|
==قتل در زیر شکنجه==
* روز جمعه ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در [[ژنو]] از مرگ دانیال زین‌العابدین که در زیر شکنجه و ضرب و شتم مأموران زندان میاندوآب درگذشت اظهار انزجار کرد و خواهان تحقیق فوری و بی‌طرفانه دربارهٔ مرگ وی و مجازات عاملان آن شد. وی در سن ۱۷ سالگی به جرم قتل فردی به نام صادق برمکی دستگیر و محکوم به اعدام شده بود.<ref>[http://www.rfi.fr/fa/ایران/20200403-سازمان-ملل-متحد-مرگ-دانیال-زین-العابدین-را-در-زندان-میاندوآب-محکوم-کرد-و-نسبت-به-آن-ابراز-نفرت-نمود سازمان ملل متحد مرگ دانیال زین‌العابدین را در زندان میاندوآب محکوم کرد و نسبت به آن ابراز «نفرت» نمود]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/30527852.html کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل مرگ نوجوان زندانی در ایران را «هولناک» خواند]</ref>
== اعدام و کشتار ==
[[پرونده:Firing Squad in Iran.jpg|[[کردستان]]؛ فرودگاه [[سنندج]]؛ تیرباران پیشمرگان کرد[[جهانگیر رزمی]] با گرفتن این عکس از «جوخه آتش در ایران» برنده [[جایزه پولیتزر]] ۱۹۸۰ میلادی شد|thumb]]
=== اعدام‌های عقیدتی-سیاسی ===
{{مقاله اصلی|اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷}}
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]]، تعدادی از مقامات حکومت [[محمدرضا پهلوی]]، اعدام شدند. همچنین در تابستان ۱۳۶۷ خورشیدی، ۴٬۴۸۲<ref name=ToolAutoGenRef2>[http://www.bbc.com/persian/iran/2016/09/160907_u04_khomeini_executions صد فعال و دانشگاهی خواستار شناسایی اعدام‌های ۶۷ به عنوان جنایت علیه بشریت شدند]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref><ref>[http://www.asre-nou.net/1386/shahrivar/6/koshtar/m-liste-koshtar.html اسامی قربانیان کشتار زندانیان سیاسی در سال ۶۷] در وبگاه عصر نو</ref> تن از زندانیان عقیدتی-سیاسی گروه‌های مخالف اسلام یا جمهوری اسلامی ایران، به دستور [[روح‌الله خمینی]]، قتل‌عام شدند.
=== اعدام‌های کیفری ===
[[سازمان عفو بین‌الملل]] در گزارشی اعلام کرد که در سال [[۲۰۰۷(میلادی)|۲۰۰۷]] (۸۶–۱۳۸۵ خورشیدی) حداقل ۲۴ نفر در هر هفته [[اعدام]] و بیش از ۶۴ نفر محکوم به [[مرگ]] شده‌اند، و ایران با ۳۱۷ [[اعدام]] در این سال، رتبه دوم را در این زمینه دارد.<ref>[http://www.radiofarda.com/Article/2008/04/14/f8_Iran_china_execution.html عفو بین‌الملل: ایران رتبه دوم جهان را در زمینه اعدام دارد، وبگاه رادیو فردا]</ref>
در [[سال]] ۱۳۸۷ در [[جمهوری اسلامی ایران]]، ۷۰ تا ۸۰ مجرم در انتظار اعدام به سر می‌بردند. در [[سال]] ۲۰۰۵ (۸۴–۱۳۸۳) یک دختر شانزده ساله به جرم آنچه «[[روابط جنسی]] نامشروع» خوانده شد، در ملأ عام در شهرستان نکا [[اعدام]] شد.
بر اساس قوانین اسلام که در ایران اجرا می‌شود، همجنسگرایان در صورت اثبات [[همجنس‌گرا|همجنس‌گرایی]] با مجازات [[اعدام]] مواجه می‌شوند و قاضی می‌تواند از میان پنج روش ازجمله پرتاب مجرم از بلندی یا خراب کردن دیوار بر سر وی، نحوه اعدام مجرم را انتخاب کند. استفاده از این‌گونه روش‌ها پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] گزارش نشده‌است، اما یک مرد در [[استان قزوین]] به جرم [[زنا]] [[سنگسار]] شد.<ref>[http://www.radiofarda.com/Article/2008/01/21/f1_child_offenders.html ایران: کودکان مجرم در انتظار اعدام]</ref>
=== اعدام کودکان و نوجوانان ===
* در روز چهارشنبه ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ [[میشل باچله]]، کمیسر عالی حقوق بشر در سازمان ملل متحد اعدام دو نوجوان به نام‌های شایان سعیدپور و مجید اسماعیل‌زاده که در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشته‌اند را به شدت محکوم کرد.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights-execution-juvenile-/5385400.html کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل اعدام «کودک مجرمین» در ایران را محکوم کرد]</ref><ref>[https://www.dw.com/fa-ir/اعتراض-میشل-باچله-و-گزارشگران-سازمان-ملل-به-اعدام-شایان-سعیدپور/a-53211356 اعتراض میشل باچله و گزارشگران سازمان ملل به اعدام شایان سعیدپور]</ref>
* روز دوشنبه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، وزارت خارجه فرانسه اعدام دو نوجوان به نام‌های شایان سعیدپور و مجید اسماعیل‌زاده را محکوم کرد. این دو نوجوان در هنگام ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال عمر داشتند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/30581031.html فرانسه اعدام دو کودک‌مجرم در ایران را محکوم کرد] </ref>
=== اعدام به‌خاطر نوشیدن مشروبات الکلی ===
در ۱۸ تیر ۱۳۹۹ فردی به نام مرتضی جمالی به جرم نوشیدن الکل در [[زندان مرکزی مشهد|زندان وکیل‌‌آباد مشهد]] اعدام شد، وی دارای دو فرزند و ۵۵ ساله بوده‌است. اداره کل دادگستری استان خراسان رضوی روز جمعه ۲۰ تیر از این اعدام تحت عنوان اینکه این فرد حدفاصل سال‌های ۸۶ تا ۹۷، بارها به اتهام نوشیدن و نگهداری مشروب بازداشت شده، دفاع کرد.
از طرفی دیگر روز جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹ سازمان عفو بین‌الملل اعدام این فرد را به اتهام نوشیدن الکل نمونه‌ای از «بی رحمی و غیرانسانی بودن» نظام قضایی جمهوری اسلامی دانسته‌است. در بیانیه‌ای دایانا الطحاوی، مدیر بخش خاورمیانه و آفریقای شمالی در سازمان عفو بین‌المل گفت: «مقام‌های ایران بار دیگر با اعدام مردی به سادگی به خاطر نوشیدن الکل، بیرحمی مطلق و عریان و غیرانسانی بودن نظام قضایی خود را به نمایش گذاشتند.» همچنین عفو بین‌الملل از استمرار اعدام در ایران ابراز تاسف کرده و تأکید کرد که هیچ توجیهی برای این مجازات بی‌رحمانه و غیرانسانی وجود ندارد و خواهان لغو تمامی اعدام‌ها در ایران شد.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/amnesty-execution-iran/30719920.html عفو بین‌الملل: مجازات اعدام برای نوشیدن الکل نمایش بیرحمی مطلق نظام قضایی ایران است]</ref><ref>[https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-human-rights-justice-321 بازتاب اعدام یک نفر در مشهد به خاطر نوشیدن مشروب | عفو بین‌الملل: نظام قضایی ایران «ظالمانه و غیرانسانی» است]</ref>
===آمار===
[[عفو بین‌الملل]] روز سه‌شنبه ۲۱ آوریل ۲۰۲۰ ایران را مسئول بیش از یک‌سوم اعدام‌های ثبت‌شده در جهان معرفی کرد و در گزارشی انتشار داد که در سال ۲۰۱۹ ایران بعد از [[چین]] بالاترین آمار اعدام‌ها را با ۲۵۱ اعدام داشته است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/amnesty-international-reports-on-execution-rate-in-2019/30566155.html عفو بین‌الملل: ایران مسئول یک‌سوم کل اعدام‌ها در جهان است]</ref>
== سرکوب و کشتار معترضان سوریه ==
| 