موجبر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: بشکل⟸به‌شکل |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
[[پرونده:WaveguideJ-Band.png|بندانگشتی| بخشی از موجبر انعطاف پذیر با [[فلنج موجبر |لبه تحت‌فشار]]]]
[[پرونده:Waveguide_x_EM_rect_TE31.gif|جایگزین=(animation) Electric field Ex component of the TE31 mode inside an x-band hollow metal waveguide. A cross-section of the waveguide allows a view of the field inside.|چپ|بندانگشتی| مولفه Ex میدان الکتریکی حالت TE31 درون یک موجبر فلزی توخالی باند x است.]]
'''موج‌بَر'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=موج‌بَر | بیگانه=waveguide | بیگانه در فارسی= | حوزه=فیزیک | دفتر=دوم | بخش=فارسی | سرواژه=موج‌بَر}}</ref> ساختاری است که امواجی چون [[امواج الکترومغناطیسی]] یا [[امواج صوتی]] را هدایت و منتقل می‌کند. برای هر نوع موج انواع گوناگونی موجبر وجود دارد. نوع اصلی و معمول آن یک لولهٔ فلزی توخالی است. موجبرها در شکل هندسی تفاوت دارند که می‌توانند انتقال انرژی موج را در یک راستا محدود کنند (مانند موجبرهای صفحه‌ای)، و نیز می‌توانند در دو بعد انرژی را محدود کنند همچون موجبرها تاری یا شیاری. به‌علاوه موجبرهای مختلفی برای فرکانس‌های مختلف موردنیاز است. مثلاً یک [[فیبر نوری]] که امواج نوری را هدایت می‌کند، نمی‌تواند ریزامواج را هدایت کند.
طبق یک حساب سرانگشتی پهنای موجبر باید در مرتبهٔ اندازهٔ [[طول موج]] امواج هدایت‌شده باشد. در طبیعت نیز ساختارهایی وجود دارد که همانند موجبر عمل می‌کنند. گوش انسان یا دیگر جانوران، بهترین مثال برای موجبر است.
'''موجبر''' سازهای است که امواجی مانند [[تابش الکترومغناطیسی|امواج الکترومغناطیسی]] یا و با کران‌بندی انتقال انرژی به یک جهت، کمترین اتلاف انرژی را به همراه دارد. بدون وادارسازی فیزیکی یک موجبر، دامنه‌های موج مطابق [[قانون مربع معکوس]] کاهش می‌یابند زیرا در فضای سه بعدی گسترش می‌یابند.
انواع مختلفی از موجبرها برای انواع مختلف موج وجود دارد. معنی اصلی و متداول <ref name="IEEEdict1997">Institute of Electrical and Electronics Engineers, “The IEEE standard dictionary of electrical and electronics terms”; 6th ed. New York, N.Y., Institute of Electrical and Electronics Engineers, c1997. IEEE Std 100-1996. {{شابک|1-55937-833-6}} [ed. Standards Coordinating Committee 10, Terms and Definitions; Jane Radatz, (chair)]</ref> یک لوله فلزی توخالی رسانا است که برای حمل [[موج‌های رادیویی|امواج رادیویی]] با فرکانس بالا بخصوص [[ریزموج]]<nowiki/>ها استفاده می‌شود. [[موجبر دی الکتریک |موجبرهای دی‌الکتریک]] در فرکانس‌های [[صوت]] را هدایت می‌کندرادیویی بالاتر استفاده می‌شوند، و موجبرهای دی‌الکتریک شفاف و [[فیبر نوری|فیبرهای نوری]] به عنوان موجبر برای نور استفاده می‌شوند. در [[صوت‌شناسی]]، مجرای هوا و شیپور به عنوان موجبر برای صدا در سازهای موسیقی و [[بلندگو|بلندگوها]] مورد استفاده قرار می‌گیرند و میله‌های فلزی با شکل مخصوص، امواج [[فراصوت]] را در [[ماشین‌کاری التراسونیک]] هدایت می‌کند.
هندسه موجبر نشان دهنده عملکرد آن است. علاوه بر انواع متداول‌تر که موج را در یک بُعد جاری می‌کنند، موجبرهای باریک دو بعدی وجود دارند که امواج را به دو بعد محدود می‌کنند. فرکانس موج منتقل شده همچنین اندازه یک موجبر را تعیین می‌کند: هر موجبر دارای [[فرکانس قطع|طول‌موج قطع]] است که با توجه به اندازه آن تعیین می‌شود و امواج با [[طول‌موج]] بیشتر را هدایت نمی‌دهد. [[فیبر نوری]] که [[نور]]<nowiki/>بَر است، [[ریزموج]]<nowiki/>هایی که دارای طول‌موج بسیار بزرگ‌تری هستند را منتقل نمی‌کند. برخی از ساختارهای طبیعی که می‌توانند مانند موجبر نیز عمل کنند. لایه [[کانال اس‌اواف‌ای‌آر|کانال SOFAR]] در اقیانوس می‌تواند صدای [[آواز نهنگ‌ها|آواز نهنگ]] را در مسافت‌های دوری هدایت کند.<ref>[https://archive.today/20120826003933/http://www3.interscience.wiley.com/journal/119693602/abstract ORIENTATION BY MEANS OF LONG RANGE ACOUSTIC SIGNALING IN BALEEN WHALES], R. Payne, D. Webb, in Annals NY Acad. Sci., '''188''':110-41 (1971)</ref>
== اصول عملکرد ==
| |||