مزدیسنا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{مزدیسنا۲}}'''مَزدَیَسنا''' (یا ''مزداپرستی'') که به آن '''دین زرتشت''' و '''دین بهی''' هم می‌گویند، [[دین|دینی]] [[ثنویت|دوگانه‌گرا]] {{مدرک}}{{به گفته چه‌کسی}} و یکی از از قدیمی‌ترین ادیان جهان است که از آموزه‌های رهبر دینی ایرانی، [[زرتشت|زرتشت اسپیتمان]]، سرچشمه می‌گیرد.<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/biography/Zoroaster-Iranian-prophet|title=Zarathustra – Iranian prophet|publisher=|accessdate=9 June 2017}}</ref> در جهان‌بینی مزدایی، جهان صحنه برخورد میان [[خیر و شر]] است و در [[فرجام‌شناسی|فرجام کار]]، نیکی بر بدی پیروز خواهد شد. با وجود اینکه مزدیسنا یک دین ثنوی است، المان‌هایی از [[یک‌ازچندپرستی]]، [[یکتاپرستی]]/[[یگانه‌انگاری]] و [[چندخدایی]] را در دل خود دارد.<ref name=":2">{{citation|last=Boyd|first=James W.|author2-last=Crosby|author2-first=Donald A.|display-authors=1|ref={{harvid|Boyd & al.|1979}}|title=Is Zoroastrianism Dualistic or Monotheistic?|journal=Journal of the American Academy of Religion|date=1979|volume=Vol. &nbsp;XLVII|issue=4|pages=557–588|doi=10.1093/jaarel/XLVII.4.557}}</ref><ref name=":02">{{Cite journal|last=Vazquez III|first=Pablo|date=2019|title="O Wise One and You Other Ahuras": The Flawed Application of Monotheism Towards Zoroastrianism|url=https://www.academia.edu/38828469|archive-url=|archive-date=|access-date=|website=Academia.edu|url-status=}}</ref><ref name=":3">{{Cite journal|last=Hintze|first=Almut|date=2013|title=Monotheism the Zoroastrian Way|url=https://www.researchgate.net/publication/271934655|journal=Journal of the Royal Asiatic Society|volume=24|pages=225–249|via=ResearchGate}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://sites.fas.harvard.edu/~iranian/Zoroastrianism/Zoroastrianism1_Intro.pdf|title=Introduction to Zoroastrianism|last=Skjærvø|first=Prods Oktor|date=2005|website=Iranian Studies at Harvard University|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=}}</ref> بسیاری از ویژگی‌های مزداپرستی مانند باور به [[موعودگرایی|ظهور منجی]]، [[اختیار|آزادی اراده]]، حساب‌رسی پس از مرگ و همچنین [[بهشت]] و [[دوزخ]] بر ادیان و مکاتب فلسفی دیگر، نظیر [[مسیحیت]]، [[یهودیت]]، [[اسلام]]، [[گنوسیسم]]، [[فلسفه یونان باستان|فلسفه یونانی]]، [[بهائیت]] و [[آیین بودایی]] تأثیر گذاشته‌اند.<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/greece-iii|title=Greece iii. Persian Influence on Greek Thought|work=Encyclopaedia Iranica|access-date=2019-07-14}}</ref><ref>{{Citation|last=Hinnel|first=J|title=The Penguin Dictionary of Religion|year=1997|publisher=Penguin Books UK}}; {{Citation|last=Boyce|first=Mary|title=Zoroastrians: their religious beliefs and practices|year=2001|publisher=Routledge and Kegan Paul Ltd}}</ref><ref>{{cite book|last1=Beckwith|first1=Christopher I.|title=Greek Buddha: Pyrrho's Encounter with Early Buddhism in Central Asia|date=2015|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-6632-8|pages=132–133|url=https://books.google.com/books?id=RlCUBgAAQBAJ&pg=PA132|language=en}}</ref> [[اهورامزدا]]، ایزد ازلی و نیک‌خواه، ایزد برتر و خالق نیکی‌های جهان از دید مزداپرستان است.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ahura-mazda|title=AHURA MAZDĀ – Encyclopaedia Iranica|website=Encyclopædia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref>
 
ریشه‌های مزدیسنا به هزاره دوم پیش از میلاد بازمی‌گردد. این دین به همراه ادیان مرتبط با آن یا شاخه‌های دیگرش، نظیر [[مهرپرستی]] و [[آیین زروانی]]، برای بیش از هزار سال، از حدود ۶۰۰ پیش از میلاد تا ۶۵۰ پس از میلاد، دین رسمی شاهنشاهی‌های باستانی ایرانی بوده‌است؛<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/zoroastrianism-i-historical-review|title=ZOROASTRIANISM i. HISTORY TO THE ARAB CONQUEST – Encyclopaedia Iranica|website=Encyclopædia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref> تا اینکه در نهایت با [[حمله مسلمانان به ایران|ورود مسلمانان به ایران]] جایگاه خود را از دست داد. از آن پس قوانین تبعیض آمیزی علیه زرتشتیان وضع شد و آنان مورد آزار و اذیت توسط مسلمانان قرار گرفتند. برآوردهای اخیر نشان می‌دهد که حدود ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار زرتشتی در سراسر جهان وجود دارد که بیشتر آن‌ها در [[هند]]، [[ایران]] و [[کردستان عراق]] زندگی می‌کنند.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2006/09/06/us/06faith.html|title=Zoroastrians Keep the Faith, and Keep Dwindling|work=Laurie Goodstein|date=6 September 2006|accessdate=25 September 2017}}</ref><ref>{{cite journal|author=Deena Guzder|date=9 December 2008|title=The Last of the Zoroastrians|url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,1864931,00.html|journal=[[Time (magazine)|Time]]|accessdate=25 September 2017}}</ref>