عبدالقدیر آزاد: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Hootandolati (بحث | مشارکتها) |
Hootandolati (بحث | مشارکتها) ابرابزار |
||
خط ۸:
| شهر مرگ =
| کشور مرگ = ایران
| حزب سیاسی =
| سمت = نمایندهٔ دورهٔ پانزدهم و شانزدهم [[مجلس شورای ملی]]
| پستهای قبلی =
خط ۱۷:
== خانواده و تحصیلات ==
پدرش در سبزوار خراسان به کشاورزی اشتغال داشت. تحصیلات ابتدائی را در زادگاهش سبزوار گذراند و با ادبیات فارسی، فقه اسلامی، و ریاضیات آشنا شد. ابتدا به استخدام ادارهٔ [[وزارت پست و تلگراف|پستوتلگراف]] [[تربت حیدریه]] درآمد اما بعداً به [[وزارت دادگستری|عدلیه]] منتقل و برای مدتی عهدهدار منصبی قضائی شد.
== [[حزب طرفداران قانون اساسی]] ==
آزاد در اواخر دوره قاجار با توجه به فعالیتهای سیاستمداران آن روزگار در تقابل با آنان قرار داشت در اعتراض به فعالیت [[قوام السلطنه]] و [[وثوق الدوله]] در تلاش برای [[قرارداد ۱۹۱۹]] با ۴۰۰ نفراعضای حزب خود موسوم به [[حزب طرفداران قانون اساسی]] به صورت مسلحانه قیام میکند که با شکست و دستگیری به اعدام محکوم میگردد. وی بر اثر فشار گروههای آزادیخواه آزاد میشود.<ref>https://www.ical.ir/ical/fa/Content/_/سی-سال-با-روزنامه-آزاد-13980820154610</ref>
== فعالیتهای مطبوعاتی ==
در سال ۱۳۰۲ قضاوت را به قصد منتشر کردن روزنامه ''[[آزاد (روزنامه)|آزاد]]'' در [[مشهد]] ترک کرد. در ستون سرمقاله روزنامه ''[[آزاد (روزنامه)|آزاد]]' بهشدت حکومت و مقامات را به باد انتقاد میگرفت. در نهایت این روزنامهٔ را حکومت تازه تأسیس [[رضاشاه]] توقیف کرد و عبدالقدیر که دیگر با نام مستعار آزاد شناخته میشد، به زندان افتاد.<ref name="iranica">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/azad-abd-al-qader |عنوان=ĀZĀD, ʿABD-AL-QADIR |نام خانوادگی=ʿĀqeli |نام=Bāqer |تاریخ=20 July 2002 |ناشر=Encyclopaedia Iranica |کد زبان=en}}</ref>
وی در دوره [[رضا شاه]] چندین بار به دلیل نگارش مقالات مختلف مانند: آزادی زنان، به زندان میافتد و سر انجام در سال ۱۳۱۰ به دلیل گزارش بازجوی شهربانی به این شرح و دستور رضا شاه به حبس ابد محکوم میگردد.
نظر بازجو {{نقل قول|آزاد یک مرد انقلابی است، چندین بار به زندان افتاده و یک بار هم حکم اعدامش صادر شده، شعر انقلابی سروده، حزب تشکیل داده و مقالات تند و انتقادی نوشته و کلاً آدم خطرناکی است و باید تبعید یا به حبس ابد محکوم گردد}} در پاسخ [[رضاشاه]] با توشیح برگه نظر میدهد که {{نقل قول|تا ابد در محبس بماند.}}
پس از خروج رضاشاه از کشور در شهریور ۱۳۲۰ تمامی زندانیان سیاسی آزاد شدند و عبدالقدیر آزاد نیز میان آنان بود. او دوباره مجوز انتشار روزنامهاش را کسب کرد و هر هفته سه شماره منتشر میکرد و رویکرد منتقدانهٔ پیشین خویش را ادامه داد.
==فعالیت سیاسی==▼
==تاسیسی
▲== فعالیت سیاسی ==
در سال ۱۳۲۵ که نخستوزیر وقت، [[احمد قوام]]، حزب سیاسی جدیدی به نام [[حزب دموکرات ایران (دههٔ ۱۳۲۰ شمسی)|حزب دموکرات ایران]] را تشکیل داد، آزاد به عضویت آن درآمد و از حوزهٔ سبزوار به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد. در ابتدا از جمله نمایندگانی به حساب میآمد که از قوام حمایت میکرند اما اندکی بعد به مخالفت گرایش پیدا کرد و رسماً نخستوزیر را به زیر پا گذاشتن قانون متهم میکرد.
در پی سقوط دولت قوامالسلطنه در ۱۸ آذر ۱۳۲۶، و روی کار آمدن [[ابراهیم حکیمی|حکیمالملک]]، آزاد با این دولت نیز بنای مخالفت را گذاشت. پس از آنکه [[محمد مسعود]] روزنامهنگار جنجالی ترور شد، آزاد همراه با [[حسین مکی]] و [[ابوالحسن حائریزاده (نماینده مجلس شورای ملی)|حائریزاده]] دولت حکیمی را استیضاح کرد و به انتقاد از عملکرد دادگستری و دخالت ارتش و شهربانی در امور کشور پرداخت. پس از طرح استیضاح، دولت حکیمی که با اکثریت قاطعی روی کار آمده بود، با اکثریتی ضعیف (۵۵ رأی موافق) توانست رأی اعتماد بگیرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۴۹ دوره پانزدهم مجلس شورای ملی چهارم اسفند ۱۳۲۶ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/جلسه--49-صورت-مشروح-مجلس-روز-3-شنبه-چهارم-اسفند-ماه-1326}}</ref> آزاد دولت [[عبدالحسین هژیر]] را نیز که جانشین حکیمی شد، به [[استیضاح]] کشاند. همین رویکرد را در قبال [[محمد ساعد]] نیز ادامه داد.<ref name="iranica"/>
==تاسیسی حزب استقلال==▼
عبدالقدیر آزاد در سال 1320 حزبی به نام [[حزب استقلال|استقلال]] تشکیل داد و در سال ۱۳۲۸ به همراه شماری از معترضان به انتخابات دوره شانزدهم به رهبری [[محمد مصدق]] در دربار متحصن شد و دولت را به مداخله در انتخابات متهم کرد. این تحصن به تشکیل [[جبهه ملی ایران|جبههٔ ملی]] به رهبری مصدق انجامید و عبدالقدیر آزاد در شکلگیری آن نقشی فعال و مؤثر داشت. در همان سال هژیر که ریاست وقت دادگاه سلطنتی را بر عهده داشت ترور شد و عبدالقدیر آزاد همراه با چند تن از اعضای جبهه ملی آزاد شدند.▼
==نمایندگی مجلس==▼
▲عبدالقدیر آزاد در سال
▲== نمایندگی مجلس ==
پس از چندی آزاد از زندان آزاد شد و دوباره با تجدید انتخابات تهران به مجلس راه یافت<ref name="iranica"/> ولی این بار به عنوان نمایندهٔ حوزهٔ انتخابیهٔ تهران.<ref name="iran">{{یادکرد وب |نشانی=http://cgie.org.ir/shavadn.asp?id=391&avaid=3278 |عنوان=آزاد |نام خانوادگی=کرمهمدانی |نام=علی |ناشر=دانشنامهٔ ایران (دائرةالمعارف بزرگ اسلامی) |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/69folyxGz |تاریخ بایگانی=۵ اوت ۲۰۱۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/769080 |عنوان=عبدالقدیر آزاد |ناشر=مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اسلامی |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/69fsKyfTh |تاریخ بایگانی=۵ اوت ۲۰۱۲}}</ref> در دورهٔ شانزدهم مجلس شورای ملی که مصدق رهبری فراکسیون اقلیت را بر عهده داشت، مخالفتها با نخستوزیر وقت، [[حاجیعلی رزمآرا]]، بسیار شدت یافت و عبدالقدیر آزاد از جمله نمایندگانی بود که نخستوزیر را استیضاح کردند.<ref name="iranica"/>
در سال ۱۳۳۰ مصدق به نخستوزیری رسید و اعضای کابینهاش را بدون مشورت کردن با اعضای جبههٔ ملی انتخاب کرد. عبدالقدیر آزاد انتظار داشت مصدق دو عضو از اعضای کابینهاش را از حزب استقلال انتخاب کند ولی مصدق زیر بار نرفت. آزاد نطقی علیه مصدق و دولتش در مجلس کرد و از جبهه ملی جدا شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۱۵۵ دوره شانزدهم مجلس شورای ملی نوزدهم خرداد ۱۳۳۰ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/جلسه-155-صورت-مشروح-مذاکرات-مجلس-روز-یکشنبه-نوزدهم-خرداد-ماه-1330}}</ref> او حتی یک روز (دهم شهریور ۱۳۳۰) در مجلس با [[یوسف مشار]] وزیر پست و تلگراف دولت مصدق گلاویز شد<ref name="iranica"/> و به روی او هفتتیر کشید. زاد از اواخر سال
آزاد در انتخابات مجلس شورای ملی هفدهم موفق به راهیابی به مجلس نشد اما با استفاده از روزنامهاش همچنان به مخالفت با دولت مصدق میپرداخت. همچنین در این دوران سعی میکرد خود را به [[سرلشکر زاهدی]] نزدیک کند که در خفا در حال آمادهسازی شرایط برای براندازی دولت مصدق بود. وقتی در سال ۱۳۳۲ پس از [[کودتای
او در سال ۱۳۵۲ و در هشتاد سالگی به حساب میآمدند.<ref name="iranica"/>
|