تنفس سلولی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تغییر دای اکسید کربن به دی اکسید کربن (غلط املایی) برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
'''تنفس سلولی یا تنفس یاخته ای''' مجموعه‌ای از [[دگرگشت]] (
مواد خوراکی که توسط یاخته‌های حیوانی و گیاهی برای تنفس یاخته‌ای استفاده می‌گردد شامل قند، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب و مولکول اکسیژن به عنوان یک عامل اکسنده مشترک است. انرژی این مواد خوراکی درون آدنوزین تری‌فسفات دخیره گشته است که سومین گروه فسفات آن دارای پیوند ضعیفی با باقی مولکول خوراکی است که به راحتی شکسته شده و سبب ایجاد پیوندهای قوی تری می‌شود، بنابراین انرژی مورد نیاز برای تنفس یاخته‌ای را منتقل می‌نماید که در فرایندهایی در بدن همچون زیست‌ساخت، حرکت، جابه جایی مواد درون بدن و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بازده تئوریک کلی تنفس یاخته‌ای ۳۸ مولکول آدنوزین تری‌فسفات است که بسته به شرایط بدن ممکن است تغییر کند.
خط ۱۶:
[[انرژی آزاد گیبس]] (ΔG) منفی به این معنا است که این فرایند، [[فرایند خودبخودی]] است.
به طور کلی واکنش تنفس هوازی تا ۱۵ برابر کارآمد تر از واکنش [[تنفس بی‌هوازی]] در یاخته است زیرا واکنش هوازی به ازای هر مولکول گلوکز ۲۹ تا ۳۰ مولکول آدنوزین تری‌فسفات تولید می‌نماید، در حالی که واکنش تنفس غیر هوازی تنها ۲ مولکول آدنوزین تری‌فسفات تولید می‌نماید. گرچه موجوداتی چون [[متانوژن ]]ها [[آرکی‌باکتری|آرکی‌باکتریهایی]] هستند که در شرایط بی‌هوازی، متان را توسط تنفس غیر هوازی بعنوان محصول حتمی متابولیسم تولید می‌کنند و در مقایسه با انسان‌ها تعداد مولکول آدنوزین تری‌فسفات بیشتری را طی واکنش تنفس غیر هوازی تولید می‌کنند.
== قندکافت ==
خط ۲۳:
'''گلیکولیز''' یا '''قندکافت''' مجموعه‌ای از واکنش‌های درون [[یاخته|یاخته‌ای]] است که توسط آن یک [[کربوهیدرات|قند]] شش [[کربن|کربنه]] (معمولاً [[گلوکز]]) به ترکیبات کربن‌دار کوچک‌تری (دو [[مولکول]] سه[[کربن|کربنه]] [[اسید پیرویک|پیروات]]) شکسته می‌شود<ref>قندکافت (همان گونه که در ادامه متن آورده شده‌است) دارای انواع گوناگونی است ولی از آن جایی که سوخت اصلی برخی جانداران به ویژه انسان، گلوکز است، در بیشتر کتاب‌های زیست‌شیمی منظور از واژهٔ قندکافت یا گلیکولیز (و یا glycolysis در نوشتارهای انگلیسی) شکست آنزیمی گلوکز و تشکیل دو مولکول پیروات در مسیر امبدن - میرهوف می‌باشد.</ref> و بخشی از انرژی آزاد [[کربوهیدرات|قند]] در تشکیل حاملین الکترون مانند [[آدنوزین تری‌فسفات|ATP]]، [[نیکوتین‌آمید آدنین دی‌نوکلئوتید|NADH]] و [[نیکوتین‌آمید آدنین دی‌نوکلئوتید|NADPH]] ذخیره می‌شود. قندکافت و شناخته‌شده‌ترین [[مسیر سوخت و ساز|مسیر]] از [[مسیر سوخت و ساز|مسیرهای سوخت و ساز]] است. قندکافت، خود انواع مختلفی دارد که مهم‌ترین آنها [[مسیر امبدن - میرهوف]] و [[مسیر انتنر - دودروف]] می‌باشند. به طور کلی [[مسیر سوخت و ساز|مسیر]] اصلی [[فروگشت]] [[گلوکز]] در همهٔ انواع [[یاخته]]ها، [[مسیر امبدن - میرهوف]] است. فرایند [[مسیر امبدن - میرهوف|امبدن - میرهوف]] در درون [[سیتوپلاسم]] [[یاخته]]های [[پروکاریوت|پروکاریوتی]] و [[یوکاریوت|یوکاریوتی]] انجام می‌شود در حالی که [[مسیر انتنر - دودروف]] تنها در [[پروکاریوت]]ها رخ می‌دهد. بسیاری از [[اندامگان بی‌هوازی]] برای تأمین [[انرژی]] مورد نیاز خود کاملاً به قندکافت وابسته‌اند. با توجه به بررسی‌های توالی [[ژن|ژنی]] بسیاری از جانوران و این که جو اولیه زمین فاقد اکسیژن بوده‌است، پژوهشگران احتمال می‌دهند که قندکافت یکی از ابتدایی‌ترین [[مسیر سوخت و ساز|مسیرهای تولید انرژی]] از [[مولکول]]های [[سوخت|سوختی]] [[آلی]] باشد.
==
{{اصلی| چرخهٔ اسید سیتریک}}
'''
== فسفرگیری اکسایشی ==
{{اصلی| فسفرگیری اکسایشی}}
'''فسفرگیری اکسایشی''' {{به انگلیسی|Oxidative phosphorylation}} فرایندی [[آنزیم|''آنزیمی'']] است که طی آن [[مولکول]] [[آدنوزین تری‌فسفات|ADP]] به کمک [[زنجیر انتقال الکترون|انتقال الکترون]] از یک [[پیش‌ماده]] به [[اکسیژن|'''اکسیژن''' مولکولی]]، [[فسفرگیری]] کرده و [[آدنوزین تری‌فسفات|ATP]] تولید می‌شود. این مجموعه واکنش‌ها درون [[میتوکندری]] سلول [[یاخته|<nowiki/>]]های [[یوکاریوت|یوکاریوتی]] و روی غشای داخلی سلول [[یاخته|های]]
== زنجیره انتقال الکترون ==
| |||