بخشی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دوبار آمده برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{برای|شخصی با این نام|حاجی بخشی}}
'''بَخشی''' (در ترکمنی: باغشی: Bagşy) لقبی است که به برخی از نوازندگان [[دوتار]] در شمال [[خراسان]] و [[ترکمن‌صحرا]] داده می‌شود. بخشی‌ها نوازندگان دوتار، آوازخوان، داستانگو، سراینده و سازندهٔ ساز (دوتار) هستند. اصلی‌ترین مراکز بخشی‌ها [[قوچان]]، [[بجنورد]]، [[شیروان]]، [[درگز]] و [[اسفراین]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آخرین بازمانده نسل نوازندگان بخشی شمال خراسان درگذشت|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4996717/آخرین-بازمانده-نسل-نوازندگان-بخشی-شمال-خراسان-درگذشت|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2020-08-12|بازبینی=2020-08-12|کد زبان=fa}}</ref>
بخشی‌ها روایتگران فرهنگ شفاهی این منطقه از [[ایران]] هستند و از احترام و جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. بخشی‌ها معمولاً به بداهه‌نوازی و بداهه‌گویی معروف بوده‌اند و توانایی نوازندگی و خوانندگی در مدت زمان طولانی را دارند. از قدیم بخشی‌ها معمولاً در مجلس‌های عروسی و شادی‌ها به هنرمندی می‌پرداختند و اجرای برنامه در مراسم سوگواری مرسوم نبوده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تار نواز بال درآورد {{!}} جدید آنلاین|نشانی=https://www.jadidonline.com/story/29012007/fq/haji_qurban|وبگاه=www.jadidonline.com|بازبینی=2020-08-12}}</ref>
== روایت عامه ==
در روایت عامیانه لقب بخشی این‌گونه تعریف می‌شود: بخشی کسی است که خداوند به او موهبت و مقامی ویژه بخشیده‌است؛ بنابراین یک بخشی افزون بر اینکه لازم است در نوازندگی چیره‌دست، در خوانندگی خوش‌صدا و در داستانگویی و شعرخوانی مسلط باشد، باید از نظر آگاهی و عرفان به مرحله‌ای برسد که شایسته عنوان بخشی شود.
== مطالعه‌ها ==
از دیدگاه هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی ایران، در موسیقی شمال خراسان بخشی‌ها بر چند نوع‌اند که بخشی‌های مذهبی یکی از انواع آنهاست. بخشی [[حاج قربان سلیمانی]] بر این اعتقاد بود که یک بخشی نباید به کسی یا چیزی محتاج باشد و باید به تنهایی از عهده تمام مراحل خلق یک اثر برآید.<ref>همشهری آنلاینhttp://www.hamshahrionline.ir/News/?id=44550 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080330085255/http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=44550 |date=۳۰ مارس ۲۰۰۸ }}</ref>
در مورد اصل واژه بخشی نظرات گوناگون وجود دارد. برخی اصل آن را چينی، تبتی و يا مغولی دانسته اند و می گويند نقش روحانی و معنوی بخشی ريشه بودايی دارد. بخشی‌ها اغلب به ترکی می خوانند و در کشورهای آسيای ميانه نيز حضور دارند.
از سرشناس‌ترین بخشی‌های شمال خراسان(بدون ترتیب) می‌توان از خان محمد قیطاقی، عیوض بخشی، احمدقلی احمدی(احمدبخشی)، غلامحسین و غلامحسن برازنده، محمدحسین یگانه سلمان، اولیاقلی یگانه، حاج قربان سلیمانی، حسن یزدانی، حاج حیدر کارگر، سلطانرضا ولی نژاد، حمرا گل افروز، علی گل افروز، رحیم بیچرانلو(رحیم‌خان بخشی)، مختار زنبیل باف، عباسقلی رنجبری، علی غلامرضایی، آی‌محمد یوسفی، غلامحسین افکاری و علی اصغر اسلامی نام برد. از میان بخشی‌های ترکمن ارازمراد آرخی، نظرلی محجوبی، قابل ذکرند.▼
==
از سرشناس‌ترین بخشی‌های شمال خراسان می‌توان از افراد زیر نام برد:
▲
==
{{پانویس}}
| |||