زبان لری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زبان لُری''' یک زبان [[زبان‌های ایرانی|ایرانی]] غربی و جنوب غربی است که توسط مردم ساکن و کوچ‌نشین منطقه بزرگی در غرب و جنوب [[ایران]]، [[استان لرستان]] و جنوب ایلام، و حداقل از نیمه جنوبی [[استان همدان|همدان]] (تویسرکان، نهاوند و ملایر) و همچنین شهر [[کنگاور]] و شهرستان گودین در استان کرمانشاه - که به گویش لری ثلاثی صحبت میکنند- [[استان خوزستان]]: دزفول، اندیمشک، مسجد سلیمان، لالی، اندیکا، رامهرمز، ایذه، باغملک، شوش، شوشتر، اهواز، باوی، ماهشهر، بهبهان، امیدیه و اکثر شهرستان‌های این استان، [[چهارمحال و بختیاری]]، [[کهگیلویه و بویراحمد]]، [[استان فارس]]، [[استان بوشهر]] و [[استان اصفهان]] تکلم می‌شود.{{نیازمند منبع}} این زبان در کنار [[فارسی]] به شاخه جنوبی [[زبان‌های ایرانی غربی]] تعلق دارند.<ref name="lori-dialects">{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects| عنوان =LORI DIALECTS | تاریخ بازدید =۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ = | ناشر = [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]| زبان = انگلیسی| نشانی بایگانی =http://archive.isetul9 | تاریخ بایگانی = ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> زبان‌های لری خود به دو گروه متمایز متناظر با تمایز بین [[لر بزرگ]] و [[لر کوچک]] تقسیم می‌شوند.<ref name="lori-dialects<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/iran-vi2-documentation| عنوان =IRAN vi. IRANIAN LANGUAGES AND SCRIPTS (2) Documentation | تاریخ بازدید =۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ = | ناشر = [[دانشنامه ایرانیکا]]| زبان = انگلیسی| نشانی بایگانی =http://archive.is7hlmt| تاریخ بایگانی = ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> زبان لری همانند [[زبان فارسی]] نواده‌ای از [[زبان فارسی میانه|زبان پارسی میانه]] است<ref name="Erik John Anonby pp 171-197">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =Anonby | نام =Erik John | پیوند نویسنده =http://www.sil.org/resources/archives/4867 | عنوان =Update on Luri: How many languages? | ترجمه = | جلد = | سال =02, Jul 2003 | ناشر = Journal of the Royal Asiatic Society (Third Series) |مکان = | شابک = | صفحه =171-197 | پیوند =http://anonby.balafon.net/wp-content/uploads/2007/06/jra-172-171-197.pdf| تاریخ بازبینی =۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴ |نشانی بایگانی =http://www.webcitation.org/6SVRTBNQZ| تاریخ بایگانی = ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و واژه‌های آن همانندی بسیاری با فارسی دارد.<ref name="Erik John Anonby pp 171-197" /> ریشه زبان‌های ایرانی، لری-بختیاری و سایر گویش‌های لری مانند زبان فارسی به [[پارسی میانه]] و از طریق پارسی میانه به [[پارسی باستان]] برمی‌گردد؛<ref name="isfahan-xxi">{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-xxi-provincial-dialects| عنوان =Isfahan xxi. PROVINCIAL DIALECTS| تاریخ بازدید =۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ = | ناشر = [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]| زبان = انگلیسی| نشانی بایگانی =http://archive.is2sgpu| تاریخ بایگانی = ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =Yar-Shater | نام =Ehsan | پیوند نویسنده = | عنوان = Encyclopædia Iranica| ترجمه = | جلد =V | سال =1982 | ناشر =Routledge & Kegan Paul |مکان =London | شابک = | صفحه =617 | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =Houtsma | نام = M. T| پیوند نویسنده = | عنوان = Encyclopaedia of Islam| ترجمه = | جلد =V | سال =1987| ناشر =Routledge & Kegan Paul |مکان =London | شابک =90-04-08265-4 | صفحه =41| پیوند =http://books.google.nl/books?id=jJY3AAAAIAAJ&pg=PA821&lpg=PA821&dq=media+Iranicised&source=bl&ots=ed6E0edHZI&sig=tJIrI7dkvFPF7K0dJZiOfzoKq64&hl=nl&ei=1rOVS6nQCYeF-Qbj5PTTCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CAkQ6AEwAA#v=onepage&q=media%20Iranicised&f=true | تاریخ بازبینی =}}</ref> این در حالی است که گویش‌های لکی و کلهری تحت تأثیر [[زبان کردی]] قرار گرفته‌اند.<ref name="lori-dialects" /><ref name=lori-language-ii>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/lori-language-ii |عنوان =LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] |تاریخ = |تاریخ بازدید =۲۳ آوریل ۲۰۱۴|زبان=انگلیسی| نشانی بایگانی =http://archive.is9qlsc| تاریخ بایگانی = ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> زبان‌شناسانی دیگر لری را یک [[پیوستار زبانی]] از [[گویش‌های ایرانی جنوب غربی]] بین گونه‌های فارسی و کردی دانسته‌اند<ref name="Erik John Anonby pp 171-197" /> که میان [[مردم لر|مردم لُر]] در غرب و جنوب غرب ایران رایج است و خود از گویش‌های مختلف تشکیل شده‌است.<ref name="Erik John Anonby pp 171-197" /> به عبارت دقیق‌تر این خانواده یک گروه جدا اما مرتبط از چند زیرگروه پیوسته از ایل‌ها و طایفه‌هاست که شناخته‌شده‌ترین این گروه‌ها عبارتند از: بالاگریوه یا پهلی یا فیلی، ممسنی، بختیاری، بویراحمد، کهگیلویه و ممسنی، ثلاثی، کومزاری، اچمی، سلیورزی، هورموزی یا خورموجی.<ref>Journal of the Royal Asiatic Society (Third Series) , Volume 13 , Issue 02 , Jul 2003 , pp 171-197</ref>