'''صَفّاریان''' دودمانی ایرانی بودند که بر بخشهایی از ایران، افغانستان، تاجیکستان و پاکستان کنونی حکومت میکردند پایتخت ایشان شهر [[زرنگ|زَرَنگ]] بود و آنان خود را از نوادگان ساسانیان میدانستند که پس از [[حمله اعراب]] به سیستان مهاجرت کرده بودند. در زمان صفاریان [[زبان فارسی]] زبان رسمی شد و تا حدودی از مرگ تدریجی آن جلوگیری شد،شد. بهطوریکه یعقوب لیث دستور داده بود که در کاخ او تنها به زبان فارسی سخن گفته شود و تکلم به زبان عربی دارای مجازات بود، همچنین یعقوب لیث از شاعران بسیاری حمایت میکرد.
[[یعقوب لیث]] صفاری مردی عیار و جوانمرد اهل سیستان بود و به دلیل محبوبیتی که میان مردم آنجا به خاطر جنگ با خوارج به دست آوردهبهدستآورده بود، توانست قدرت را به دست گیرد و به حکومت برسد. یعقوب لیث بعد از تشکیل حکومت خود، ابتدا به کرمان و شیراز حمله کرد و آن صفحات را تسخیر نمود، سپس به خراسان رفت و آنجا را فتح کرد و حکومت طاهریان را نابود ساخت. وی سپس به طبرستان رفت، ولی در جنگ با [[علویان طبرستان]] شکست خورد و عقبنشینی کرد. یعقوب لیث صفاری همیشه آرزو داشت روزی حکومت [[بنی عباس]] را سرنگون کند، به همین جهت با لشکری فراوان خوزستان را تسخیر کرد و به سوی بغداد حرکت نمود، اما در جنگ با خلیفه شکست خورد و به شدت زخمی شد. در اواخر عمر، دوباره با لشکر خود خوزستان را تسخیر کرد و قصد داشت دوباره با خلیفه جنگ کند، اما در همین زمان بهطور ناگهانی بیمار شد و کمی بعد از دنیا رفت. تمامی مورخان در این که یعقوب لیث مردی بسیار شجاع و دلاور و باهوش و سیاستمدار بودهاست،بوده اتفاقاست، نظراتفاقنظر دارند. بعد از مرگ او برادرش [[عمرو لیث]] فرمانروای سیستان و کرمان شد. عمرو لیث هم چون برادر مردی بسیار شجاع بود، با این حال در ابتدای حکومت با خلیفه بیعت کرد. پس از چند سال عمرو لیث حکومت خراسان را از خلیفهٔ بنی عباس طلب کرد. خلیفه گفت که اگر عمرو در جنگ با [[امیر اسماعیل سامانی]] حاکم خراسان پیروز شود، حکومت خراسان به دست او خواهد بود. اما عمرو لیث در جنگ با امیر اسماعیل سامانی شکست خورده و اسیر شد و سرانجام در نزد خلیفهٔ بغداد به قتل رسید.