فهرست نخست‌وزیران ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵:
 
== فهرست ==
=== پادشاهی مشروطه ===
{| class="toccolours" style="font-size:90%" width="200"
! وضعیت
|-
|{{زیرنویس نقشه|#E6E6AA|[[سرپرست (مدیر موقت)|سرپرست/کفیل]]}}
|}-
'''! حزب‌های سیاسی'''
=== پادشاهی مشروطه ===
|-
'''حزب‌های سیاسی'''
|{{زیرنویس نقشه|{{کنشگر سیاسی مستقل/meta/color}}|کنشگر سیاسی مستقل|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{نیروی نظامی/meta/color}}|نظامی|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{اعتدالیون/meta/color}}|[[حزب اجتماعیون اعتدالیون|فرقه اجتماعیون اعتدالیون]]|border=1px solid #AAAAAA}}
سطر ۲۴ ⟵ ۲۵:
{{زیرنویس نقشه|{{حزب ایران نوین/meta/color}}|[[حزب ایران نوین]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{حزب رستاخیز/meta/color}}|[[حزب رستاخیز]]|border=1px solid #AAAAAA}}
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center
سطر ۳۸ ⟵ ۴۰:
| style="background:{{کنشگر سیاسی مستقل/meta/color}}" |
! –
| style="background:#e6e6aa;" | [[سلطان‌علی وزیر افخم|سلطانعلی وزیر افخم]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۲۸۴ ه‍. ق–۱۲۹۷ ه‍.خ)}}{{سخ}}{{کوچک|''سرپرستکفیل''}}
| style="background:#e6e6aa;" | [[پرونده:وزیر افخم.jpg|80px]]
| style="background:#e6e6aa;" | ۲۹ اسفند ۱۲۸۵<ref>{{پک|عاقلی|۱۳۷۰|ک=نخست‌وزیران ایران|ص=۳۸}}</ref>
| style="background:#e6e6aa;" | ۹ اردیبهشت ۱۲۸۶<ref>{{پک|عاقلی|۱۳۷۰|ک=نخست‌وزیران ایران|ص=۴۱}}</ref>
| style="background:#e6e6aa;" | مستقل
| rowspan="9" align="center" | [[پرونده:Mohammad Ali Shah.jpg|80px]]{{سخ}}[[محمدعلی‌شاه]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۲۸۵–۱۲۸۸)}}
سطر ۳۲۱ ⟵ ۳۲۳:
| style="background:{{حزب تجدد/meta/color}}" |
! –
| style="background:#e6e6aa;" | [[محمدعلی فروغی]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۲۵۷–۱۳۲۱)}}{{سخ}}{{کوچک|''سرپرستکفیل''}}
| style="background:#e6e6aa;" | [[پرونده:Mohammad Ali Foroughi.jpg|80px]]
| style="background:#e6e6aa;" | ۲۹ آذر ۱۳۰۴
سطر ۵۱۳ ⟵ ۵۱۵:
| style="background:{{کنشگر سیاسی مستقل/meta/color}}" |
! –
| style="background:#e6e6aa;" | [[خلیل فهیمی]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۸۷۶–۱۹۵۳)}}{{سخ}}{{کوچک|''سرپرستکفیل''}}
| style="background:#e6e6aa;" | [[پرونده:Khalil Fahimi.jpg|80px]]
| style="background:#e6e6aa;" | ۱۶ اسفند ۱۳۲۹
سطر ۶۶۱ ⟵ ۶۶۳:
در [[همه‌پرسی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|بازنگری قانون اساسی]]، با انتقال ریاست دولت به رئیس‌جمهور، نظام کشور به ریاستی تغییر یافت، و سمت نخست‌وزیر حذف گشت.
 
{| class="toccolours" style="font-size:90%" width="200"
'''حزب سیاسی'''
! وضعیت
{{زیرنویس نقشه|{{کنشگر سیاسی مستقل/meta/color}}|کنشگر سیاسی مستقل|border=1px solid #AAAAAA}}
|-
|{{زیرنویس نقشه|#E6E6AA|[[سرپرست (مدیر موقت)|سرپرست/کفیل]]}}
|-
! حزبحزب‌های سیاسی
|-
|{{زیرنویس نقشه|{{کنشگر سیاسی مستقل/meta/color}}|کنشگر سیاسی مستقل|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{نهضت آزادی ایران/meta/color}}|[[نهضت آزادی ایران]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{دفتر هماهنگی همکاری‌های مردم با رئیس‌جمهور/meta/color}}|[[دفتر هماهنگی همکاری‌های مردم با رئیس‌جمهور|دفتر هماهنگی همکاری‌ها]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{انجمن اسلامی معلمان ایران/meta/color}}|[[انجمن اسلامی معلمان ایران]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{حزب جمهوری اسلامی/meta/color}}|[[حزب جمهوری اسلامی]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{زیرنویس نقشه|{{جامعه روحانیت مبارز/meta/color}}|[[جامعه روحانیت مبارز]]|border=1px solid #AAAAAA}}
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center
سطر ۶۷۴ ⟵ ۶۸۴:
! آغاز تصدی
! پایان تصدی
! حزب سیاسی
! [[هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران|دولت]]
! [[مجلس شورای اسلامی|مجلس]]{{سخ}}{{کوچک|(آغاز)}}
! colspan="2" |[[فهرست رئیس‌جمهورهای ایران|رئیس‌جمهور]]{{سخ}}{{کوچک|(دوران)}}
|-
! colspan="1110" align="center" | [[پرونده:Flag of Iran.svg|30px]] {{•}} '''[[ایران|جمهوری اسلامی ایران]]''' (۱۳۵۷ تا کنون) {{•}} [[پرونده:Emblem of Iran.svg|20px]]
|-
| style="background:{{نهضت آزادی ایران/meta/color}}" |
! ۴۴
!
| [[مهدی بازرگان]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۲۸۶–۱۳۷۳)}}
| [[پرونده:Mehdi Bazargan Portrait.jpg|80px]]
| ۱۵ بهمن ۱۳۵۷{{یاد|شاپور بختیار تا ۲۲ بهمن، مدعی نخست‌وزیری بود. دولت موقت با پیروزی انقلاب اسلامی، حکومت بالفعل را به دست گرفت.}}
| ۱۴ آبان ۱۳۵۸
| [[نهضت آزادی ایران|نهضت آزادی]]
| style="background:#e6e6aa;" | [[دولت موقت ایران|بازرگان]]
| rowspan="3" | [[شورای انقلاب اسلامی|شورای انقلاب]]{{سخ}}{{یاد|تا پیش از تشکیل [[قوهٔ مقننهٔ جمهوری اسلامی ایران|قوه مقننه]]، [[شورای انقلاب اسلامی|شورای انقلاب]] قوهٔ مقننهٔ کشور بود. هر گونه تغییر در هیئت دولت با تأیید شورا صورت می‌گرفت و وضعیت نخست‌وزیر نیز با تصویب شورا مشخص می‌شد. بازرگان را با پیشنهاد شورای انقلاب، رهبر به نخست‌ویری گماشت. پس از استعفای وی، تصمیم شورا بر آن شد که نخست‌وزیر تعیین نکنند و دولت را مستقیم اداره کنند.}}
| colspan="2" rowspan="2" |—{{یاد|تا پیش از انتخاب رئیس‌جمهور و تشکیل [[قوهٔ مقننهٔ جمهوری اسلامی ایران|قوه مقننه]]، ادارهٔ کشور با پیشنهاد شورای انقلاب و تأیید رهبر انقلاب [[سید روح‌الله خمینی]] تعیین تکلیف می‌شد. بازرگان را با پیشنهاد شورای انقلاب، رهبر به نخست‌ویری گماشت. پس از استعفای وی، رهبر امور را بار دیرگ به شورا واگذار نمود و تصمیم شورا بر آن شد که نخست‌وزیر تعیین نکنند و دولت را مستقیم اداره کنند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=همه پرسی؛ پایانی بر نخست وزیری در ایران|نشانی=https://www.irna.ir/news/83436681/همه-پرسی-پایانی-بر-نخست-وزیری-در-ایران|وبگاه=خبرگزاری جمهوری اسلامی|تاریخ=2019-08-14|بازبینی=2020-08-25|کد زبان=fa}}</ref>}}
|-
| rowspan="2" colspan="76" | ''هیئت دولت بی نخست‌وزیر''{{یاد|پس از استعفای دولت موقت، [[شورای انقلاب اسلامی ایران|شورای انقلاب]] مستقیم دولت را تشکیل داد و تصمیم گرفت نخست‌وزیر تعیین نکند. پس از استعفای بازرگان که کشور نخست‌وزیر نداشت، عملا [[سید محمد بهشتی]] به عنوان دبیر شورای انقلاب، جلسه‌های هیئت دولت را اداره می‌کرد. پس از ریاست‌جمهوری [[سید ابوالحسن بنی‌صدر]] وی ریاست/دبیری شورا را به عهده گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=بهمن ۱۳۸۶|وبگاه=|نشانی=http://ensani.ir/fa/article/46921/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%AF%D9%82-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D8%AF|عنوان=مجادلات دوره مصدق به شورای انقلاب کشیده شد|نویسنده=[[علی‌اکبر معین‌فر]]، سرگه بارسقیان (مصاحبه‌گر)|شماره=۳۶|ژورنال=شهروند}}</ref>}}
| rowspan="2" style="background:#e6e6aa;" | [[هیئت دولت موقت شورای انقلاب|شورای{{سخ}} انقلاب]]
|-
| rowspan="2" style="background:{{کنشگردفتر سیاسیهماهنگی مستقلهمکاری‌های مردم با رئیس‌جمهور/meta/color}}" |
| rowspan="2" align="center" | [[پرونده:Abolhassan Banisadr portrait 1980 2.jpg|80px]]{{سخ}}[[ابوالحسن بنی‌صدر]]{{سخ}}{{کوچک|([[ریاست جمهوری سید ابوالحسن بنی‌صدر|۱۳۵۸–۱۳۶۰]])}}
|-
| rowspan="2" style="background:{{انجمن اسلامی معلمان ایران/meta/color}}" |
! rowspan="2" | ۴۵
| rowspan="2" | [[محمدعلی رجایی]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۳۱۲–[[انفجار در دفتر نخست‌وزیری جمهوری اسلامی ایران|۱۳۶۰]])}}
| rowspan="2" | [[پرونده:Mohammad-Ali Rajai.jpg|80px]]
| rowspan="2" | ۲۰ مرداد ۱۳۵۹
| rowspan="2" | ۱۴ مرداد ۱۳۶۰
| rowspan="2" | [[انجمن اسلامی معلمان ایران|انجمن اسلامی معلمان]]
| rowspan="2" | [[دولت نخست جمهوری اسلامی ایران|رجایی]]
| rowspan="5" | [[دوره نخست مجلس شورای اسلامی|۱]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۳۵۹)}}
|-
| colspan="2" style="background:#e6e6aa;" | ''[[شورای موقت ریاست‌جمهوری ایران|شورای موقت]]''{{یاد|شورای موقت ریاست‌جمهوری متشکل از نخست‌وزیر، [[رئیس مجلس شورای اسلامی|رئیس مجلس]] ([[اکبر هاشمی رفسنجانی]])، و [[دیوان عالی کشور#رئیس دیوان عالی کشور|رئیس دیوان عالی]] ([[سید محمد بهشتی]]) عهده‌دار امور شد.}}
| rowspan="1" style="background:{{حزب جمهوری اسلامی/meta/color}}" |
| style="background:#e6e6aa;" | ''[[شورای موقت ریاست‌جمهوری ایران|شورای موقت]]''{{یاد|شورای موقت ریاست‌جمهوری متشکل از نخست‌وزیر، [[رئیس مجلس شورای اسلامی|رئیس مجلس]] ([[اکبر هاشمی رفسنجانی]])، و [[دیوان عالی کشور#رئیس دیوان عالی کشور|رئیس دیوان عالی]] ([[سید محمد بهشتی]]) عهده‌دار امور شد.}}
|-
| style="background:{{حزب جمهوری اسلامی/meta/color}}" |
! ۴۶
!
| [[محمدجواد باهنر]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۳۱۲–[[انفجار در دفتر نخست‌وزیری جمهوری اسلامی ایران|۱۳۶۰]])}}
| [[پرونده:Mohammad Javad Bahonar.jpg|80px]]
| ۱۴ مرداد ۱۳۶۰
| [[انفجار در دفتر نخست‌وزیری جمهوری اسلامی ایران|۸ شهریور ۱۳۶۰]]{{یاد|کشته شد}}
| [[حزب جمهوری اسلامی|جمهوری اسلامی]]
| [[دولت دوم جمهوری اسلامی ایران|باهنر]]
| rowspan="1" style="background:{{انجمن اسلامی معلمان ایران/meta/color}}" |
| align="center" | [[پرونده:Mohammad-Ali Rajai.jpg|80px]]{{سخ}}[[محمدعلی رجایی]]{{سخ}}{{کوچک|([[ریاست جمهوری محمدعلی رجایی|۱۳۶۰]])}}
|-
| style="background:{{جامعه روحانیت مبارز/meta/color}}" |
! –
!
| style="background:#e6e6aa;" | [[محمدرضا مهدوی کنی]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۳۱۰–۱۳۹۳)}}{{سخ}}{{کوچک|''کفیل''}}
| style="background:#e6e6aa;" | [[پرونده:Mahdavi-Kani 1981.jpg|80px]]
| style="background:#e6e6aa;" | ۱۱ شهریور ۱۳۶۰
| style="background:#e6e6aa;" | ۷ آبان ۱۳۶۰
| style="background:#e6e6aa;" | [[جامعهدولت روحانیتموقت مبارزمحمدرضا مهدوی کنی|روحانیتمهدوی مبارزکنی]]
| colspan="2" style="background:#e6e6aa;" | ''[[شورای موقت ریاست‌جمهوری ایران|شورای موقت]]''{{یاد|متشکل از سرپرستکفیل نخست‌وزیری، [[رئیس مجلس شورای اسلامی|رئیس مجلس]] ([[اکبر هاشمی رفسنجانی]])، و [[دیوان عالی کشور#رئیس دیوان عالی کشور|رئیس دیوان عالی]] ([[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]]) عهده‌دار امور شد. شورای ریاست‌جمهوری، مهدوی کنی را به عنوان کفیل نخست‌وزیری به مجلس معرفی کرد که رأی آورد.}}
| style="background:#e6e6aa;" | [[دولت موقت محمدرضا مهدوی کنی|مهدوی{{سخ}}کنی]]
| rowspan="1" style="background:{{حزب جمهوری اسلامی/meta/color}}" |
| style="background:#e6e6aa;" | ''[[شورای موقت ریاست‌جمهوری ایران|شورای موقت]]''{{یاد|متشکل از سرپرست نخست‌وزیری، [[رئیس مجلس شورای اسلامی|رئیس مجلس]] ([[اکبر هاشمی رفسنجانی]])، و [[دیوان عالی کشور#رئیس دیوان عالی کشور|رئیس دیوان عالی]] ([[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]]) عهده‌دار امور شد. شورای ریاست‌جمهوری، مهدوی کنی را به عنوان کفیل نخست‌وزیری به مجلس معرفی کرد که رأی آورد.}}
|-
| rowspan="4" style="background:{{حزب جمهوری اسلامی/meta/color}}" |
! rowspan="5" | ۴۷
| rowspan="5" | [[میرحسین موسوی]]{{سخ}}{{کوچک|(۱۳۲۰– )}}
| rowspan="5" | [[پرونده:Mir-Hossein Mousavi in 1981.jpg|80px]]
| rowspan="5" | ۷ آبان ۱۳۶۰
| rowspan="5" | ۲۵ مرداد ۱۳۶۸
| rowspan="4" | [[حزب جمهوری اسلامی|جمهوری اسلامی]]{{سخ}}{{کوچک|انحلال: ۱۱ خرداد ۱۳۶۶}}
| rowspan="2" | [[دولت سوم جمهوری اسلامی ایران|موسوی ۱]]
| rowspan="4" style="background:{{حزب جمهوری اسلامی/meta/color}}" |
سطر ۷۵۱ ⟵ ۷۵۳:
|-
| style="background:{{کنشگر سیاسی مستقل/meta/color}}" |
| rowspan="1" style="background:{{حزبکنشگر جمهوریسیاسی اسلامیمستقل/meta/color}}" |
| مستقل
| rowspan="1" style="background:{{کنشگر سیاسی مستقل/meta/color}}" |
|}