گوکلان: تفاوت میان نسخه‌ها

== تاریخ دورهدورهٔ اسلامی گوکلان ==

بدون اغراق ترکمن‌ها در دورهدورهٔ اسلامی مهم‌ترین نقش را در به قدرت رسیدن و شکوفایی کشورهای اسلامی داشته‌اندداشته‌اند، به طوری که توانستند با تشکیل دولت سلجوقی قرهنگفرهنگ و هنر را در سرتاسر سرزمین اسلامی بسط دهند و در این دوره بود که هنر و معماری ایرانی و علوم و دانش اسلامی رشد نمود. به طوری که آثار تاریخی بیشماریبی‌شماری از این دوره به جای مانده است.

[[امپراطوری سلجوقی]] که پهنای دامنه اشدامنه‌اش بخش‌های بزرگی از سه قارهقارهٔ اسیا،آسیا، اروپا و آفریقا را فرا گرفته بود در حدود ۶۲۲ سال بصورتیبه صورتی تقریباً بلاینقطع حکمروائیحکمروایی کرد و نمونهنمونهٔ بارزی از یک حکومت جهانی را به منصهمنصهٔ ظهور رسانید. سرزمین آناتولی (آنادولو) واقع در غرب امپراطوری روم شرقی سال‌ها به دلیل حملات پراکندهپراکندهٔ اعراب تبدیل به سرزمینی تقریباً خالی از سکنه شده بود. [[امپراطوری روم شرقی]] که تدابیر ویژه ایویژه‌ای را برای مقابله با حملات پراکندهپراکندهٔ عرب‌ها نیندیشیده بودبود، به ناگاه از سال ۱۰۶۴ با حمله به مناطقی چون "«آنی"» و "«اخلاط"» اقدام به قتل عامقتل‌عام و یا راندن ترک‌های مقیم آناتولی از این سرزمین نمود.

در در تاریخ ۲۶ آگست سال ۱۰۷۱ لشکریان بیشماربی‌شمار دیوجانوس امپراطور رم شرقی از قشون جسور آلپ ارسلان سلطان سلجوقی در نبرد ملازگرد شکست سختی متحمل شد.

نبرد ملازگرد در نزدیکی شهر ملازگرد در منطقه ای‌ی واقع درولایتدر ولایت موش ترکیه رخ داد. در این نبرد بیزانسیان شکستی قطعی متحمل شدند و امپراتور رومانوس دیوجانوس به بند ترکان کشیده شد.

این نبرد را که شاهد نابودی اردوی بیزانس توسط سلجوقیان بود می‌توان یکی از تأثیرگذارترین نبردهای تاریخ دانست چرا که ورود ترکان سلجوقی به آسیای صغیر یا آناتولی وباعثو باعث فتح بیشتر این نواحی توسط آنان شد.

[[جنگ ملازگرد]] موجب گشت تا [[امپراتوری سلجوقی]] در پهنای از خراسان و (ترکستان) آسیای میانه تا بین‌النهرین و عربستان و آناتولی پدیدارشودپدیدار شود. این نیروی بزرگ برای نخستین بار دنیای مسیحیت را در اندیشهاندیشهٔ بسیج علیه مسلمانان انداخت، چراکهچرا که بیزانس به عنوان کشور مقدس مسیحیت در خطر بود. افزون بر این سلجوقیان شهرهای مقدس مسیحیان ‌چون اورشلیم (بیت المقدسبیت‌المقدس) را نیز تسخیر کردند. بعد از نبرد ملازگرد ده‌ها هزار ترکمنی که از اسیایآسیای میانه امدهآمده بودند در چهار گوشهگوشهٔ آناتولی مسکن گزین شدند. بسیاری از این ترکان مهاجر از اوغوزها بودند و در میان آنان ترک‌های ترکمن، آذربایجانی و کایی(قایی ها)هاقایی‌ها نیز حضور داشتند.

سلاجقهسلاجقهٔ آناتولی شهر قونیه را پایتخت خود دانستند و قایی‌ها را در شهرهای "«[[سوگوت]]"» و "«[[دومانیچ]]"» که در مجاورت مرز امپراطوری روم شرقی قرار داشت ساکن نمودند. به این ترتیب قایی‌ها که دارای ۴۰۰ چادر بودند و تحت رهبری ایرطغرلارطغرل (ایرطغرولارطغرول غازی) قرار داشتندداشتند، پس از مستقر شدن در این منطقه به تدریج اقدام به فتح مناطق مجاور نمودند. پسر کوچک وی عثمان بیگ (بی) به تعقیب پیروزی‌های مکرر در نبرد با دشمنان، جانشین پدر شد. در سال ۱۲۹۹ جریان خانمان براندازمغولبرانداز مغول که از مغولستان آغاز شده و چین وچین، هند و خوارزمشاهیان را به زانو در آورده بودبود، به آناتولی رسید و به این ترتیب آخرین پادشاه سلجوقی نیز قربانی این روند شد و به قونیه گریخت. با فروپاشی سلجوقیان حکومت‌های محلی اعلام استقلال نمودند. حکومت محلی عثمان بیگ نیز استقلال خود را اعلان کرد و برای خود رویه ایرویه‌ای مستقل در پیش گرفت. این حکومت که در مرزهای روم شرقی مستقر شده، بود بر خلاف دیگر قبایل از درگیری‌های درونی به دور ماند و از این روی توانست به سرعت رشد کند. همین امر سبب شد تا رفته رفته شمار زیادی از مهاجرینمهاجران ترکمن از ترکستان راهی اناتولیآناتولی شده و به بیگ‌نشین عثمانی ملحق گردند. این حکومت بتدریجبه تدریج قوی و قویترقوی‌تر شد و توانست شهر بورسا، بزرگترینبزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر منطقه را به محاصرهمحاصرهٔ خود دراورددرآورد. به تعقیب تصرف شهر، عثمان در گذشت. به جای وی اورخان غازی بر تخت نشت و در دوران وی نیز بیگ‌نشین عثمانی گسترش یافت. کوتاه مدتی بعد عثمانیان چناق قلعه را متصرف شدند و در قارهقارهٔ اروپا قدم نهادند. با فتح ادیرنه، پایتخت به این شهر منتقل گردید و به این ترتیب بر حضور دائمی ترکان در اروپا مهر تأیید زده شد و بعد از آن، دوران پرشکوهپادشاهی سلطان محمد فاتح فرا رسید.

از ماه اپریلآوریل ۱۴۵۳ میلادی، سلطان محمد از جانب خشکهخشکی با نیروهای بسیار زیادی که بالغ بر ۲۵۰ هزار نفر بود، قسطنطنیه را به سختی در محاصره گرفت.

این محاصره ۵۳ روز از ششم اپریلآوریل تا ۲۹ ماه مه ادامه یافت. استانبول قبلاپیش‌تر نیز چندین بار محاصره شده بود، اما به دلیل داشتن برج و باروهای بسیار مرتفع فتح آن ممکن نگردیده بود. بدین دلیل این بار برای فتح استانبول توپ‌های بسیار بزرگ ساخته شد. واحدهای اردوی عثمانی از همه جایهمه‌جای آناتولی به طرف کنستانتینوپولوس به راه افتاده و در اپریلآوریل ۱۴۵۳ آن را از همه طرف محاصره کردند. توپ‌های شاهی که اندازهاندازهٔ هر یک از گلوله‌های آن ۵۵۰ کیلو بود، برج و باروهای شهر را زیر آتش گرفتند. زنجیرهایی که بیزانس‌ها بین استانبول و گالاتا کشیده بودند، مانع عبور از بحر به سمت خلیج میشدمی‌شد. بنابراین سربازان ترک در اقدامی اعجاب انگیزاعجاب‌انگیز و بی نظیربی‌نظیر در تاریخ، ده‌ها کشتی را از راه خشکی و از روی تپه‌ها و کوه‌ها وارد خلیج کردند. با این کار روحیهروحیهٔ دفاعی بیزانس‌ها به شدت تضعیف شد. و در نتیجه جبههجبههٔ جدیدی در محاصرهمحاصرهٔ شهر باز شده بود.

در جریان یکی از نبردهای فتح استانبول، امپراطور روم شرقی که در میدان نبرد حاضر بود، کشته شد. فراریان خبر مرگ امپراطور را به شهر رساندند و همه را آشفته کردند. در ۲۹ میمهٔ ۱۴۵۳ با نصب پرچم عثمانی در برج‌های شهر توسط اولوباتیلی حسن، استانبول فتح شد.

در این هنگام محمد ثانی که دیگر لقب فاتح یافته بود، وارد شهر شد و یکراست به ایاصوفیه رفت و به اهالی و کشیشانی که به پیشوازش آمده بودند مژده داد که زندگی و آزادی شانآزادی‌شان تضمین می‌شود. فاتح، وسعت و عظمت ایاصوفیه را ستود و از تخریب آن جلوگیری نمود. به موذن فرمان داد تا اذان بگوید و نخستین نماز عصر را در آنجا خواند و دستور داد که کلیسا را مسجد کنند. سلطان محمد فاتح بلافاصله دستور بازسازی و تأمین امنیت و آسایش شهر را صادر کرد. فاتح دستور داد تا رومیان قسطنطنیه، بطریقیبه طریقی برای خود برگزینند و پاره ایپاره‌ای امتیازات مذهبی را به رسمیت شناخت. بدینگونهبدین‌گونه آخرین پایگاه مسیحیت در جنوبشرقیجنوب‌شرقی اروپا سقوط کرد.

با فتحسرنگونی استانبول، دولت عثمانی تبدیل به یک امپراطوری بزرگ شد. سلطان محمد فاتح در نامه‌هایش از خود با عنوان سزار و امپراطور جدید نام برد. تاریخ جهان تغییر یافت. قرون وسطی پایان گرفت و قرون جدید آغاز شد. افرادی که از استانبول متواری شدند، تبدیل به آغازگران رنسانس و ریفورم در اروپا گردیدند. به این ترتیب شیوهشیوهٔ تنگ و سخت قرون وسطی جای خود را به تحولات علمی و هنری و صنعتی داد.

با فتح استانبول دورهدورهٔ جدیدتازه‌ای در تاریخ ترکان و عثمانیان آغاز شد. عثمانیان تبدیل به یک قدرت بزرگ اقتصادی و نظامی شده بود. مهم‌ترین تفاوت این امپراطوری و تمدن بزرگ با دیگران این بود که عثمانیان در مقابل تمامی فرهنگ‌ها تحمل و خوشبینیخوش‌بینی بالایی نشان می‌دادند. به مسیحیان و یهودیان اجازه داده شد تا با آزادی کامل مراسم دینی خود را بجای آورند و سیستم قضاوتی خود را اعمال نمایند.

افراد غیر مسلم در سیستم حکومتی به وظایف مهمی همچون صدراعظمی، وزارت و جنرالی یعنی قوماندان نظامی انتخاب شدند. یکی از نمونه‌های این افراد مسیح پاشا برادرزاده آخرین امپراطور بیزانس می‌باشد که به وی اجازه داده شد در کاخ عثمانی زندگی کند و پس ازمسلمان شدن به مقام صدراعظمی انتخاب شود. پس از فتح استانبول حوزه بحیره خزر به حوزه بحیره سیاه و حوزهحوزهٔ بحیرهدریای مدیترانه متصل شد و بعبارتیبه عبارتی دیگر ترکستان به اناتولیآناتولی و یا آسیای میانه به آسیای صغیر وصل گردید. در دوران یاووز سلطان سلیم، عثمانیان موفق به تحویل خلافت از اعراب شدند و سپس ترکان آماده گشتند تا خود را در دوران سلطان سلیمان قانونی وارد قلب اروپا کنند و تا دیوارهای شهر وین پیشروی نمایند.

اکنون اگر محققی بخواهد تا در خصوص تاریخ سه قارهقارهٔ اسیا،آسیا، اروپا و افریقاآفریقا تحقیق کندکند، بدون تعمق و غور در عهد امپراطوری عثمانی راه به جایی نخواهد برد. عثمانیان در هر منطقه ایمنطقه‌ای که حکمروایی خود را آغاز کردند عدالت را اساس ملک قرار دادند وکردند، به نژاد، زبان، فرهنگ، قومیت، دین و مذهب اقوام تابعه به دیدهدیدهٔ احترام نگریستند و هرگز از قوهقوهٔ قهریه به غیر از موارد سرکوب شورشیان مسلح و یاغیان بهره نبردند. آن‌ها هرگز سعی نکردند دین و زبان انسان‌های مناطق متصرفه خود را به زور تغییر دهند بلکه چنانکه گفتیم به دفعات به منسوبین کاردان دیگر اقوام و ادیان، سمتهاسمت‌ها و مقام‌های بسیاری بالای حکومتی دادند.

شاید بتوان گفت که ساکنینساکنان قلمروی امپراطوری عثمانی بخصوصبه خصوص در خاورمیانه و به ویژه در فلسطین در دوران حاکمیت عثمانیان آرامترینآرام‌ترین و با ثبات‌ترین دوران خود در تاریخ را گذرانده است.

از دیگر حکومت‌هایی که توسط ترکمنهایترکمن‌های گوکلان تأسیس و اداره گردید حکومت آق قیونلوهاآق‌قیونلوها بود.