آیزاک نیوتن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
تغییر یک واژه
خط ۲:
{{Infobox scientist
| honorific_prefix = سر
| nameclay = آیزاک نیوتن
| honorific_suffix = رئیس [[انجمن سلطنتی]]
| image = GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg
خط ۳۸:
نیوتن [[تلسکوپ نیوتنی|اولین تلسکوپ بازتابی کاربردی]] را ساخت و نظریه پیشرفته‌ای از نور مبنی بر مشاهده تجزیه [[طیف الکترومغناطیسی|نور سفید]] در [[منشور]] به [[طیف مرئی|طیف‌های مرئی]]، ایجاد کرد. بررسی‌های او در مورد نور در کتاب مؤثرش [[اپتیکس]] جمع‌آوری و در سال ۱۷۰۴ منشر شد. او همچنین [[قانون سرد شدن نیوتن|قانون تجربی سرد شدن]] را فرمول بندی کرد، نخستین محاسبه نظری [[سرعت صوت]] را انجام داد و مفهوم [[سیال نیوتنی]] را تعریف کرد. او به عنوان یک ریاضی‌دان نیز در مطالعه [[سری توانی]]، تعمیم دادن [[بسط دوجمله‌ای]] به توان‌های غیر عدد صحیح و ایجاد کردن [[روش نیوتن|روشی]] برای تقریب زدن [[ریشه تابع|ریشه‌های یک تابع]] نقشی قابل توجه در پیشبرد ریاضی ایفا کرد.
 
نیوتن از اعضای [[کالج ترینیتی (کمبریج)|کالج ترینیتی]] و دومین دارنده [[کرسی ریاضیات لوکاسی|کرسی ریاضیات لوکاسین]] در [[دانشگاه کمبریج]] بود. او مسیحی بود و به کتاب مقدس مسیحی باور داشت<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Richard S. Westfall – Indiana University The Galileo Project. (Rice University). Retrieved 5 July 2008.}}</ref>، اما تفاسیر و عقایدش از کتاب مقدس با عقاید معمول مسیحیان مخالفمتفاوت بود، به‌طوری که [[تثلیث]] را غیر عامیانه و دور از دیدگاه عموم رد کرد. برخلاف اعضای دانشکده کمبریج در آن دوران، وی از پذیرفتن [[دستورهای مقدس]] [[کلیسای انگلستان]] امتناع کرد. علاوه بر کارهای مربوط به علوم ریاضی، وقت زیادی را برای مطالعه علم [[کیمیا]] و [[تاریخ‌شناسی کتاب مقدس|شرح تاریخ مطابق کتاب مقدس]] صرف کرد. اما بیشتر کارهای او در این زمینه‌ها تا مدت‌ها پس از مرگش منتشر نشد. او از دید سیاسی و شخصیتی با [[ویگ|حزب ویگ]] گره خورده بود. نیوتن دو دوره کوتاه در سال‌های ۹۰–۱۶۸۹ و ۰۲–۱۷۰۱ به عنوان عضوی از پارلمان دانشگاه کمبریج خدمت کرد. در سال ۱۷۰۵ نیز توسط [[ملکه آن]] عنوان [[شوالیه]] دریافت کرد. او سه دهه پایانی عمرش را در لندن، در جایگاه‌های ناظر(۱۷۰۰–۱۶۹۶) و ارباب(۱۷۲۷–۱۷۰۰) [[ضرابخانه سلطنتی]] و همچنین رئیس [[انجمن سلطنتی]] (۱۷۲۷–۱۷۰۳) گذراند.
 
== زندگی‌نامه ==
خط ۸۸:
 
=== گرانش ===
[[پرونده:NewtonsPrincipia.jpg|بندانگشتی|نسخه خود نیوتن از کتاب «[[اصول ریاضی فلسفه طبیعی]]پرینسیپیا» با اصلاحات دست‌نویس برای نسخه دوم]]
در ۱۶۸۴ نیوتن که مطالعات خود را دربارهٔ گرانش و چگونگی حرکت سیاره‌ها کامل کرده‌بود، رساله‌ای دربارۀ آن نوشت که با توجه [[ادموند هالی]] ستاره‌شناس انگلیسی روبرو شد. با تشویق و پی‌گیری او سرانجام نیوتن کتابش با نام «اصول ریاضی فلسفهٔ طبیعی» را کامل و با سرمایه هالی منتشر کرد. این کتاب بر جهان علم به ویژه فیزیک اثری بزرگ گذاشت و برخی آن را برترین کتاب علمی تاریخ دانسته‌اند.
 
[[یوهانس کپلر]] ستاره‌شناس آلمانی در ۱۶۰۹ نظریهٔ انقلابی خود را دربارهٔ حرکت سیاره‌ها پیش نهاد. در آن زمان هنوز یافته‌های [[نیکلاس کوپرنیک|کوپرنیک]] مقبولیت عام پیدا نکرده‌بود و بیشتر مردم بر این باور بودند که سیاره‌ها، خورشید و دیگر ستارگان به دور زمین می‌گردند. کپلر در کتاب خود به نام «هیئت جدید» تمام این پندارها را در هم ریخت. او با بهره‌گیری از نتایج رصدهای استادش [[تیکو براهه]] و مشاهدات خود ثابت کرد که سیاره‌ها نه به دور زمین، که گرد خورشید می‌گردند و مدار آن‌ها نیز بر خلاف تصور رایج دایره‌ای نیست بلکه بیضوی است. کپلر نتوانسته بود توضیح دهد که چرا مدار سیاره‌ها به این شکل است و چه نیرویی آن‌ها را به حرکت درمی‌آورد. همچنین مشخص نبود که چرا سرعت مداری سیاره‌ها وقتی به خورشید نزدیکترند، افزایش می‌یابد.
 
نیوتن در کتاب «اصول ریاضی فلسفه طبیعی»، معروف به «[[اصول ریاضی فلسفه طبیعی|پرینکیپیا]]پرینسیپیا» (Principia)، به این پرسش‌ها پاسخ گفت. او ثابت کرد که نیروی کشش میان اجسام آسمانی، بر پایۀ [[قانون مربع معکوس#در ستاره‌شناسی|قانون عکس مربع]] عمل می‌کند؛ یعنی مقدار نیروی گرانش میان خورشید و سیاره برابر است با عکس مجذور فاصله آن‌ها. او با تحلیل ریاضی نشان داد که قانون عکس مربع، ناگزیر مسیر حرکت سیاره‌ها را بیضوی می‌سازد. او حساب دیفرانسیل را در این زمان پی ریخت. آنگاه گام بلند دیگری برداشت و قانون [[گرانش عمومی]] را کشف کرد که به موجب آن هر جسمی در عالم به هر جسم دیگری نیروی کششی وارد می‌کند و مقدار این نیرو محاسبه‌پذیر است.
 
=== قوانین نیوتن در حرکت اجسام ===
{{نوشتار اصلی|قوانین حرکت نیوتن}}
[[پرونده:Newtons cradle animation book.gif|چپ|200px|بندانگشتی|[[گهواره نیوتون]] در حال حرکت.]]
در بخش دیگری از پرینکیپیا،پرینسیپیا، نیوتن چگونگی حرکت اجسام را با سه قانون توصیف کرده‌است. این قوانین آن‌قدر همه‌فهم و آشکارند که امروزه کسی گمان نمی‌برد نیازی به کشف‌شدن داشته‌باشند. با این حال نیوتن نخستین کسی بود که با نبوغ خود به آن‌ها پی‌برد و چیستان حرکت جسم را حل کرد.
* [[قانون اول نیوتن]] (قانون لَختی): ''هر جسم در سکون یا حرکت یکنواخت در راستای خط مستقیم، به همان حالت می‌ماند مگر در اثر نیروهای بیرونی ناچار به تغییر آن حالت شود. ''
* [[قانون دوم نیوتن]] (رابطهٔ نیرو و شتاب): ''کل [[نیرو]]ی وارد بر یک جسم برابر است با حاصل‌ضرب [[جِرم (فیزیک)|جرم]] آن جسم در [[شتاب]] آن. ''