حس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
کمی نوشته را ببه روزرسانی کردم برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
خط ۱:
[[File:Five senses.jpg|thumb|270px|حواس پنجگانه‌ی ارسطویی و دستگاه‌های دریافت آنها]]
'''[[سبحان محمودی|حس]]''' گنجایش [[فیزیولوژیک]] یک [[موجود زنده]] برای [[ادراک]] است. مطالعه احساس در زمینه‌های گوناگون علمی، چون [[عصب‌شناسی]]، [[روانشناسی شناختی]]، [[علوم شناختی]] یا [[فلسفه ادراک]] می‌گنجد، اما جنبه [[زیستی]] آن در [[دستگاه حسی]] تعریف می‌شود. حواس برای [[بقا]]<nowiki/>ی انسان ضروری‌اند و ما را قادر می‌کنند تا به وجود محرک‌ها پی ببریم و با تنظیم پیاپی شرایط بدن در پاسخ به تغییرات محیطی نظم و هماهنگی بدن حفظ شود.
بر اساس تعریف سنتی که ریشهٔ آن به ارسطو برمی‌گردد، پنج حس در انسان هست: [[بینایی]]، [[شنوایی]]، [[بویایی]]، [[دستگاه_چشایی|چشایی]]، و [[بساوایی]] که به این پنج حس «حواس پنج‌گانه» گویند. اما بر اساس تعاریف نوین، در انسان حواس دیگری هم وجود دارد، مانند [[حس عمقی]]، [https://en.wikipedia.org/wiki/Sense_of_balance حس حفظ تعادل]، [[درد|حس درد]]، [[ادراک زمان]]، [https://en.wikipedia.org/wiki/Thermoception ادراک دما]، و حس ضعیف [https://en.wikipedia.org/wiki/Magnetoreception جهت یابی] (هر چند این حس در حیوانات مثل پرندگان یا حشرات قوی‌تر از انسان است و بر اساس درک میدان مغناطیسی عمل می‌کند. حس بویایی نیز نمونهٔ دیگری از حواسی است که در انسان ضعیف‌تر از بسیاری دیگر از جانوران دریافت می‌شود). به علاوه، برخی درک محرک‌های داخلی، مثل گرسنگی یا تشنگی، تغییر سطح دی‌اکسیدکربنِ خون در مغز، و یا درک تحریک [[حسگر_شیمیایی|حسگرهای شیمیایی]] را گونه‌های دیگری از حواس تعریف می‌کنند.
خط ۱۱:
به علاوه، گروه دیگری از حواس وجود دارند که توسط اعضای حسگر بدن درک نمی‌شوند. [[ادراک زمان]] یک نمونه از این حواس است. [https://en.wikipedia.org/wiki/Sense_of_agency حس عمل/عکس العمل یا درک بالقوه] (در روانشناسی یعنی شروع، اجرا، و کنترل ارادی اعمال) نمونهٔ دیگری از این حواس است که مثلا در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی آسیب دیده است. حس [[ارتباط بین فردی|آشنایی]] نیز یک نمونهٔ دیگر از این حواس است. طبق تعریفی [https://en.wikipedia.org/wiki/Recognition_memory حافظه ی تشخیصی] از دو بخش اصلی [[ارتباط بین فردی|حس آشنایی]] و [[بازیابی (حافظه)|یادآوری]] تشکیل می‌شود. گاهی یک حس آشنایی قوی بدون [[بازیابی (حافظه)یادآوری|بازیابی (حافظه) یادآوری]] اتفاق می افتد، مثلا در هنگام [[آشناپنداری]] یا دژا-وو.
گزد آور : سبحان محمودی
| |||