یامچی در لغتواژه (یام+چی) به معنای [[چاپارخانه]]، قاصد، [[پیام‌رسان|پیام رسان]]، پیام‌برنده و محل استراحت پیام رسان‌هاپیام‌رسان‌ها معنی شده‌است.<ref name=":2">هیئت تحریریهتحریریهٔ کانال شهر یامچی</ref> دربارهٔ [[وجه تسمیه|وجه تسمیهٔ]] یامچی سه نظریهنظریهٔ متفاوت قابل طرح است:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مرند|نام خانوادگی=جلالی عزیزیان|نام=حسن|ناشر=موسسه فرهنگی و انتشاراتی گوهر سیاح|سال=۱۳۷۸| شابک = 964-90555-6-8|مکان=مشهد|صفحات=81-82}}</ref><ref name=":1">پژوهش‌های میدانی و کتابخانه‌ای دکتر علی میرزامحمدی</ref>
# نظریه اول: این نظریه نام یامچی را به [[اسطوره‌های ایرانی]] مرتبط می‌کند. بر اساس این نظریه نام یامچی دگرگون یافت واژه " جام شی (جام چی)" یا "جام شید ([[جمشید]])" است.
#۱. نظریهنظریهٔ دوماول: این نظریه نام یامچی را به [[اسطوره‌های مذهبیایرانی]] مرتبط می‌کند. بر اساس این نظریه بیننام برخییامچی نامهایدگرگون قدیمییافت مانندواژهٔ یامین«جام‌شی و(جام‌چی)» بنیامینیا مادر و برادر«جام‌شید ([[یوسف|حضرت یوسفجمشید]] و یام پسر حضرت [[نوح|نوح (ع)]] ارتباط واژگانی برقرار» می‌شوداست.
# نظریه سوم: این نظریه نام یامچی را برگرفته از واژه ترکی- مغولی یام (Yam) می‌داند. این نظریه به تحولاتی که در سیستم اطلاع‌رسانی ناشی از گسترش شبکه راه‌ها و [[چاپارخانه (ابهام‌زدایی)|چاپارخانه‌ها]] و محل‌های اتراق مسافران در دوره‌های گذشته روی داده‌است استناد می‌کند.▼
۲. نظریهٔ دوم: این نظریه نام یامچی را به اسطوره‌های مذهبی مرتبط می‌کند. بر اساس این نظریه بین برخی نام‌های قدیمی مانند یامین و بنیامین مادر و برادر [[یوسف|حضرت یوسف]] و یام پسر حضرت [[نوح|نوح (ع)]] ارتباط واژگانی برقرار می‌شود.
شواهد و قرائن تاریخی حاکی از این می‌باشد که این شهر از گذشته‌های دور در مسیر [[جاده ابریشم]] واقع شده بوده‌است. از این‌رو نظریه سوم بر نظریه‌های دیگر به حقیقت نزدیک‌تر می‌نماید.<ref name=":1"/> این نظریه به تحولاتی که در سیستم اطلاع‌رسانی ناشی از گسترش شبکه راه‌ها و چاپارخانه‌ها و محل‌های اتراق مسافران در دوره‌های گذشته روی داده‌است، استناد می‌کند.<ref name=":1"/>▼
▲#۳. نظریهنظریهٔ سوم: این نظریه نام یامچی را برگرفته از واژهواژهٔ ترکی-مغولی یام (Yam) می‌داند. این نظریه به تحولاتی که در سیستم اطلاع‌رسانی ناشی از گسترش شبکهشبکهٔ راه‌ها و [[چاپارخانه (ابهام‌زدایی)|چاپارخانه‌ها]] و محل‌های اتراق مسافران در دوره‌های گذشته روی داده‌است استناد می‌کند.
▲شواهد و قرائن تاریخی حاکی از این می‌باشد که این شهر از گذشته‌های دور در مسیر [[جاده ابریشم|جادهٔ ابریشم]] واقع شده بوده‌است. از این‌رو نظریهنظریهٔ سوم بر نظریه‌های دیگر به حقیقت نزدیک‌تر می‌نماید.<ref name=":1"/> این نظریه به تحولاتی که در سیستم اطلاع‌رسانی ناشی از گسترش شبکهشبکهٔ راه‌ها و چاپارخانه‌ها و محل‌های اتراق مسافران در دوره‌های گذشته روی داده‌است، استناد می‌کند.<ref name=":1"/>
