ویکی‌پدیا

اصفهان: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
←‏یهودیه: کسره برای بابل اشکالی ندارد، حذف اعراب نالازم و ایتالیک نالازم
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
جز ویرایش Saranami2020 (بحث) به آخرین تغییری که Armin123421 انجام داده بود واگردانده شد
برچسب‌ها: واگردانی برگردانده‌شده ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۸۲:
 
=== جیِ باستانی ===
بنای اصفهان را به [[طهمورث]]، سومین پادشاه از سلسله [[پیشدادیان]] نسبت داده‌اند. اصفهان در تاریخ قدیم با نامِ «گِی» در [[پارس علیا]] معرفی گردیده‌ وگردیده‌وُ در دورهٔ پس از اسلام به حالت عربی در می‌آید و می‌شود «جِی»، نام آن نیز از آن، تحتتحتِ عنوانعنوانِ ''گابای'' یا ''تابای''<ref name=ToolAutoGenRef3>Gabai or Tabai</ref> نیز نام برده شده‌است.<ref name="EIrii"/> این شهر محلِ تقاطعِ راه‌های عمده و اقامتگاهِ سلطنتی پادشاهانِ [[هخامنشی]] نیز بوده‌است. [[استرابون]] [[جغرافی‌دان]] [[یونانی‌ها|یونانی]]، از اصفهان به عنوانعنوانِ ''مرکز کشور ایران'' نام برده‌است.
 
==== یهودیه ====
زمانی که [[کوروش بزرگ]] [[بابل (دولت‌شهر)|بابِل]] را گرفت و یهودیان با ریشهٔ عربی عراق امروز را از اسارتاسارتِ [[نبوکدنصر]] شاه بابل نجات داد، شماری از یهودیان به فلسطین بازگشتند و شماری دیگر از آن‌ها به اصفهان آمدند و در این منطقه که به ''دارالیهود'' و یا ''یهودیه 'نامگذاری شد، اسکان یافتند. این منطقه در کنار منطقهٔ ''جی'' یا ''گی ''بود که بعدها این دو منطقه به یکدیگر متصل شد و شهر اصفهان را ایجاد کرد. [[ابن فقیه همدانی]] تاریخدان ایرانی قرن دهم میلادی می‌نویسد:
 
{{نقل قول|وقتی یهودیان از [[اورشلیم]] مهاجرت کردند و از ''نبوکدنصر'' فرار کردند، با خود مقداری از خاک و آب اورشلیم را بردند. آن‌ها در هیچ جا ساکن نشدند بدون اینکه قبل از آن خاک و آب آن را مورد آزمایش قرار دهند. آن‌ها اینکار را ادامه دادند تا به شهر اصفهان رسیدند. در آنجا استراحت کردند و خاک و آب آن را آزمایش کردند و آن را مشابه اورشلیم یافتند. وقتی آنجا ساکن شدند شروع به کاشتن در زمین کردند و فرزندان و نوادگان خود را به دنیا آوردند و امروزه نام این منطقه ''یهودیه'' است.<ref>Sacred Precincts: The Religious Architecture of Non-Muslim Communities Across the Islamic World, Gharipour Mohammad, BRILL, Nov 14, 2014 page 179</ref>}}
 
این روایت توسط تاریخدانان دیگری نظیر [[موسس خورناتسی]]، ال[[اصطخری]]، [[ابن حوقل]]، [[المقدسی]]، [[یاقوت حموی]]، [[ابوالفدا]] و [[ابن خلدون]] نیز عیناً تکرار شده‌است.<ref>Fieldmuseum of natural historyAntropological series. Volume 29, no.1: Contributions to the anthropology of Iran, H.Field, page 291.</ref>
خط ۱۱۱:
در بهار ۴۴۲ هجری قمری [[طغرل سلجوقی]] اصفهان را پس از یک محاصره طولانی و ویرانگر گشود. البته شهر به زودی به تدبیر [[ابولفتح مظفر نیشابوری]] که از طرف طغرل به حکومت اصفهان منسوب شده بود، بازسازی شد، ۵۰۰٬۰۰۰ [[دینار]] خرج ساخت بناها شد و سه سال از مردم هیچ مالیاتی گرفته نشد. توسعهٔ سریع شهری، مردمی که در جریان درگیری‌ها گریخته بودند را دوباره به شهر کشاند، همچنین طغرل پایتخت حکومتش را از [[ری]] به اصفهان منتقل کرد. گسترش شهر در زمان [[آلب ارسلان]] نیز ادامه یافت، اما در دوران [[ملکشاه سلجوقی|ملکشاه]] و وزیر باتدبیرش [[خواجه نظام الملک طوسی]] بود که شهر به اوج شکوهش رسید به‌طوری‌که جمعیت شهر دو برابر شد و بناهای بسیاری در آن ساخته شد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-vi-medieval-period |عنوان=ISFAHAN vi. MEDIEVAL PERIOD |بازبینی=27 دسامبر 2012 |archive-date=27 دسامبر 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121227051802/http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-vi-medieval-period}}</ref>
 
==== دیدگاهدیدگاهِ ناصر خسرو دربارهٔ اصفهان ====
[[ناصرخسرو قبادیانی]] در ''هشتم صفر سنه اربع و اربعین و اربعمائه'' (۴۴۴ هجری قمری)،<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=هموند |نام= |عنوان=اصفهان در سفرنامه ناصرخسرو |نشانی=http://www.zendehroud.org/تاریخ-اصفهان/item/290-اصفهان-در-سفرنامه-ناصرخسرو- |بازبینی= |اثر= |تاریخ= |ناشر= |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20160305004136/http://www.zendehroud.org/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86/item/290-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88- |تاریخ بایگانی=۵ مارس ۲۰۱۶ |کد زبان= |dead-url=yes}}</ref> دو سال پس از حملهٔ ویرانگرویرانگرِ ''طغرل سلجوقی'' وارد اصفهان شد. در هنگامهنگامِ ورودورودِ وی به شهر، شهر دوباره ساخته شده و بهبودِ نسبی یافته بود. وی دربارهٔ اصفهان چنین می‌گوید:
 
{{نقل قول|''[اصفهان] شهری است بر هامون نهاده،نهاده''،<ref>هامون به معنای دشت است.</ref> آب و هوایی خوش دارد و هر جا که ده گز چاه فرو برند، آبی سرد و خوش بیرون آید و شهر دیواری حصین بلند دارد در شهر جویهای آب روان و بناهای نیکو و مرتفع و در میان شهر مسجد آدینه بزرگ نیکو و بارویِ شهر را گفتند سه فرسنگ و نیم است.<ref>«سفرنامهٔ ناصرخسرو»، به کوشش دبیر سیاقی، ص 167</ref><ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=جهانگردان اصفهان را چگونه معرفی کرده‌اند؟ |نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/139447/root/history |بازبینی= |اثر= |تاریخ=8 فروردین 1390 |ناشر=خبرآنلاین |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20150519191159/http://www.khabaronline.ir/detail/139447/root/history |تاریخ بایگانی=19 مه 2015 |کد زبان=}}</ref>}}
 
=== دوره صفوی ===
خط ۱۳۸:
 
=== دوره انقلاب اسلامی و پس از آن ===
در ۱۴ مرداد ۱۳۵۷ تظاهرکنندگان اصفهانی که برای هفتم کشته شدگان حادثه [[مشهد]] به خیابان‌ها آمده بودند و البته برخی شان نیز مسلح بودند بیشتر قسمت‌های شهر را به تصرف درآورند و آیت الله [[سید حسین خادمی]] را که چندی پیش از آن بازداشت شده بود آزاد کردند، ناآرامی‌های دو روزه اصفهان با اعلام [[حکومت نظامی]] توسط دولت و با هجوم نیروهای [[ارتش شاهنشاهی ایران|ارتش]]، پایان یافت. این نخستین بار از سال ۱۳۳۲ بود که در مرکز یک استان حکومت نظامی اعلام می‌شد.<ref>ایران میان دو انقلاب، یرواند آبراهامیان، صفحهٔ ۶۳۲</ref>
پس از انقلاب ساخت و ساز به شغلی پرسود بدل شد که نتیجه آن جایگزینی خانه‌های سابق با آپارتمان‌های چندین طبقه بود. این امر سبب نزاع دائمی روشنفکران طرفدار حفظ میراث تاریخی و سازندگان و طراحان عملگرا شد، نمونه آن نزاع بر سر [[برج جهان‌نما]] و فروش چندین هکتار باغ‌های اطراف کارخانه نساجی به فعالین بخش املاک و مستغلات است.<ref name="ToolAutoGenRef4">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-ix-the-pahlavi-period-and-the-post-revolution-era |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=12 اوت 2014 |archive-date=24 سپتامبر 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140924074413/http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-ix-the-pahlavi-period-and-the-post-revolution-era}}</ref>
 
خط ۱۵۱:
=== سلجوقیان ===
[[پرونده:Gran Mezquita de Isfahán, Isfahán, Irán, 2016-09-20, DD 49-51 HDR.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|نمایی از فضای گنبدخانهٔ تاج‌الملک، از وزرای دوره سلجوقی]]
معماری [[سلجوقیان]] —- که به ویژه در [[مسجد جامع (اصفهان)|مسجد جامع]] نمود می‌یابد —- ساده و بی‌پیرایه اما با ظرافت فراوان است. از ویژگی‌های دیگر معماری این دوره [[سکوت]] و درونگرایی به دور از هر گونه جلوه‌گری آن است. به جای آنکه بیننده تحت تأثیر آنی آن قرار گیرد، آرام آرام زیبائی و عظمت اسرارآمیز آن را در جای خود احساس می‌کند. برخلاف معماری و هنر دوره صفوی که توجه به جلوه‌های رنگ و نور و چشمگیری و درخشندگی از ویژگی‌های آن است.
آرامگاه [[ملکشاه]] و [[سلطان سنجر]] و [[خواجه نظام الملک]] از آثار تاریخی این دوره در شهر اصفهان می‌باشد.
یکی از قدیمی‌ترین شهرهای اصفهان [[شهر گز]] در ۱۰ کیلومتری اصفهان است یکی از آثار مهم باقی‌مانده در این شهر مسجد جامع شهر مربوط به دوره سلجوقیان است.
خط ۱۵۷:
=== صفویان ===
[[پرونده:میدان نقش جهان - اصفهان.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|[[میدان نقش جهان]] که معماری دوران صفویان در آن کاملاً نمایان است.]]
در سال ۱۰۰۰ هجری قمری به دستوربدستور [[شاه عباس اول]] [[پایتخت]] صفویان از [[قزوین]] به اصفهان انتقال یافت در این زمان جمعیت اصفهان به یک میلیون نفر رسید و به شدت از نظر مراکز تجاری و فرهنگی ترقی نمود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://csa.mui.ac.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=119|عنوان= دربارهٔ شهر اصفهان|ناشر= دانشگاه علوم پزشکی اصفهان|تاریخ= ۲۲ فروردین ۱۳۸۷|تاریخ بازبینی= ۱ اسفند ۱۳۹۱|archive-date= 30 ژانویه 2013|archive-url= https://web.archive.org/web/20130130192331/http://csa.mui.ac.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=119}}</ref> عصر صفوی، عصر کمال و شکوفایی نبوغ [[معماری]] و [[شهرسازی]] در ایران است. هنرمندان شهر [[جلفا]]ی آذربایجان اوج شکوه معماری ایران را در اصفهان به نمایش گذاشتند. زیباترین و با شکوه‌ترین آثار [[معماری ایران]] در همین دوره، توسط [[معمار]]ان خلاق و هنرمندی چون [[محمدرضا اصفهانی|محمدرضا]] و [[علی اکبر اصفهانی]] آفریده شد. اصفهان در مرکز امپراتوری صفوی قرار داشت و نسبت به [[قزوین]] به [[خراسان]] نزدیک تر بود. موقعیت جغرافیایی این شهر موجب افزایش سرعت عکس‌العمل شاه در مقابل تهدیدات [[ازبکان]] و [[عثمانیان]] بود. شاه عباس بدون ایجاد تغییرات عمده در بخش قدیمی شهر، بخش‌های جدیدی را به آن افزود. [[میدان نقش جهان]]، [[دولتخانه]] و خیابان [[چهارباغ]] در کنار بخش‌های قدیمی شهر ساخته شدند.
 
از ویژگی‌های مهم در شیوهٔ معماری این دوره، علاوه بر استحکام و زیبایی ساختار، ''درخشش بیان'' است. در آثار این دوره تابش [[رنگ]] و [[نور]]، و جذابیت سطوح و شکوه چشمگیر آنها، احساس زیبائی خیره‌کننده‌ای در بیننده ایجاد می‌کند و طنین رنگ‌ها و سطوح مکرر کاشی‌های درخشان به منظره‌ای ''شفاف، مجرد'' و ''روحانی'' تبدیل می‌شود.
 
معماری این دوره از لحاظ وسعت و کارایی، بسیار متنوع است و در تمامی ابعادِ حیاتِ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مردم حضوری زنده و پویا دارد. باشکوه‌ترین مساجد، عظیمترین میدانها، زیباترین [[پل]]ها و [[خیابان]]ها، بزرگ‌ترین [[بازار]]ها، [[مدرسه]]ها، و [[کاروانسرا]]ها در این عصر ساخته شد؛ و همه در نوع خود در اوج کمال هنری، استحکام و کارایی و بعضی چنان باشکوه و زیبا و کاملکامل، که گاهی نمی‌توان باور کرد که انسانی ناچیز آن را پدیدآورده باشد.
 
=== معماری معاصر ===
خط ۱۷۰:
 
=== بقعه‌ها ===
مجسمه قنطورس با تن یک سرباز با کلاه قزلباشی حدفاصل پل چوبی و پل بزرگمهر وجود دارد. تندیس کاوه آهنگر بالای ایستگاه مترو میدان آزادی کار گذاشته شده. قبل از انقلاب ۵۷ مجسمه شاه عباس در میدان آزادی وجود داشت ین اثر هنری که ساخته دست هنرمند مطرح این عرصه ایرج محمدی است بزرگترین مجسمه برنزی پیش از انقلاب بود و تصویر شاه عباس روی اسب را تجسم ساخته بود و در میدان دروازه شیراز اصفهان نصب بود که پس از انقلاب برچیده و مدفون شد معاون درگذشته شهرداری اصفهان که مجسمه را دفن کرده بود گفته‌است تا زمانی که مجوز نصب مجسمه گرفته نشود، آدرسی از محل نگهداری مجسمه نخواهم داد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مروری بر نماد اصفهان و مجسمه‌های شهری|نشانی=https://www.borna.news/بخش-اصفهان-69/995697-مروری-بر-نماد-اصفهان-مجسمه-های-شهری|وبگاه=خبرگزاری برنا|بازبینی=2020-09-08|کد زبان=fa|archive-date=9 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200909114800/https://www.borna.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-69/995697-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=واکاوی سه دهه مجسمه‌سازی در اصفهان|نشانی=https://www.isna.ir/news/isfahan-85572/واکاوی-سه-دهه-مجسمه-سازی-در-اصفهان|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-09-15|بازبینی=2020-09-08|کد زبان=fa|archive-date=9 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200909114805/https://www.isna.ir/news/isfahan-85572/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بازگشت مجسمه کاوه آهنگر به میدان دروازه شیراز اصفهان پس از 15 سال {{!}} مجسمه برنزی شاه عباس همچنان مفقود است|نشانی=https://chamedanmag.com/news/33364/بازگشت-مجسمه-کاوه-آهنگر-به-میدان-دروازه-شیراز-اصفهان-پس-از-15|وبگاه=chamedanmag.com|تاریخ=2018-05-07|بازبینی=2020-09-08|کد زبان=fa|archive-date=30 ژوئن 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200630012507/https://www.chamedanmag.com/news/33364/%d8%a8%d8%a7%d8%b2%da%af%d8%b4%d8%aa-%d9%85%d8%ac%d8%b3%d9%85%d9%87-%da%a9%d8%a7%d9%88%d9%87-%d8%a2%d9%87%d9%86%da%af%d8%b1-%d8%a8%d9%87-%d9%85%db%8c%d8%af%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1%d9%88%d8%a7%d8%b2%d9%87-%d8%b4%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%b2-%d8%a7%d8%b5%d9%81%d9%87%d8%a7%d9%86-%d9%be%d8%b3-%d8%a7%d8%b2-15}}</ref> شهریور ۱۳۹۹ دبیر سمپوزیوم مجسمه‌سازی اصفهان گفت: با برگزاری سمپوزیوم مجسمه‌سازی ۱۱ اثر هنری به مجموعه مجسمه‌های سطح شهر اضافه می‌شود و دائم باقی می‌ماند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اضافه شدن ۱۱ اثر هنری به مجسمه‌های شهر اصفهان {{!}} درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان|نشانی=https://isfahan.ir/ar/node/17572|وبگاه=isfahan.ir|بازبینی=2020-09-10|archive-date=11 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200911071722/https://isfahan.ir/ar/node/17572}}</ref>
 
[[پرونده:Charbagh isfahan.JPG|بندانگشتی|چپ|300px|چهارباغ عباسی]]
خط ۱۷۸:
این شهر به دلیل داشتن قوچ و میش اصفهان نیز که بومی منطقه اند در میان دوستداران طبیعت و محیط زیست شهره جهان است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.tabnakesfahan.ir/fa/news/132360/قوچ-و-میش-اصفهان-بومیان-پارک-ملی-قمیشلو-تصویر |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=8 سپتامبر 2020 |archive-date=9 سپتامبر 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200909114801/http://www.tabnakesfahan.ir/fa/news/132360/%D9%82%D9%88%DA%86-%D9%88-%D9%85%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%82%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%84%D9%88-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1}}</ref>
[[File:Rosa damascena0.jpg|thumb|رز اصفهان]]
یک گونه از گل رز از ۱۸۳۲ به نام شهر اصفهان نامگذاری شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://plants.ces.ncsu.edu/plants/rosa-ispahan/ |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=8 سپتامبر 2020 |archive-date=9 سپتامبر 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200909114801/https://plants.ces.ncsu.edu/plants/rosa-ispahan/}}</ref>
[[دم‌جنبانک|دم جنبانک]] در اکثر کشتزارها و پارک‌ها دیده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پرنده‌ای با دم‌جنبان! {{!}} روزنامه اصفهان زیبا|نشانی=http://www.isfahanziba.ir/content/پرنده‌ای-با-دم‌جنبان|وبگاه=www.isfahanziba.ir|بازبینی=2020-09-08|archive-date=7 اوت 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190807202754/http://www.isfahanziba.ir/content/%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%86}}</ref>
 
=== موقعیت جغرافیایی ===
سطر ۲۹۹ ⟵ ۳۰۰:
[[رادیو اصفهان]] و [[شبکه اصفهان]] کانال تلویزیونی و رادیویی [[سازمان صدا و سیما]] است.
[[ایمنا]] از شهرداری اصفهان و [[اصفهان امروز]] از روزنامه‌ها و مطبوعات شهر است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://esfahanemrooz.ir/about.html |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=7 سپتامبر 2020 |archive-date=21 ژوئیه 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200721190812/http://esfahanemrooz.ir/about.html}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://www.imna.ir/news/302321 |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=7 سپتامبر 2020 |archive-date=5 اوت 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200805185117/https://www.imna.ir/news/302321}}</ref>
شرکت مخابرات اصفهان فراهم کننده خدمت اینترنت پهنای باند ثابت و وی دی اس ال و اینترنت فیبر نوری در شهر است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/4996963/ |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=7 سپتامبر 2020 |archive-date=9 سپتامبر 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200909114810/https://www.mehrnews.com/amp/4996963/}}</ref> پوشش [[تلفن همراه]] [[نسل چهارم شبکه تلفن همراه]] و [[3G]] وجود دارد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://www.imna.ir/news/421044/%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%BE%D9%87%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=11 سپتامبر 2020 |archive-date=22 سپتامبر 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200922164702/https://www.imna.ir/news/421044/%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%BE%D9%87%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA }}</ref>
 
=== هنرهای نمایشی و هنر اسلامی ===
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/اصفهان»