ستاره دوگانه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۱:
[[پرونده:Sirius A and B Hubble photo.jpg|چپ|250px|بندانگشتی|تصویر [[تلسکوپ فضایی هابل]] از منظومۀ دوگانۀ [[شباهنگ (ستاره)|شباهنگ (سریوس)]] که در آن ستارۀ همدم سیریوس بی در جانب پایین سمت چپ ستارۀ اصلی کاملاً قابل مشاهده است]]
'''ستارۀ دوگانه''' یک [[سامانه ستاره‌ای|سامانۀ ستاره‌ای]] است که در آن دو [[ستاره]] به دور [[مرکز سنگینی سراسری]] مشترک میان خود گردش می‌کنند. سامانه‌های دارای بیش از دو ستاره را '''سامانه‌های چند ستاره‌ای''' می‌نامند. به ستارهٔ دیگر '''ستارهٔ ندیم''' یا '''ستارهٔ همدم''' نیز گفته می‌شود. بررسی‌های جدید نشان می‌دهند که درصد زیادی از ستارگان بخشی از یک سامانهٔ حداقل دو ستاره‌ای هستند. ستارگان دوتایی در [[اخترفیزیک]] بسیار مهم هستند زیرا ویژگی‌های مدار آن‌ها [[جرم (فیزیک)|جرم]] و [[چگالی (فیزیک)|چگالی]] آن ستارگان را برای اخترشناسان مشخص می‌کند. جرم بسیاری از ستارگان تکی نیز از روی برون‌یابی جرم ستارگان دوتایی بدست می‌آید.
ستارگان دوتایی واقعی با [[ستاره دوتایی نوری|ستارگان دوتایی نوری]] یکی نیستند، تفاوت آن‌ها در این است که ستارگان دوتایی نوری از [[زمین]] و از دیدگاه ما با [[چشم غیر مسلح]] نزدیک به یکدیگر یا گاهی به صورت یک ستاره دیده می‌شوند ولی آن‌ها هیچ اثر [[گرانش]]ی بر یکدیگر ندارند و فقط در راستای دید ناظر اینگونه دیده می‌شوند. ستارگان دوتایی از روی [[طیف‌سنجی]] هم شناخته می‌شوند. اگر مدار حرکت این ستارگان در راستای دید زمین باشد به آن‌ها '''دوتایی گرفتی''' می‌گویند و هویت آن‌ها از راه بهره‌وری از پدیدهٔ [[گرفت]] تشخیص داده خواهدشد.
 
خط ۴۸:
 
==== دوتایی طیفی ====
گاهی اوقات، تنها گواه دوتایی بودن یک ستاره با بررسی [[اثر داپلر]] بر روی نور ساطع شده از آن‌است. در چنین موردی، اگر ستارهٔ دوتایی متشکل از یک جفت ستاره باشد در آن از خطوط طیفی در نور ساطع شده از هر ستاره، نخست به سمت آبی کشانده می‌شود، و پس از آن، به سمت رنگ قرمز متمایل می‌شود، که همان حرکت به سوی ما، و سپس دور شدن از ما، در طول حرکت خود به دور [[مرکز سنگینی سراسری]] مشترک خود، در طول دور زدن مدار خویش است.
 
==== دوتایی گرفتی ====