زبان فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

زبان پارسی با این‌کهاینکه یکی از ارکانپایه‌های اصلی هویت ایرانی است و به‌عنوانبه ‌عنوان زبان ملی و رسمی ایران شناخته شده‌است،شده ‌است، ولی هویتی بسیار فراتر از [[فلات ایران]] دارد.<ref>اهمیت فارسی در دورهٔ دهکده جهانی [http://hamshahrionline.ir/details/8213] روزنامه همشهری ۲۲ آبان ۱۳۸۵</ref><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=English|تاریخ=1600-12-31|وبگاه=The UCLA Language Materials Project (LMP)|نشانی=http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|عنوان=Persian|بازبینی=2016-08-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170923082042/http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|archivedate=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> و به همین دلیل عصر ارتباطاتارتباط‌ها و دهکدهدهکدهٔ جهانی آن را آسیب‌پذیر نمی‌کند.<ref>Sam Sasan Shoamanesh: What of Persian and the Lingua Franca of the New Century? in: [http://www.huffingtonpost.com/sam-sasan-shoamanesh/what-of-persian-the-lingu_b_889387.html Huffington Post]. 7/7/2011. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref> فارسی از حدود سال ۱۰۰۰ میلادی تا ۱۸۰۰، [[زبان میانجی]] بخش بزرگی از [[غرب آسیا|غرب]] و [[جنوب آسیا]] بود.<ref>English as she was spoke. in: The Economist Newspaper Limited, Dec 16, 2010, London 2010.</ref> به عنوان نمونه پیش از استعمار هند به وسیلهٔ انگلیس، در زمان حکومت گورکانیان در هند، که ادامه دهنده پادشاهی تیموریان در هند بودند، فارسی، زبان رسمی این پادشاهی گسترده بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://en.wikipedia.org/wiki/Mughal_Empire| عنوان = Mughal Empire-wikipedia}}</ref> یا نقل می‌کنند زمانی که شاه اسماعیل صفوی در ابتدای یکی از جنگ‌های خود قطعه شعری به زبان [[ترکی آذربایجانی]] برای پادشاه عثمانی فرستاد، پادشاه عثمانی شعری فارسی را در پاسخ او، برای شاه اسماعیل پس فرستاد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://en.wikipedia.org/wiki/Ismail_I| عنوان = Ismail I-wikipedia}}</ref> زبان فارسی جدا از اینکه زبان اصلی یا زبان دوم مردم سرزمین ایران با قومیت‌های گوناگون بوده‌است، نفوذ بسیاری در کشورهای همسایه خود همچون [[هند]] و [[عثمانی]] داشته‌است؛ و در دوره پادشاهی گورکانیان [[زبان فارسی در هندوستان]] زبان رسمی اداری و نظامی بوده‌است و در کنار نفوذ زبان فارسی، نفوذ فرهنگ ایرانی هم در فرهنگ‌های دیگر دیده می‌شود و برای نمونه در پادشاهی گورکانیان در کنار دین اسلام، فرهنگ ایرانی جزو سرلوحه‌های فرهنگی‌شان بوده‌است.<ref>[http://www.soas.ac.uk/southasia/research/nilc/indopersian/ Indo-Persian Literature Conference: SOAS: North Indian Literary Culture (1450-1650)<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://writinghood.com/literature/topical/mughal-contribution-to-indian-literature/ |title=Mughal Contribution to Indian Literature {{!}} Writinghood<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۷ سپتامبر ۲۰۰۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090520094533/http://writinghood.com/literature/topical/mughal-contribution-to-indian-literature/ |archivedate=۲۰ مه ۲۰۰۹ |dead-url=yes }}</ref>

زبان فارسی پس از عربی، زبان دوم [[اسلام]] است و امروزه هم گروندگان به اسلام در چین و دیگر نقاط آسیا فارسی را به‌عنوان زبان دوم متونمتن‌های اسلامی پس از عربی می‌آموزند.<ref name="History of the Persian"/> با این‌حال [[ریچارد نلسون فرای]]، استاد بازنشسته دانشگاه هاروارد باور دارد که «... عرب‌ها دیگر نقش ایران و زبان فارسی را در شکل‌گیری فرهنگ اسلامی درک نمی‌کنند. شاید آنان آرزو دارند که گذشته را فراموش کنند، ولی با این کار آن‌ها ریشه‌های معنوی، اخلاقی و فرهنگی خودشان را پاک می‌کنند.»<ref>{{یادکرد|عنوان = R.N. Frye, The Golden Age of Persia, London: Butler & Tanner Ltd. , 1989, p.236}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.hanifworld.com/our-culture-prestige.htm|عنوان=و آنچه ما داریم- نگاهی تحلیلی به ویژگی‌های مثبت فرهنگ ایرانی و نقش آن در تبلور مدرنیته بومی|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6Dxy2GXYn?url=http://www.hanifworld.com/our-culture-prestige.htm|تاریخ بایگانی=26 ژانویه 2013|بازبینی=27 دسامبر 2008}}</ref>

هاینتس وندت (Heinz Wendt) دانشمند آلمانی در کتاب خود با نام زبان‌ها (sprachen) که در آن ساختمان یکایک زبان‌های جهان را بازگو کرده‌است دربارهٔ زبان فارسی می‌گوید: «زبان فارسی با برخورداری از دستگاه آوایی متقارن و موزون دارای مزایای یک ساختمان ساده و کارآمد است که بی‌نظمی و پیچیدگی‌های هر زبان را که از دوران پیشین بر جای می‌ماند به سود کاربرد عملی آن کنار گذاشته‌است. یک مزیت دیگر این زبان ترتیب تحلیلی و دوسا است که دارای تکاملی کم‌نظیر می‌باشد. این زبان می‌تواند بعنوان نمونه‌ای برای یک [[زبان میانجی جهانی|زبان بین‌المللی]] (جهانی) بکار رود.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وندها و گهواژهای فارسی|نویسنده=دکتر محمود حسابی|انتشارات=انتشارات جاویدان - ۱۳۶۸}}</ref>[[هرلد والتر بیلی|هارولد والتر بیلی]] خاورشناس و ایرانشناس نامدار بریتانیایی و رئیس انجمن واژه‌شناسی انگلستان پیرامون اثر ریشه ایریشه‌ای و گستردهگستردهٔ زبان‌های ایرانی و پارسی باستان در زبان‌های امروز اروپا و زبان انگلیسی در کتاب ''میراث ایران و رسالهرسالهٔ زبان فارسی'' بیان نموده: «امروزه اگر یک دانشجوی [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] بخواهد زبان مادری خود را بشناسد باید اطلاعاتیاطلاعهایی از کتیبه‌های پارسی باستان بدست آورد.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=واژه‌های ایرانی در زبان انگلیسی|نویسنده=دکتر محمدعلی سجادیه|انتشارات=بنیاد نیشابور، ۱۳۶۴}}</ref>

دامنهٔ واژگان و تنوع واژه‌ها در فارسی هم‌چنین بسیار بزرگ و پرمایه‌است و یکی از غنی‌ترین زبان‌های جهان از نظر واژه‌ها و دایرهٔ لغاتواژگان به‌شمار می‌آید. در کمتر زبانی فرهنگ واژگانی چون [[لغتنامه دهخدا|دهخدا]] (در ۱۸ جلد) یا [[فرهنگ معین]] (در ۶ جلد) دیده می‌شود.<ref name=ToolAutoGenRef20/>

امروزه به‌جزبجز صدهاسدها کانال رادیویی و تلویزیونی داخلی کشورهای فارسی‌زبان، بسیاری از رسانه‌های بزرگ جهان هم‌چون [[بخش فارسی بی‌بی‌سی|بی‌بی‌سی]]، [[بخش فارسی صدای آمریکا|صدای آمریکا]]، [[بخش فارسی یورونیوز|یورونیوز]]، صدای آلمان ([[بخش فارسی دویچه وله|دویچه‌وله]])، رادیو فرانسه، [[جغرافیای ملی فارسی|نشنال جیوگرفیک]]، [[صدای روسیه]]، [[بخش فارسی رادیو اسرائیل|رادیو اسرائیل]] و [[بخش فارسی رادیو بین‌المللی چین|رادیو بین‌المللی چین]]،<ref>[http://persian.cri.cn/ China Radio International<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> العربیه و غیره به زبان فارسی برنامه دارند.<ref>[http://www.bu.edu/mlcl/home/why-study-persian/ Why Study Persian? Modern Languages & Comparative Literature | Boston University<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> و ده‌ها کانال ماهواره‌ای و اینترنتی به پخش برنامه به زبان فارسی مشغولند، و فارسی از زبان‌های قابل انتخاب در گوگل، جی‌میل و بسیاری از دیگر ابزارهای ارتباطی است.

فارسی هم‌چنین جزو چند زبانی است که در بسیاری از دانشگاه‌های اصلی جهان به‌عنوان رشتهٔ تحصیلی در مقطع کارشناسی و بالاتر ارائه می‌شود و بسیاری از دانشگاه‌ها نشریاتینشریه‌هایی به فارسی یا دربارهٔ زبان فارسی دارند.

پایگاه بین‌المللی [[اسکوپوس]] با نگاهی جامع و تحلیلی به وضعیت زبان فارسی از سال ۱۹۹۷ تا انتهای سال ۲۰۱۷ مشخص نمود که انتشار مدارکمدرکهای علمی به زبان فارسی طی دو دههدههٔ یادشده بیش از ۴۰ برابر و رتبهٔ جهانی زبان فارسی نیز با ۱۵ پله ارتقاء، از رتبهٔ سی‌امسی‌یُم به پانزدهم رسیده‌است.<ref>"خبرگزاری فارس - ارتقاء 15 مرتبه‌ای زبان فارسی از رتبه 30 به رتبه پانزدهم در جهان". 2018. خبرگزاری فارس. Accessed October 10 2018. [https://www.farsnews.com/news/13970718000854/ارتقاء-5-مرتبه‌ای-زبان-فارسی-از-رتبه-30-به-رتبه-پانزدهم-در-جهان].</ref>