جنگ اول قره‌باغ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز ویرایش 5.121.196.95 (بحث) به آخرین تغییری که InternetArchiveBot انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
خط ۵۹:
'''جنگ قَرَه‌باغ''' {{آذری|Qarabağ müharibəsi}}(و به {{Lang-hy|Արցախյան ազատամարտ}} جنگ آزادی‌بخش آرتساخ) جنگی بود که از فوریه ۱۹۸۸ تا [[مارس]] ۱۹۹۴ در ناحیه [[قره‌باغ]]، واقع در جنوب غربی جمهوری آذربایجان، بین [[جمهوری آذربایجان]] و اکثریت<ref name="ratios">[[دیدبان حقوق بشر]]. ''Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh''. December 1994, p. xiii, {{شابک|1-56432-142-8}}, citing: Natsional'nyi Sostav Naseleniya SSSR, po dannym Vsesoyuznyi Perepisi Naseleniya 1989 g. , Moskva, "Finansy i Statistika"</ref><ref name="refworld.org">[https://www.refworld.org/docid/49749d5b32.html World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - Azerbaijan : Armenians]</ref><ref name="Human Rights Watch, 2015">[https://books.google.com/books?id=4ipKwifQaNIC&pg=PR18&lpg=PR18&dq=Karabakh+population+1988&source=bl&ots=ZJfs8Cgxar&sig=ACfU3U0zyQXGCpMYjixK-knQ2gGul8f2pw&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjLq-rPn9vmAhVqx4UKHd8DCNsQ6AEwEXoECA0QAQ#v=onepage&q=Karabakh%20population%201988&f=false Azerbaijan: Azerbaijani mugam]</ref><ref name="Council of Europe">[https://books.google.com/books?id=JDB8z8xZNjYC&pg=RA9-PA6&lpg=RA9-PA6&dq=Karabakh+population+1988&source=bl&ots=z3c0SJTHgh&sig=ACfU3U21oMyPPjxdMZ0t9UJhACgNDWDO_g&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiAr4Tln9vmAhUPx4UKHce7AoE4ChDoATAEegQICRAB#v=onepage&q=Karabakh%20population%201988&f=false Parliamentary Assembly Documents, Working papers 2000 Ordinary session (Third part), Volume IV]</ref>[[مردم ارمنی|ارمنی]] ساکن با پشتیبانی [[ارمنستان]] رخ داد. با بالا گرفتن درگیری، هرکدام از طرفین سعی در [[پاکسازی قومی]] مناطق تحت تصرف خود از نژاد دیگر کردند.<ref name=CASE-STUDY-IN-ETHNIC-STRIFE>{{cite journal|last=Rieff|first=David|title=Without Rules or Pity|work=Foreign Affairs|volume=76|issue=2|url=http://www.cilicia.com/armo19e.html|publisher=[[شورای روابط خارجی]]|date=June 1997|accessdate=13 February 2007|archive-url=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite book|last=Lieberman|first=Benjamin|title=Terrible Fate: Ethnic Cleansing in the Making of Modern Europe|url=https://archive.org/details/terriblefateethn0000lieb|publisher=Ivan R. Dee|year=2006|location=Chicago|pages=[https://archive.org/details/terriblefateethn0000lieb/page/284 284]–292|isbn=1-56663-646-9}}</ref>
 
در نتیجه جنگ قره داغقره‌باغ بیش از ۴۵هزار۳۵ هزار نفر کشته شدند و بیش از ۸۰۰ هزار نفر در نواحی مورد مناقشه، آواره و مجبور به جلای وطن شدند. برای برقراری صلح دائمی و فراگیر در منطقه کوشش‌های متعددی به عمل آمد و طرح‌های صلح مختلفی ارائه گردیده‌است ولی هیچ‌یک به نتیجه عینی و مورد انتظار نرسید و وضعیت حاکم بر منطقه همچنان نه جنگ و نه صلح است.<ref>علی عباس اف و هاریتون چاخاتریان، مناقشه قره‌باغ؛ آرمان‌ها و واقعیت‌ها، مترجم و نشر:موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر ایران، چاپ نخست ۱۳۸۳</ref>
 
بحران قره‌باغ موجب قطع [[روابط دیپلماتیک]] جمهوری آذربایجان و [[ترکیه]] با ارمنستان،<ref name="کتاب:تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان">[[تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان|کتاب:تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان، نویسنده: «ولی کوزه‌گر کالجی» صفحه:۱۲۱]]</ref> انسداد مرزها و شرایط جدید و شکننده‌ای را در فضای منطقه [[قفقاز جنوبی]] حاکم نمود. حضور و نقش آفرینی بازیگرانی نظیر [[ایران]]، ترکیه، [[روسیه]]، [[آمریکا]]، [[فرانسه]]، [[سازمان امنیت و همکاری اروپا]] و [[شورای امنیت سازمان ملل متحد]] در روند تحولات قره‌باغ موجب شد این بحران ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی به خود گیرد.<ref name="کتاب:تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان"/>
خط ۶۹:
{{اصلی|ملیک‌های قره‌باغ}}
{{اصلی|آرتساخ}}
منطقه قره‌داغ اهرقره‌باغ سرزمینی است باستانی که به دو پاره جلگه‌ای (سفلی) و کوهستانی (علیا) تقسیم شده‌است. بخش سفلی در شمال واقع شده که شهر [[گنجه]] مرکز آن بود و قسمت کوهستانی آن با عنوان رسمی «استان خودمختار قره‌باغ کوهستانی» شناخته می‌شود. قسمت کوهستانی تقریباً ۱۲/۵ درصد کل سرزمین قره‌باغ را دربر گرفته‌است. مساحت این استان ۴۳۸۸ [[کیلومتر مربع]]، درازای آن از جنوب به شمال ۱۲۰ کیلومتر و پهنایش از خاور به باختر بین ۳۵ تا ۶۰ کیلومتر است. این استان در سده‌های گذشته از ۵ ناحیه شامل "[[آسکران]]، [[مارتونی]]، [[هادروت]] «در قرون وسطی آن منطقه را [[:w:en:Dizak|دیزاک]] می‌نامیدند»، [[مارتاکرت]]، [[شوشی]]) و همچنین دو شهر به نام‌های [[استپاناکرت]] و [[شوشی]]، پنج شهرک یک قصبه و از ۲۲۰ روستا تشکیل شده بود.<ref>پرویز زارع شاهمرسی، قره‌باغ نامه؛ از ادوار کهن تا دوره معاصر. تهران:نشر و پژوهش شیرازه، چاپ اول ۱۳۸۷</ref>
 
نام منطقه (قره‌باغ-قراباغ)، اولین بار در سده دوازده میلادی بر اساس نام‌گذاری پارسی برای این منطقه به کار رفت.<ref>قره‌باغ از دیرباز تاکنون بررسی رویدادها، بهرام امیر احمدی، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، سال دوم شماره ۴، بهار ۱۳۷۳</ref><ref>قره‌باغ پیشینه تاریخی و ریشه‌های درگیری سرزمین‌های آن سوی ارس، بهرام امیر احمدی، مجله سیاسی و اقتصادی، شماره ۷۱ و ۷۲</ref>