|
== خوش‌آمدید ==
--[[کاربر:محمدنایب علی دره صوفی|محمدنایب علی دره صوفی]] ([[بحث کاربر:محمدنایب علی دره صوفی#top|بحث]]) ۲۶ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۴:۴۵ (UTC)[[جاذبه های تاریخی دره صوف]]
<div style="padding: 3px; direction: ltr; text-align: left; font-size: small;" lang="en">Can't read Persian? Read this message in [[Template:Welcome|English]] [[File:Flag of the United Kingdom.svg|25px|alt=|link=Template:Welcome]] or [[Template:Bienvenue|French]] [[File:Flag of France.svg|21px|alt=|link=Template:Bienvenue]]
مناطق دره صوف زمین ها، وجلگه های سرسبز وشادابی دارد که در امتداد کوه پایه های باباوپامیر قراردارد دره صوف به دلیل بهره‌مندی از چشمه‌ها و سراب‌های گوناگون ومعدن طلای سیاه خدادادی، اما تاریخ و تمدن این دیار راسنگ‌ها و کوه‌ها در خود ثبت کرده‌اند. دره صوف میراث ماندگار تمدن چند هزارساله افغانستان(خراسان زمین) است و جای‌جای این سرزمین نشانی از شکوه و عظمت تاریخ مردمانش را دارد، تاریخی که امروز در سیمای سنگ نگاره‌ها دردل خاک هویدا شده و رد پای تاریخ در بناهای باستانی دره صوف ومنطقه خواجه بلند به چشم می‌خورد.
</div>
«تپه شِیخک جری خوال» مجموعه‌ای ارزشمند از اعماق تاریخ
سلام «{{BASEPAGENAME}}»، به ویکی‌پدیا [[ویکی‌پدیا:خوش‌آمدید|خوش‌آمدید]]! از مشارکت شما سپاسگزارم. امیدوارم که از اینجا خوشتان بیاید و تصمیم به ماندن بگیرید. پیوندهای زیر صفحه‌های مفیدی هستند که خواندن آن‌ها به کاربران جدید توصیه می‌شود:
«تپه شِیخک» جری خوال «خواجه بلند » مجموعه‌ای ارزشمند از اعماق تاریخ است که در سرزمین کهن دره صوف به یادگار مانده است، این آثار درقلب تپه یی سنگ منگی یکی از حیرت‌انگیزترین آثار تاریخی است که در دل کوهی منگی(آهگی) به همین نام تپه (شِیخک جری خوال)قرار گرفته و اثری خارق‌العاده از جایگاه پادشاهان شاید ساسانی باشد.
{|
مهم ترین آثار در منطقه خواجه بلند،(جری خوال) تپه شِیخک سم،سموج(ایوان) بزرگ است که از نظر معماری اطلاعات بیشتری را در اختیار بازدیدکنندگان می‌دهد. این سم، سموج(ایوان) به شکل فضای دائره ای است. درازی آن درحدودی (30الی40)متروطول آن به حدی (6)مترارتفاع(4)متردیوار انتهای ایوان به دو بخش تقسیم شده است. بخش اولی صحنه «تاج گزاری» شاه ساسانی آن وقت را نشان می‌دهد روی دیوار طرف شرق سُفه یی بلندی قرار گرفته حاکم برصحن سم،سموج(ایوان)است و در بخش دوم این سم خانه یی دیگر به انتهای(30)متراست نیز سوارکاری روی دیوار طرف شرق نقش شده است که مهارت صحنه جنگ های خونین را نشان می دهد.
|[[پرونده:BluePillar.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:پنج بنیاد|پنج اصل بنیادی ویکی‌پدیا]]
در صحنه تاج گزاری، پادشاه ساسانی با صورتی مستطیلی ومحراب گونه تمام رخ بر روی سکویی ایستاده است که بینندگان همه بتواند شاه را تماشا کند.
|-
اما در داخل سم،سموج(ایوان) سمت شرق، پیکره آناهیتا، با صورت و بدنی تمام رخ نقش شده که بر روی سکویی قرارگرفته. در دست چپ او سبوی آب و در دست راستش حلقه روبان داری دیده می‌شود که به‌طرف شاه دراز کرده است. او دارای صورتی گِرد ،چانه‌ای کوتاه وچشم بادامی است، بخشی از موهای سر او به‌صورت گیسوی بافته شده در دو طرف صورت آویخته و بخش دیگری از آن به‌صورت انبوه بر روی شانه‌ها آویخته است.
|[[پرونده:Emojione_1F4DA.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:آموزش سریع|آموزش سریع]] و [[ویکی‌پدیا:خودآموز|خودآموز ویرایش در ویکی‌پدیا]] {{کوچک}}([[کتاب:خودآموز|کتاب قابل دانلود]]){{پایان کوچک}}
طرف شمال سم، سموج دری بزرگ سم ،سموج(ایوان) دیگری باز شده است که پزیرای هزاران مهمان داران است که در داخل به سمت خویش رهنمای مهمانان است.بسیاری از تاریخ‌دانان و نیز جغرافیا شناسان، نقش این اسب‌سوار را «کاوه آهنگر» معرفی کرده‌اند که سوار بر اسب معروفش شبدیز است هر بیننده یی بار اول ببیند لات مبهوت شماشای این سم تاریخی می شود.
|-
«قودوق بیچه» نماد استوار عشق در تاریخ خواجه بلند زمین
|[[پرونده:OOjs UI icon bulb2-progressive.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[راهنما:فهرست|راهنمای ویکی‌پدیا]]
نماد استوار عشق در تاریخ خواجه بلند زمین «سنگ نگاره های تپه شِیخک بالاوپائین است،قودوق بیچه چشمه سار برافراشته و سرشار اززیبایی طبیعت، این اثر ماندگار تاریخی در(24) کیلومتری شهر دره صوف بالا واقع‌شده و به جرأت می‌توان کتیبه یی سنگی کاوه آهنگر را نمادی از فرهنگ، هنر و آداب‌ورسوم مردمان عصر ساسانی دانیست ،ازچشمه سار قودوق بیچه لوله های آب سفالین گیلی به طرف تپه یی خواجه بلند کشیده شده که هنوز هم به چشم می خورددرامتداد راه مردمان خواجه بلند که برای خویش خانه ساختند از زیر لایه های خاک چنین لوله های سفالین گیلی پیدا شده است .
|-
خواجه بلند سرزمین کرانه‌های تاریخ است و نشانه‌هایی قبل از دوران ساسامانیان در این سرزمین وجود دارد، یکی از این نشانه‌ها «کوزه پراز خاک سیاه ریخت شده» است. از نگاره ها آورده‌اند که خوجیان بلندو خواجه بلند برفراز تپه شِیخک برای خدایان شان در آسمان دعا می‌کنند.
|[[پرونده:OOjs UI icon edit-rtl-progressive.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه|شیوه‌نامه و ساختار مقاله]]
انجنیر عبدالاحمد عباسی رئیس آبده های تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ: خواجه بلند دره صوف میراث دارآبدات تاریخی ولسوالی دره صوف ولایت سمنگان است.
|-
وی بیان کرد: قدمت این آثار تاریخی به (11) هزار سال قبل می‌رسد و همچنین بر آثار باستانی جاذبه گردشگری طبیعت سر سبز دلگشاه منطقه را درخود اختصاص داده است. علاوه بر جاذبه گردشگری در مسیرهای ارتباطی دروازه خراسان بزرگ، راه‌شاهی و جاده ابریشم بیانگر فرهنگ و تمدن متنوع در این مناطق تفریحی وکاروان سرای تاریخی است.
|[[پرونده:Farsi.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:صفحه‌کلید فارسی|صفحه‌کلید فارسی]] (چگونه با حروف فارسی بنویسیم؟)
وی خواجه بلند را محل تبلور هنر و دانش ساسانیان دانیست و افزود: کتیبه رستم زال نیز شرمسار عظمت و شکوه خواجه بلند است و به جرات می‌توان ادعا کرد که سراسر تخت رستم به‌اندازه خواجه بلند جلوه و زیبایی ندارد و از هر سو به خواجه بلند بنگریم زیبایی، شکوه تاریخ و انحصار قدمت تاریخی را می‌بینیم.
|-
خواجه بلند هنوز ناگفته‌های بسیاری دارد
| [[پرونده:OOjs_UI_icon_speechBubbles-rtl-progressive.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:قهوه‌خانه|قهوه‌خانه]] (جایی برای گفتگو دربارهٔ مسائل فنی و سیاست‌های ویکی‌پدیا یا پرسیدن سؤال)
به اعتقاد گردشگران، ظرفیت خواجه بلند هنوز از دل خاک بیرون نیامده و ناگفته‌های بسیاری را از راز و رمز آن می طلبد که زمین‌های اطراف خواجه بلند نیازبه کاوش گری دارد.
|-
عباسی بیان کرد: کتیبه خواجه بلند رمز گشای ناگفته‌های تاریخ است و اسرار ساسانیان را در دل خود پرورانده و نیز سند قدیمی‌ترین گاه‌شمار خراسان زمین در کتیبه ای سم،سموج (ایوان) خواجه بلند است.
|[[پرونده:OOjs UI icon alert destructive.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیا چه چیزی نیست|ویکی‌پدیا چه چیزی نیست]] و [[ویکی‌پدیا:آشنایی با دانشنامه|آشنایی با دانشنامه]]
خواجه بلند مأمنی از آثار سلوکیان، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و صفویه...
|-
عباسی بیان کرد: دانش زبان‌شناسی زمان می خواهد سم، سموج (ایوان) کتیبه یی خواجه بلند را رمزگشایی کند و نیاز است که افرادی مسلط به زبان‌های باستانی و به‌ویژه زبان ترکی و هورامی و بابلی... بر روی این کتیبه تحقیق و رمزگشایی کنند.
|[[پرونده:Newspaper Cover Copyright.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:راهنمای حق تکثیر|راهنمای حق تکثیر]]
|-
|[[پرونده:OOjs UI icon star-progressive.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||[[ویکی‌پدیا:مقاله‌های برگزیده|مقاله‌های برگزیده]] (مقاله‌های برگزیده ویکی‌پدیای فارسی)
|-
|[[پرونده:OOjs UI icon academic-progressive.svg|25px|راست|پیوند=|جایگزین=]]||اگر نیاز به کمک برای آشنایی با دانشنامه ویکی‌پدیا دارید نام خود را در [[ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه معلمان راهنما/فهرست شاگردان|فهرست شاگردان]] با <nowiki>~~~~</nowiki> ثبت نمایید.
|}
<strong>توجه کنید:</strong> اگر برای نوشتن مقاله عجله دارید، لطفاً پیش از نوشتن آموزش‌های زیر را مشاهده کنید تا بیشتر با چم‌وخم کار آشنا شوید و در پایان '''[[ویکی‌پدیا:ایجاد مقاله]]''' را مطالعه کنید.
عباسی: خواجه بلند را یکی از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی اشاره کرد و گفت: با توجه به آزمایش سنگ‌ها و اتحاد جنس و معماری آن با فرهاد کوه کن تراش دارد، فرهادکوه کن معمار هر دو آثار بوده حتی گمان می‌رود معمار آثار نیمه‌کاره جایگاه ساسانیان است ودر هرسینی که وجود دارد که ساسانی بودن آن محرز است و این آثار ازنظر دوره زمانی با هم تناسب دارند.فرهادکوه کن درمناطق دره باریک شمالک است موقعیت دارد ولی با هم درارتباط بوده است.
{|align="center" style="border:solid 3px #fc3;"
وی همچنین کاروان‌سرای چشمه ایام را از سالم ترین و منحصربه‌فرد آثار خواجه بلند در چشم‌اندازی بسیار زیبا عنوان کرد و افزود: چشمه ایام آب صاف گواه را ورود آرام نیز ظرفیتی دیگر در خواجه بلند است.
|{{Clickable button|target={{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|withJS=MediaWiki:Intro-run.js}}|text=برای آشنایی با محیط ویکی‌پدیا کلیک کنید!|external=true|iconPrimary=ui-icon-comment}}||{{Clickable button|target={{fullurl:یک_مقاله_نمونه|withJS=MediaWiki:Intro-article-run.js}}|text=برای آشنایی با یک مقالهٔ استاندارد کلیک کنید!|external=true|iconPrimary=ui-icon-comment}}||{{Clickable button|target=//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=وپ:صفحه_تمرین&action=edit&withJS=MediaWiki:Intro-edit-run.js|text=برای آشنایی با محیط ویرایش ویکی‌پدیا کلیک کنید!|external=true|iconPrimary=ui-icon-comment}}||{{Clickable button|target={{fullurl:یک_مقاله_نمونه|withJS=MediaWiki:Intro-advanced-article.js}}|text=برای آشنایی بیشتر با محیط ویکی‌پدیا کلیک کنید!|external=true|iconPrimary=ui-icon-comment}}
|}
[[پرونده:Signature-guide.png|چپ|جایگزین=مکان دکمهٔ امضا]]
صفدرعلی کربلای ، خواجه بلند[۱] را نیز در گفتگو با خبرنگار بی بی سی، با اشاره به وجود آثار تاریخی بسیار در این منطقه اظهار داشت: خواجه بلند مأمنی از آثار سلوکیان، هخامنشنیان، اشکانیان و ساسانیان، صفویه و... است.
امیدوارم از [[ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیانویسان|ویکی‌پدیانویس]] بودن لذت ببرید! لطفاً برای آزمایش از [[ویکی‌پدیا:صفحه تمرین]] استفاده کنید و در صورتی که سؤال فنی پیرامون ویکی‌نویسی داشتید، به [[ویکی‌پدیا:درخواست راهنمایی|درخواست راهنمایی]] بروید، یا اینکه از من در صفحهٔ بحثم بپرسید.
فراموش نکنید که در <strong>صفحه‌های بحث</strong> و در انتهای هر پیام که می‌نویسید نام خود را با چهار علامت مدک امضا کنید (<nowiki>~~~~</nowiki>)، تا نام شما به همراه تاریخ به عنوان امضا درج شود. لطفاً به هیچ وجه در <em>مقاله‌ها</em> امضا نکنید.
صفدرعلی کربلای به وجود آثار بی نظیر دوران پیش‌ازتاریخ اسلام در خواجه بلند اشاره و اظهار کرد: خواجه بلند از ظرفیت و پتانسیل بالایی برای توسعه و رونق زراعتی و گردشگری وجاذبه یی تاریخی برخوردار است.
باز هم خوش‌آمد می‌گویم. شاد باشید!
معبد آناهیتا دومین بنای سنگی سمنگان پس از تخت رستم
اما آناهیتا، نام معبدی برگرفته از «الهه آب‌ها» است، دومین بنای سنگی سمنگان پس از تخت رستم که بر سر راه جاده تجارتی ابریشم – بامیان وقطغن زمین تخارستان قرار گرفته است.
معبد آناهیتا بردل تپه‌ای دست ساز بشراست با ارتفاع (85) متر ساخته‌شده است. نقشه بنای دائره ای است که هر دائره ای آن به شکل صفحهo به قطر ۸ متر است.
معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا، الهه پاکی و محلی برای نیایش آب بوده که یکی از چهار عنصر مقدس و مورد احترام خراسان باستان زمین است. آناهیتا ایزد بانوی آب‌های روان، زیبایی طبیعت، فراوانی برکت در دوران پیش از اسلام بوده است.
در معبد آناهیتا شکل محراب گونه به طرف شرق کشیده شده است وطرف شمال آن دری از وسط این سم،سموج(ایوان) باز شده گوی انتظار بزرگ بانوی رامی کشد. دائره شکلی در راستای شرقی - غربی قرار دارد که آن هم با مجموعه ای از ردیف‌های محراب گونه سنگی محصور شده و به اعتقاد بسیاری از باستان شناسان جای اصلی معبد بوده است.
احمد علی حسنی ولسوال دره صوف معتقد است که معبد تاریخی آناهیتا به‌عنوان دومین بنای سنگی پس از تخت رستم زال از مهم ترین مجموعه‌های آثارتاریخی کشور است.
درسال1371ش کاوش گران تپه یی شِیخک پائین را از هر طرف تپه دست به کندن کاری زد ودرهای سم ،سموج را پیدا گردند ودرداخل همین سم،سموج آثار عتیقه یی فراوان پیدا شدند اسکلیت واستخوان های آدم های قرن حجررا پیدا گردند که همه رو به طرف شرق کشیده شده بودندودست خط هنر ساسانیان به چشم می خورد.
درسال1393این آثار باستانی در (24)کیلومتری (جنوب،شرق) دره صوف و در منطقه خواجه بلند و بردل صخره‌ای معروف به «تپه شِیخک جری خوال» قرار دارد. با توجه تلاش صورت گرفت تاآن را برای ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو به‌عنوان الحاقیه خواجه بلند ثبت وآماده کرد اما به دلیل وخامت امنیتی مسیرراه ازثبت یونسکوباز ماند.
طرف غرب خواجه بلند (زیارت خواجه بلند)وجود دارد وتپه ای بر فرازی قله ای(بند) باریک قرار گرفته است که خود نمایان گرتاریخ چند هزار ساله ای خواجه بلند زمین است به طرف غرب این تپه چشمه ساری زمینی ازلایه های گِل سرخ وجود،دارد با وجود گل های ریاحین رنگارنگ(گلخار) دل وچشم هر بیننده رامی رباید که گوی قطعه از زمین بهشت است،از آسمان ستاره به زمین آمده ودرمقابل هر عابری زمین خواجه بلند درهر موسم سال دل ربای می کندوهر عابری تماشای طبیعت فرح بخش خواجه بلند زمین می شود.
-- <span style="font-family:times; text-shadow: 0 0 .11em #6af; font-size:12.1pt">[[User:Behzad39|Behzad39]] <small>([[User talk:Behzad39|بحث]])</small></span> ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۲:۱۲ (UTC)
== منابع معتبر ==
درود. لطفاً به این چند نکته توجه کنید:
== October 2020 ==
[[Image:OOjs_UI_icon_info_big_progressive.svg|25px|alt=Information icon]] سلام, من [[User:Cgl02|Cgl02]] هستم. متوجه شدم که شما تغییراتی در یک مقاله ایجاد کرده، [[:ولایت سمنگان]], اما هیچ [[ویکی‌پدیا:منابع معتبر|منبع معتبر و قابل اعتمادی]] برای آن ارائه نکرده‌اید. در حال حاضر این تغییر شما حذف شده‌است، اما اگر می‌خواهید [[ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع|با استناد کردن به یک منبع معتبر]] مجدداً آن تغییر را اعمال کنید، لطفاً هر چه زودتر این کار را انجام دهید! اگر احتیاج به راهنمایی دربارهٔ نحوه ارجاع به منابع دارید، لطفاً نگاهی به صفحه [[ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع|شیوه ارجاع به منابع]] داشته باشید. اگر فکر می‌کنید اشتباهی مرتکب شده‌ام، می‌توانید در [[بحث کاربر:Cgl02|صفحه بحثم]] پیغام بگذارید. با سپاس از شما. <!-- Template:uw-unsourced1 --> [[کاربر:Cgl02|مهرداد :)]] ([[بحث کاربر:Cgl02|بحث]]) ۲۴ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۵۴ (UTC)
جاذبه های تاریخی دره صوف
مناطق دره صوف زمین ها، وجلگه های سرسبز وشادابی دارد که در امتداد کوه پایه های باباوپامیر قراردارد دره صوف به دلیل بهره‌مندی از چشمه‌ها و سراب‌های گوناگون ومعدن طلای سیاه خدادادی، اما تاریخ و تمدن این دیار راسنگ‌ها و کوه‌ها در خود ثبت کرده‌اند. دره صوف میراث ماندگار تمدن چند هزارساله افغانستان(خراسان زمین) است و جای‌جای این سرزمین نشانی از شکوه و عظمت تاریخ مردمانش را دارد، تاریخی که امروز در سیمای سنگ نگاره‌ها دردل خاک هویدا شده و رد پای تاریخ در بناهای باستانی دره صوف ومنطقه خواجه بلند به چشم می‌خورد.
«تپه شِیخک جری خوال» مجموعه‌ای ارزشمند از اعماق تاریخ
«تپه شِیخک» جری خوال «خواجه بلند » مجموعه‌ای ارزشمند از اعماق تاریخ است که در سرزمین کهن دره صوف به یادگار مانده است، این آثار درقلب تپه یی سنگ منگی یکی از حیرت‌انگیزترین آثار تاریخی است که در دل کوهی منگی(آهگی) به همین نام تپه (شِیخک جری خوال)قرار گرفته و اثری خارق‌العاده از جایگاه پادشاهان شاید ساسانی باشد.
مهم ترین آثار در منطقه خواجه بلند،(جری خوال) تپه شِیخک سم،سموج(ایوان) بزرگ است که از نظر معماری اطلاعات بیشتری را در اختیار بازدیدکنندگان می‌دهد. این سم، سموج(ایوان) به شکل فضای دائره ای است. درازی آن درحدودی (30الی40)متروطول آن به حدی (6)مترارتفاع(4)متردیوار انتهای ایوان به دو بخش تقسیم شده است. بخش اولی صحنه «تاج گزاری» شاه ساسانی آن وقت را نشان می‌دهد روی دیوار طرف شرق سُفه یی بلندی قرار گرفته حاکم برصحن سم،سموج(ایوان)است و در بخش دوم این سم خانه یی دیگر به انتهای(30)متراست نیز سوارکاری روی دیوار طرف شرق نقش شده است که مهارت صحنه جنگ های خونین را نشان می دهد.
در صحنه تاج گزاری، پادشاه ساسانی با صورتی مستطیلی ومحراب گونه تمام رخ بر روی سکویی ایستاده است که بینندگان همه بتواند شاه را تماشا کند.
اما در داخل سم،سموج(ایوان) سمت شرق، پیکره آناهیتا، با صورت و بدنی تمام رخ نقش شده که بر روی سکویی قرارگرفته. در دست چپ او سبوی آب و در دست راستش حلقه روبان داری دیده می‌شود که به‌طرف شاه دراز کرده است. او دارای صورتی گِرد ،چانه‌ای کوتاه وچشم بادامی است، بخشی از موهای سر او به‌صورت گیسوی بافته شده در دو طرف صورت آویخته و بخش دیگری از آن به‌صورت انبوه بر روی شانه‌ها آویخته است.
طرف شمال سم، سموج دری بزرگ سم ،سموج(ایوان) دیگری باز شده است که پزیرای هزاران مهمان داران است که در داخل به سمت خویش رهنمای مهمانان است.بسیاری از تاریخ‌دانان و نیز جغرافیا شناسان، نقش این اسب‌سوار را «کاوه آهنگر» معرفی کرده‌اند که سوار بر اسب معروفش شبدیز است هر بیننده یی بار اول ببیند لات مبهوت شماشای این سم تاریخی می شود.
«قودوق بیچه» نماد استوار عشق در تاریخ خواجه بلند زمین
نماد استوار عشق در تاریخ خواجه بلند زمین «سنگ نگاره های تپه شِیخک بالاوپائین است،قودوق بیچه چشمه سار برافراشته و سرشار اززیبایی طبیعت، این اثر ماندگار تاریخی در(24) کیلومتری شهر دره صوف بالا واقع‌شده و به جرأت می‌توان کتیبه یی سنگی کاوه آهنگر را نمادی از فرهنگ، هنر و آداب‌ورسوم مردمان عصر ساسانی دانیست ،ازچشمه سار قودوق بیچه لوله های آب سفالین گیلی به طرف تپه یی خواجه بلند کشیده شده که هنوز هم به چشم می خورددرامتداد راه مردمان خواجه بلند که برای خویش خانه ساختند از زیر لایه های خاک چنین لوله های سفالین گیلی پیدا شده است .
خواجه بلند سرزمین کرانه‌های تاریخ است و نشانه‌هایی قبل از دوران ساسامانیان در این سرزمین وجود دارد، یکی از این نشانه‌ها «کوزه پراز خاک سیاه ریخت شده» است. از نگاره ها آورده‌اند که خوجیان بلندو خواجه بلند برفراز تپه شِیخک برای خدایان شان در آسمان دعا می‌کنند.
انجنیر عبدالاحمد عباسی رئیس آبده های تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ: خواجه بلند دره صوف میراث دارآبدات تاریخی ولسوالی دره صوف ولایت سمنگان است.
وی بیان کرد: قدمت این آثار تاریخی به (11) هزار سال قبل می‌رسد و همچنین بر آثار باستانی جاذبه گردشگری طبیعت سر سبز دلگشاه منطقه را درخود اختصاص داده است. علاوه بر جاذبه گردشگری در مسیرهای ارتباطی دروازه خراسان بزرگ، راه‌شاهی و جاده ابریشم بیانگر فرهنگ و تمدن متنوع در این مناطق تفریحی وکاروان سرای تاریخی است.
وی خواجه بلند را محل تبلور هنر و دانش ساسانیان دانیست و افزود: کتیبه رستم زال نیز شرمسار عظمت و شکوه خواجه بلند است و به جرات می‌توان ادعا کرد که سراسر تخت رستم به‌اندازه خواجه بلند جلوه و زیبایی ندارد و از هر سو به خواجه بلند بنگریم زیبایی، شکوه تاریخ و انحصار قدمت تاریخی را می‌بینیم.
خواجه بلند هنوز ناگفته‌های بسیاری دارد
به اعتقاد گردشگران، ظرفیت خواجه بلند هنوز از دل خاک بیرون نیامده و ناگفته‌های بسیاری را از راز و رمز آن می طلبد که زمین‌های اطراف خواجه بلند نیازبه کاوش گری دارد.
عباسی بیان کرد: کتیبه خواجه بلند رمز گشای ناگفته‌های تاریخ است و اسرار ساسانیان را در دل خود پرورانده و نیز سند قدیمی‌ترین گاه‌شمار خراسان زمین در کتیبه ای سم،سموج (ایوان) خواجه بلند است.
خواجه بلند مأمنی از آثار سلوکیان، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و صفویه...
عباسی بیان کرد: دانش زبان‌شناسی زمان می خواهد سم، سموج (ایوان) کتیبه یی خواجه بلند را رمزگشایی کند و نیاز است که افرادی مسلط به زبان‌های باستانی و به‌ویژه زبان ترکی و هورامی و بابلی... بر روی این کتیبه تحقیق و رمزگشایی کنند.
عباسی: خواجه بلند را یکی از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی اشاره کرد و گفت: با توجه به آزمایش سنگ‌ها و اتحاد جنس و معماری آن با فرهاد کوه کن تراش دارد، فرهادکوه کن معمار هر دو آثار بوده حتی گمان می‌رود معمار آثار نیمه‌کاره جایگاه ساسانیان است ودر هرسینی که وجود دارد که ساسانی بودن آن محرز است و این آثار ازنظر دوره زمانی با هم تناسب دارند.فرهادکوه کن درمناطق دره باریک شمالک است موقعیت دارد ولی با هم درارتباط بوده است.
وی همچنین کاروان‌سرای چشمه ایام را از سالم ترین و منحصربه‌فرد آثار خواجه بلند در چشم‌اندازی بسیار زیبا عنوان کرد و افزود: چشمه ایام آب صاف گواه را ورود آرام نیز ظرفیتی دیگر در خواجه بلند است.
صفدرعلی کربلای ، خواجه بلند[۱] را نیز در گفتگو با خبرنگار بی بی سی، با اشاره به وجود آثار تاریخی بسیار در این منطقه اظهار داشت: خواجه بلند مأمنی از آثار سلوکیان، هخامنشنیان، اشکانیان و ساسانیان، صفویه و... است.
صفدرعلی کربلای به وجود آثار بی نظیر دوران پیش‌ازتاریخ اسلام در خواجه بلند اشاره و اظهار کرد: خواجه بلند از ظرفیت و پتانسیل بالایی برای توسعه و رونق زراعتی و گردشگری وجاذبه یی تاریخی برخوردار است.
معبد آناهیتا دومین بنای سنگی سمنگان پس از تخت رستم
اما آناهیتا، نام معبدی برگرفته از «الهه آب‌ها» است، دومین بنای سنگی سمنگان پس از تخت رستم که بر سر راه جاده تجارتی ابریشم – بامیان وقطغن زمین تخارستان قرار گرفته است.
معبد آناهیتا بردل تپه‌ای دست ساز بشراست با ارتفاع (85) متر ساخته‌شده است. نقشه بنای دائره ای است که هر دائره ای آن به شکل صفحهo به قطر ۸ متر است.
معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا، الهه پاکی و محلی برای نیایش آب بوده که یکی از چهار عنصر مقدس و مورد احترام خراسان باستان زمین است. آناهیتا ایزد بانوی آب‌های روان، زیبایی طبیعت، فراوانی برکت در دوران پیش از اسلام بوده است.
در معبد آناهیتا شکل محراب گونه به طرف شرق کشیده شده است وطرف شمال آن دری از وسط این سم،سموج(ایوان) باز شده گوی انتظار بزرگ بانوی رامی کشد. دائره شکلی در راستای شرقی - غربی قرار دارد که آن هم با مجموعه ای از ردیف‌های محراب گونه سنگی محصور شده و به اعتقاد بسیاری از باستان شناسان جای اصلی معبد بوده است.
احمد علی حسنی ولسوال دره صوف معتقد است که معبد تاریخی آناهیتا به‌عنوان دومین بنای سنگی پس از تخت رستم زال از مهم ترین مجموعه‌های آثارتاریخی کشور است.
درسال1371ش کاوش گران تپه یی شِیخک پائین را از هر طرف تپه دست به کندن کاری زد ودرهای سم ،سموج را پیدا گردند ودرداخل همین سم،سموج آثار عتیقه یی فراوان پیدا شدند اسکلیت واستخوان های آدم های قرن حجررا پیدا گردند که همه رو به طرف شرق کشیده شده بودندودست خط هنر ساسانیان به چشم می خورد.
درسال1393این آثار باستانی در (24)کیلومتری (جنوب،شرق) دره صوف و در منطقه خواجه بلند و بردل صخره‌ای معروف به «تپه شِیخک جری خوال» قرار دارد. با توجه تلاش صورت گرفت تاآن را برای ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو به‌عنوان الحاقیه خواجه بلند ثبت وآماده کرد اما به دلیل وخامت امنیتی مسیرراه ازثبت یونسکوباز ماند.
طرف غرب خواجه بلند (زیارت خواجه بلند)وجود دارد وتپه ای بر فرازی قله ای(بند) باریک قرار گرفته است که خود نمایان گرتاریخ چند هزار ساله ای خواجه بلند زمین است به طرف غرب این تپه چشمه ساری زمینی ازلایه های گِل سرخ وجود،دارد با وجود گل های ریاحین رنگارنگ(گلخار) دل وچشم هر بیننده رامی رباید که گوی قطعه از زمین بهشت است،از آسمان ستاره به زمین آمده ودرمقابل هر عابری زمین خواجه بلند درهر موسم سال دل ربای می کندوهر عابری تماشای طبیعت فرح بخش خواجه بلند زمین می شود.
:{{شد}} [[کاربر:محمدنایب علی دره صوفی|محمدنایب علی دره صوفی]] ([[بحث کاربر:محمدنایب علی دره صوفی#top|بحث]]) ۲۶ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۰۳ (UTC)[https://fa.wikipedia.org/wikiولسوالی%20دره%20صوف/ https://fa.wikipedia.org/wikiولسوالی دره صوف/]--[[کاربر:محمدنایب علی دره صوفی|محمدنایب علی دره صوفی]] ([[بحث کاربر:محمدنایب علی دره صوفی#top|بحث]]) ۲۶ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۰۳ (UTC)
| 