نظریه انتقادی: تفاوت میان نسخه‌ها

این نظریه در سال ۱۹۳۰ در آلمان ارائه شد. دراین سال [[ماکس هورکهایمر]] کتاب کوچکی با عنوان «سرآغاز فلسفهٔ بورژوایی تاریخ» منتشر کرد که دربارهٔ تاریخ فلسفهفلسفۀ مدرن بود.<ref>خاطرات ظلمت، بابک احمدی؛ [[نشر مرکز]]؛ ۱۳۷۶</ref>

از جمله آثار کلیدی که در بدو تولّد این نظریه نگاشته شده‌است، مقالهٔ «نظریهٔ سنّتی و نظریهٔ انتقادی» اثر [[ماکس هورکهایمر]] است. در این مقاله هورکهایمر در برابر نظریهٔ سنّتیِ مبتنی بر روش شناسیِروش‌شناسیِ [[دکارت]]، نظریهٔ انتقادی را مطرح می‌نمایدمی‌کند. این نظریه نشأت گرفتهنشأت‌گرفته از عقاید [[مارکس]] است و بر نظریه‌های سنّتی به دلیل عدم توجّه به ساختارهای فراگیرتر اجتماعی که دانش از آنان تأثیر می‌گیرد و بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد خرده گرفته‌است.<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/horkheimer/#TraCriTheSumDisEarPro دانشنامه فلسفه استنفورد، صفحه ماکس دورکهایمر.].</ref>

با این که نظریه‌پردازان انتقادی غالباً تحت عنوان روشنفکران مارکسیست تعریف شده‌اند،<ref name="Kołakowski">See, e.g. , [[لشک کولاکوفسکی]]. [1976] 1979. ''[[Main Currents of Marxism]]'' 3. W. W. Norton & Company. {{شابک|0393329437}}. ch. 10.</ref> گرایش آنان به محکوم کردن برخی مفاهیم مارکسیستی و ترکیب تحلیل مارکسی با دیگر سنت‌های جامعه شناسانهجامعه‌شناسانه و فلسفی منتج به اتهامات [[تجدیدنظرطلبی]] از سوی مارکسیست‌های ارتدکس، کلاسیک و تحلیلی و فلاسفه [[مارکسیسم-لنینیسم|مارکسیست-لنینیست]] شده. [[مارتین جی]] اظهار کرده که نسل اول نظریهنظریۀ انتقادی را بهتر می‌توان نه به عنوان مروج یک برنامهبرنامۀ مشخص فلسفی یا یک [[ایدئولوژی]] مشخص، بلکه به عنوان یک «[[خرمگس اجتماعی]] از دیگر نظام‌ها» فهمید.<ref name="Martin Jay">{{Cite book |last=Jay |first=Martin |date=1996|url=https://books.google.com/books?id=nwkzVdaaB2sC&pg=PA41|title=The Dialectical Imagination: A History of the Frankfurt School and the Institute of Social Research, 1923–1950|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-20423-2|page=41}}</ref>