نظام کوک خالص: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[تئوری موسیقی]] '''نظام کوک خالص''' یک روش [[کوک‌کردن]] است که در آن [[بسامد]] [[نت (موسیقی)|نت]]‌ها با استفاده از کسرهایی از [[اعداد طبیعی]] [[حد (موسیقی)|کوچک]] تعریف شده‌اند. [[فاصله (موسیقی)|فاصله‌ای]] که به این روش کوک شود یک '''فاصلهٔ خالص''' نامیده می‌شود. فاصله‌های خالص در موسیقی مهم هستند چرا که با الگوی ارتعاش قسمت‌های مختلف ساز که صدا را تولید می‌کند تناسب دارند. دو نتنتِ هر فاصلهٔ خالصخالص، عضوی از یک [[سری هارمونیک (موسیقی)|سری هارمونیک]] هستند. نسبت‌های بسامد که شامل اعداد طبیعی بزرگ باشند (نظیر ۱۰۲۴:۷۲۹) عموماً خالص دانسته نمی‌شوند. «نظام کوک خالص در اصل روشی است که برای کوک کردن ساز برای نواختن مدهای یونانی که [[بطلمیوس]] تعریف کرد استفاده می‌شده؛ این روش ایده‌آل نوازندگان و نظریه‌پردازان دورهٔ رنسانس بود و در فرهنگ موسیقی باستانی و مدرن در سراسر جهان به کار گرفته شده‌است.»<ref>Gilmore, Bob (2006). "Introduction", "Maximum Clarity" and Other Writings On Music, p.xiv. {{ISBN|978-0-252-03098-7|en}}.</ref>

نظام کوک خالص را می‌تواندمی‌توان در تقابل و مقایسه با [[اعتدال مساوی]] در نظر گرفت که در آن دسته از سازهای موسیقی غربی که کوک ثابت دارند (نظیر [[پیانو]] و [[ارگ (ساز)|ارگ]]) و نیز در سازهای الکترونیکی به کار می‌رود. در اعتدال مساوی، تمام فاصله‌ها به عنوان مضربی از یک فاصلهٔ پایه تعریف می‌شوند یا به بیان دقیق‌تر، تمام فاصله‌ها از رساندن کوچک‌ترین فاصلهٔ ممکن به توان یک عدد طبیعی محاسبه می‌شوند، لذا دو نت اگر فاصلهٔ مشابهی داشته باشند، نسبت [[بسامد]]<nowiki/>شان همیشه عددی یکسان خواهد بود. اما به جز یک استثنا (فاصلهٔ اکتاو که نسبت بسامد ۲:۱ دارد)، بقیهٔ این نسبت‌ها کسری از اعداد طبیعی کوچک نخواهند بود. هر فاصله در نظام کوک خالص تفاوت اندکی با با فاصلهٔ مشابه در اعتدال مساوی دارد.

فاصله‌هایفاصله‌هایی که بر اساس نظام کوک خالص کوک شده باشند را می‌توان به صورت یک نسبت (مثلاً ۳:۲) یا یک [[کسر]] (مثلاً ۳/۲) نمایش داد. برای مثال دو نت که یکی بسامد ۳۰۰ [[هرتز]] (نوسان در ثانیه) و دیگر بسامد ۲۰۰ هرتز دارند، هر دو بسامدشان مضربی از ۱۰۰ است لذا جزء یک سری هارمونیک بر پایهٔ ۱۰۰ هرتز هستند. نسبت این دو نت (۳:۲) می‌تواند به عنوان یک فاصله (در اینجا، فاصلهٔ [[پنجم درست]]) تعریف گردد که همان فاصلهٔ بین هارمونیک دوم و سوم هر نت است.

&#x20;<small class="metadata audiolinkinfo" style="cursor:help;">^{[[ویکی‌پدیا:راهنمای رسانه|<span style="cursor:help;">راهنما</span>]]·[[:پرونده:A Major Scale, Triads, and Fifths Just.ogg|<span style="cursor:help;">اطلاعات</span>]]}</small> یک گام [[لا ماژور،ماژور]]، سپس سه [[آکورد]] سه‌صدایی،[[سه‌صدایی]]، و در نهایت [[دایره پنجم‌ها|توالی پنجم‌ها،پنجم‌ها]]، همگی بر اساس نظام کوک خالص.

&#x20;<small class="metadata audiolinkinfo" style="cursor:help;">^{[[ویکی‌پدیا:راهنمای رسانه|<span style="cursor:help;">راهنما</span>]]·[[:پرونده:Just vs equal.ogg|<span style="cursor:help;">اطلاعات</span>]]}</small> یک جفت فاصلهٔ [[سوم بزرگ،بزرگ]]، سپس یک جفت [[آکورد ماژور|آکورد بزرگ]] کامل. در هر جفت، اولی با کوک اعتدال مساوی است و دومی با نظام کوک خالص. صدای [[پیانو]].