اثیر اخسیکتی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
DejaVu (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش 89.199.236.88 (بحث) به آخرین تغییری که Mpj7 انجام داده بود واگردانده شد
برچسب‌ها: واگردانی برگردانده‌شده
به نسخهٔ 29877975 از MKM2019 (بحث) برگردانده شد (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱:
'''اثیرالدین ابوالفضل محمد بن طاهر اخسیکتی''' معروف به '''اثیر اخسیکتی''' از [[شاعران]] مشهور سدهٔ ششم هجری است.
== زندگی ==
اثیر در شهر [[اخسیکت]] زاده شد که در قرن ششم یکی از شهرهای آباد [[ماوراءالنهر]] در منطقهٔ [[فرغانه]] در غربشمال رود [[سیحون]] بوده‌است<ref>''اخسیکت''، ج ۷، ص ۱۸۳</ref>. اثیر سخنوری را در همان‌جا آغاز کرد. با حملهٔ ترکان [[غز]] و زوال دولت سنجری و پریشانی [[خراسان]] که خود از آن با عنوان «وحشت خراسان» یاد می‌کند<ref>''دیوان اثیرالدین اخسیکتی''، ص ۱۲۲</ref>، نواحی شرقی [[ایران]] را ترک گفت و به نواحی جنوبغرب و شمال غرب ایران روی آورد. نخست در [[همدان]] به دربار غیاث‌الدین محمد بن ملکشاه سلجوقی (۵۵۵ ه‍.ق) پیوست و سال‌های متمادی او و جمعی از وزیران و امیران دربارش را مدح گفت. در لشکر غیاث‌الدین محمد، با علاءالدین عربشاه (۵۸۴ ه‍.ق) حاکم کُهستان آشنا شد. عربشاه شعر اثیر را پسندید و او را نواخت. اثیر مدت زیادی از عمر خود را به تفاریق در همدان و کُهستان در دستگاه عربشاه بود.
 
اثیر اخسیکتی پس از مرگ غیاث‌الدین محمد، قصایدی در مدح جانشین او [[رکن‌الدین ارسلان بن طغرل سلجوقی]] (۵۷۱ ه‍.ق) و سپس [[طغرل بن ارسلان]] (۵۹۰ ه‍.ق) پرداخت. از دیگر ممدوحان شاعر، نام اتابکان آذربایجان شامل [[شمس‌الدین ایلدگز]] (۵۷۱ ه‍.ق) و پسرانش [[محمد جهان پهلوان]] (۵۸۱ ه‍.ق) و [[پرویزقزل مشکاتارسلان]] (۵۸۵ ه‍.ق) در قصایدش مکرر دیده می‌شود.
 
اثیر سال‌های پایانی زندگانی را در شهر خلخال بسر برد و در سال ۶۰۹ ه‍.ق در همین شهر درگذشت<ref>''تذکرة الشعراء''، ص ۱۳۵</ref>. تاریخ مرگ اثیر را سال‌های ۵۶۳ ه‍.ق و ۵۷۷ ه‍.ق هم ذکر کرده‌اند که با توجه به اینکه تاریخ سرایش بعضی از اشعار او پس از این سال‌هاست، اعتباری ندارد<ref>''دیوان اثیرالدین اخسیکتی''، ص چهل و هفت - پنجاه (مقدمه)، ''سخن و سخنوران''، ص ۵۳۹، ''تاریخ ادبیات در ایران''، ج ۲، ص ۷۰۹</ref>. [[بدیع الزمان فروزانفر]]، اثیر را به تعصب مذهبی متهم داشته و گفته است که هم‌کیشان [[حنفی]] خود را بر ضد شافعیان تحریک می‌کرده‌است<ref>''سخن و سخنوران''، ص ۵۳۶</ref>. درستی این قول مورد تردید است. زیرا به احتمال بسیار اثیر خود [[شافعی]] است و ثانیاً در دیوان او اشعاری در ستایش هر دو گروه دیده می‌شود. مدایح او در ستایش ائمه شیعه و بالاخص [[علی]] قابل توجه است.