مسجد اموی دمشق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسجد جامع اموی''' <!--ابر-->({{Lang-ar|جامع بني أمية الكبير}})<!--/ابر-->، یا '''جامع اُموی''' <!--ابر-->({{Lang-ar|الجامع الأموي}})<!--/ابر-->، مهم‌ترین [[مسجد]] [[سوریه]] است که در بخش قدیمی شهر [[دمشق]] واقع شده‌است. مسجد جامع اموی توسط [[ولید بن عبدالملک]]، ششمین خلیفه [[امویان]] بر بنای کلیسایی که در آن تربت [[یحیی]] به خاک سپرده شده بود، ساخته شد. او در سال ۸۶ هجری به دست خود تخریب این کلیسا، که خود روی ویرانه‌های معبد ژوپیتر ساخته شده بود و در آن زمان بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت داشت را آغاز کرد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=اداره این دیار کهن|نام خانوادگی=محجوب|نام=محمد ابراهیم|ناشر=فرا|سال=۱۳۹۰|شابک=9789647092968|مکان=تهران|صفحات=48}}</ref> بخشی از بنای مسجد جامع اموی دمشق دارای قدمتی بالغ بر ۱۴۰۰ سال است و از جاذبه‌های مهم گردشگری و زیارتی شهر [[دمشق]] محسوب می‌شود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/12/121213_an_syria_damascus.shtml دمشق: داستان دو شهر]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>

این بنا تنها بازمانده‌یبازماندهٔ روزگار اموی در دمشق است و هنرمندانی از ایران، مصر، روم، تونس و چندین منطقه‌یمنطقهٔ دیگر آن را ظرف ۸ سال با دوازده هزار کارگر ساختند.<ref name=":0"/>

آرامگاه [[صلاح‌الدین ایوبی]]، [[سلطان]] و موسسمؤسس حکومت [[ایوبیان]] و فرمانده [[مسلمانان]] در [[جنگ‌های صلیبی]] در ضلع شمالی این مسجد واقع شده‌است.<ref> https://en.wikipedia.org/wiki/Saladin </ref>

مکان این مسجد در طول تاریخ به عنوان [[پرستشگاه|معبد]] استفاده می‌شد. در سال چهاردهم یا هفدهم هجری با فتح دمشق به وسیله مسلمانان، نیمی از آن بر اساس مصالحه‌ای که صورت پذیرفته بود همچنان به صورت کلیسا باقی ماند و نیم دیگر به مسجد تبدیل شد. مساحت اولیه آن بر اساس آنچه که [[ابن جبیر]] نقل کرده استکرده‌است از شرق به غرب یعنی در طول دویست قدم (حدود ۱۵۰ متر) و از سمت جنوب به شمال یعنی در عرض ۱۳۵ قدم (حدود صد متر) بوده و در مجموع به ۱۵،۰۰۰۱۵٬۰۰۰ متر مربع می‌رسیده استمی‌رسیده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ابن جبیر، الجامع الاموی، تحقیق مطیع الحافظ، ص۱۳.}}</ref> وقتی [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویة بن ابی سفیان]] در شام ولایت و حکومت یافت، تصمیم به الحاق نیمه باقیمانده از کلیسا به مسجد نمود ولی مسیحیان نپذیرفتند؛ پس از وی عبدالملک بن مروان مال فراوانی به آنان داد تا اجازه دهند این قسمت نیز به مسجد ملحق شود ولی ایشان نپذیرفتند؛ تا این که ولید بن عبدالملک مسیحیان را راضی کرد که نیمه باقیمانده نیز به مسجد اضافه شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نعیمی، الدراس فی تاریخ المدارس، ج۲، ص۲۸۵؛ ابن بطوطه، الرحله «تحفة النظار فی غرائب الامصار و عجائب الاسفار، ص۶۳.}}</ref>

به طوربه‌طور دقیق نمی‌توان گفت که ولید از بنای مسیحی قدیم چه مقدار در مسجد خویش باقی گذاشت ولی دو مناره جنوبی همان برج‌هایی است که به کلیسای قدیم پیوسته بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فیلیپ حتی، تاریخ عرب، ۱۳۸۰ش، ص۳۴۰.}}</ref> مسلمانان برج‌های کهن رومی در گوشه‌های مسجد دمشق را تبدیل به مناره کرده و از فراز آن اذان می‌گفتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پرایس، تاریخ هنر اسلامی، تهران، ص۱۴.}}</ref> ساختن مناره پیش از دوره اموی معمول نبود و ابتکار آن از روی برج‌هایی است که به عبادتگاه‌های سوریه وابسته بود و در دروهٔ معاویه به مصر انتقال یافت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علام، هنرهای خاورمیانه در دوران اسلامی، ۱۳۸۲ش، ص۲۴.}}</ref>

در ساخت این مسجد از مهندسان رومی، ایرانی، هندی و مغربی کمک گرفته شد.شد؛ ولید بن عبدالملک عایدی چند سال سوریه و نیز بار ۱۸ کشتی طلا و نقره حمل شده از قبرس را علاوه بر ابزار و مکعب‌های موزائیکی که پادشاه رومی‌ها به عنوان هدیه فرستاده بود صرف آن کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مقدسی، احسن التقاسیم، ۱۳۶۱ش، ص۲۲۲.}}</ref>

بنای مسجد در دوران ولید بن عبدالملک آغاز شد. روایت‌های مختلفی دربارهدربارهٔ آغاز بنای مسجد جامع اموی نقل شده استشده‌است که ۸۶، ۸۷ و ۸۸ق، به عنوان آغاز بنای این مسجد در منابع مختلف آمده استآمده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه جهان اسلام، ج ۱۸، ص۱۲۸.}}</ref> ساخت مسجد اموی که در دوران ولید بن عبدالملک آغاز شده بود، در سال ۹۶ق به پایان رسید؛ در حالی که ولید درگذشته بود و ساخت مسجد را برادرش سلیمان بن عبدالملک به پایان رساند. در طول قرون مختلف تعمیرات و توسعه‌هایی در آن انجام شده و همچنین بر اثر چندین آتش‌سوزی، بسیاری از قسمت‌های آن در آتش سوخت.