ایرانیان (نمایش‌نامه): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Bahar1380 (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه وظیفه تازه‌وارد
خط ۲۶:
ایرانیان با توجه به نخستین اجرای آن در سال ۴۷۲ پ م کهن‌ترین نمایشنامه بازمانده در تاریخ تئاتر است. این اثر واکنش ایرانیان هخامنشی را به اخبار شکست جنگاوران‌شان در [[نبرد سالامیس]]، نقطه عطف در [[جنگ‌های ایران و یونان]] (۴۸۰ پ. م) به نمایش کشانده و از آنجا که تنها نمایشنامه بر جای مانده و نوشته‌شده، از رویدادهای معاصرِ خودِ نویسنده است، برجسته می‌باشد.
 
ایرانیان دومین بخش از سه‌گانه‌ای است که نخستین جایزه نمایش‌نامه‌نویسی را در رقابت‌های جشنواره شهر [[دیونوسیا]] سال ۴۷۲ پ. م. ربود که [[پریکلس]] برگزارکننده و از همسرایان افتخاری آن بود. در مسابقات نمایش‌نامه‌نویسی سه سوگ‌نامه و یک شادی‌نامه اجرا می‌شد. نخستین نمایش در این سه‌گانه [[فینئوس]] نام داشت و دربارهٔ [[یاسون]] و آزادسازی شاه [[فینئوس]] توسط [[آرگونوت‌ها]]ی پهلوانان بود که [[هارپی]]های هیولا به دستور [[زئوس]] او را شکنجه می‌کردند. نمایش سوم [[گلوکوس]] بود که موضوع آن شاه افسانه‌ای [[کورینتوس]] بود که اسبانش از برای خشم‌گرفتنش بر [[آفرودیت]] [[ایزدبانو]] او را فروخوردند یا دهقانی [[بیوتیا]]یی<ref group="*">[[بویوتیا|:w:en:Boeotia]]</ref> که گیاه جادویی را می‌خورد و تبدیل به ایزدی دریایی با موهبت پیامبری می‌گرددمی شود.
 
اما تمرکز نمایشنامه بر شکست ناوگان دریایی خشایارشا در نبرد سالامیس (۸۰–۴۷۹ پ. م) است که برای لشگرکشی خودخواهانه‌اش به یونان کینه خدایان را بهانه می‌کند. شاید بتوان انگیزه اسخیلوس در نگاشتن این سه‌گانه‌ها را نمایش کیفر خدایان و عقوبت الهی دانست. مکالمات این نمایش‌نامه‌ها به گونه‌ای غیرمستقیم سرانجام یورش ایرانیان را پیش‌بینی کرده و اگر بنا را بر محتوای آن‌ها بگذاریم، لشکر [[خشایارشا]] پس از رفتن به [[تراکیه]]، در [[جنگ پلاته]] سال ۴۷۹ شکست خورده تلقی می‌شود.
 
[[نمایشنامه|نمایش‌نامه]] پرومتئوس پیرکائوس نمایشی هجو پس از این سه‌گانه بود که آن را [[پرومته]] آتش‌افروز و پرومته آتش‌آور نیز ترجمه کرده‌اند و بازنویسی خنده‌داری‌ست از دزد آتش [[تیتان (اساطیر یونان)|تیتان]]. بخش‌هایی از پرومتئوس پیرکائوس موجود است و بنا به گفتهٔ [[پلوتارک]] یکی از بخش‌های آن بیانیه‌ای از [[پرومته]] بوده‌است در هشدار به [[ساتیر]]ی که می‌خواست آتش را بوسیده و در آغوش بگیرد شاید که «برای ریش خود سوگواری کند» اگر چنین کند.
 
هربرت ویر اسمیت بخش دیگری از آن را این‌گونه برگردانده‌است: «پس باید که مراقب آن باشی تا در چهره‌ات نَوَزد، زیرا که بُران است، و دَم داغش، سوزان و کشنده است».