ارمنستان غربی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
خنثی‌سازی ویرایش 30410839 از 5.126.20.233 (بحث)، ابرابزار |
||
خط ۱:
{{Infobox ethnic group
|group=ارمنستان غربی
|native_name =
|total=
|total_ref =
|popplace = ۱۳۲٬۹۶۷
|rels = [[اسلام سنی]] و [[مسیحی]]
|langs = [[زبان ارمنی]]، [[زبان ترکی]]
خط ۱۱:
[[پرونده:Wilsonian Armenia with zoom (orthographic projection).svg|300px|بندانگشتی|طرح نگاری از ارمنستان ویلسون به مساحت تقریبی ۱۳۳ هزار کیلومتر مربع از ارمنستان غربی]]
[[پرونده:Armenian presence within modern Turkish borders in early 1600s.png|بندانگشتی|300px|پراکندگی ارمنی‌ها در اوایل سده ۱۷ در درون مرزهای ترکیه کنونی:<ref>State Committee of the Real Estate Cadastre of the Republic of Armenia (2007). ''Հայաստանի Ազգային Ատլաս (National Atlas of Armenia)'', Yerevan: Center of Geodesy and Cartography SNPO, p. 102 [http://archive.is/M6hme see map]</ref> {{legend|#FF0000|با اکثریت ارمنی}}{{legend inline|#FA8072|با جمعیت قابل ملاحظه‌ای از ارمنی ها}}]]
[[پرونده:Treaty of Sèvres 1920.svg|بندانگشتی|300px|
'''ارمنستان غربی''' (Արեւմտեան Հայաստան،Arevmdian Hayasdan) اصطلاحی است که به بخش‌های شرقی کشور [[ترکیه]] (در گذشته [[امپراتوری عثمانی]]) که در قسمت‌هایی از [[مناطق تاریخی ارمنستان|سرزمین تاریخی ارمنیان]] بوده‌است اطلاق می‌شود که امروزه شامل بخش‌هایی از [[ناحیه آناتولی شرقی]] و [[ناحیه دریای سیاه]] ترکیه امروزی می‌باشد و با مناطقی از [[سنجاق لازستان|لازستان]] و [[کردستان ترکیه]] هم پوشانی دارد. ارمنستان غربی همچنین به [[ارمنستان بیزانس]] اشاره دارد که به دنبال تقسیم [[ارمنستان بزرگ]] بین [[امپراتوری بیزانس]] و ایران در سال ۳۸۷ میلادی تشکیل شد.<ref>Myhill, John (2006). Language, Religion and National Identity in Europe and the Middle East: A historical study. Amsterdam: J. Benjamins. p. 32. {{ISBN|978-90-272-9351-0|en}}.</ref><ref>برای آگاهی از موقعیت جغرافیایی ارمنستان در نقشه‌های تاریخی ر، ک:حسین مونس، اطلس تاریخ الاسلام</ref> ارمنستان غربی به بخشی از فلات مرتفع ارمنستان و منطقه‌ای از کرانهٔ رودخانهٔ [[رود کر (قفقاز)|کورا]] و ساحل [[دریای سیاه]]، به سمت [[ارمنستان کوچک]] که این منطقه را به نام [[ناحیه آناتولی شرقی]]<ref group="یادداشت">تغییر نام به آناتولی شرقی از سوی حکومتها و منابع ترک در راستای نادیده انگاشتن جغرافیای تاریخی این منطقه از جهان است در صورتی که آناتولی، در واقع، به منطقه‌ای از [[آسیای صغیر]] گفته می‌شود که فلات ارمنستان به هیچ وجه در آن قرار نمی‌گیرد.</ref> تغییر نام دادند و همچنین ترکیه عثمانی یا ارمنستان عثمانی هم می‌نامند.<ref>Hovannisian, Richard G. "Etiology and Sequelae of the Armenian Genocide" in Genocide: Conceptual and Historical Dimensions. George J. Andreopoulos (ed.) Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1994, p. 127.</ref>
در سده ۱۶میلادی توسط [[امپراتوری عثمانی]] اشغال شد.<ref>[[احمد نوری‌زاده]]، تاریخ و فرهنگ ارمنستان از آغاز تا امروز، چاپ سوم، تهران، ۱۳۸۹</ref> در طول سده ۱۹میلادی توسط [[امپراتوری روسیه]]، [[شش ولایت ارمنی ترکیه]] اشغال شد. از سال ۱۸۹۰میلادی تا ۱۹۲۳میلادی توسط دولت عثمانی ([[نسل‌کشی ارمنی‌ها]]) و بعد از تأسیس رژیم جمهوری ترکیه توسط [[مصطفی کمال آتاتورک]] به‌طور سیستماتیک ارمنیان از ساکن در سرزمین‌های آبا و اجدادی خود اخراج یا کشته شده‌اند<ref>Marie-Aude Baronian, Stephan Besser, Yolande Jansen (2007). Diaspora and Memory: Figures of Displacement in Contemporary Literature, Arts and Politics. Rodopi. p. 174. ISBN 9789042021297.</ref> و ارمنیان با سیاست دولت کمالی مبنی بر ایجاد وطن خالص تُرک در نواحی شرقی ترکیه که هنوز تعدادی از ارمنی‌ها در آنجا ساکن بودند روبرو شدند و این سیاست را آتاتورک در همان اوایل ایجاد نظام جمهوری با مهاجرت دادن تُرک‌های ساکن [[بلغارستان]] و [[یوگسلاوی]] به مرزهای شرقی آناتولی برای تقویت تُرک‌های آن نواحی عملی کرد.<ref>سازمان اسناد ملی ایران 8-2293003677</ref><ref>کتاب اقدام شرم آور، نویسنده:تانر آکچام، مترجم:بابک واحدی و محسن قائم مقامی</ref>
[[میراث فرهنگی ارمنیان در ترکیه]] به‌طور عمده نابود شد.<ref>Jones, Adam (2013). Genocide: A Comprehensive Introduction. Routledge. p. 114. {{ISBN|978-1-134-25981-6|en}}.</ref> اگرچه در عمل هیچ ارمنی در آن منطقه زندگی نمی‌کند ولی تعداد نامعلومی از افراد با اصلیت ارمنی در ترکیه وجود دارند که امروزه از تبار خود آگاه نبوده و چیزی حدود ۳۰۰ هزار نفر (در برخی تخمین‌ها ۳ تا ۵ میلیون نفر) هستند که ارامنهٔ نهانی هستند که مسیحیان کریپتو یا پنهان ([[ارمنی‌های پنهان]]) نامیده می‌شوند.<ref>{{cite book|last=Goldhagen|first=Daniel Jonah|title=Worse Than War: Genocide, Eliminationism, and the Ongoing Assault on Humanity|year=2010|publisher=PublicAffairs|location=New York|isbn=978-1-58648-900-7|page=38|edition=1st|authorlink=Daniel Goldhagen}}</ref><ref>{{cite book|last=Naimark|first=Norman M.|title=Fires of Hatred: Ethnic Cleansing in Twentieth-century Europe|year=2002|publisher=Harvard University Press|location=Cambridge, Massachusetts|isbn=978-0-674-00994-3|page=42|authorlink=Norman Naimark}}</ref> همچنین [[مردم همشین]] که اصالت [[ارمنی]] دارند امروزه اغلب در [[استان آرتوین]] و [[استان ریزه]] ترکیه ([[ولایت ترابزون]] [[امپراتوری عثمانی]]) حضور دارند.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Hemshin_peoples</ref>
== تاریخ ==
خط ۳۱:
ساختار اداری ارمنستان غربی متأثر از تشکیلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی امپراتوری عثمانی دستخوش تحولات فراوانی شد و وضعیت خاصی برای ساکنان این سرزمین به وجود آمد. بر اساس این تغییرات سرزمین ارمنستان غربی به پاشانشین‌های مختلفی تقسیم و در رأس تمامی این تقسیم‌ها فردی با عنوان [[پاشا]] تعیین شد که مسئولیت ادارهٔ این بخش‌ها را به‌طور رسمی بر عهده می‌گرفت.<ref>Parsamyan & Others, Hay Joghoverti Badmootiun (Yerevan:Loois Heradarakchootiun, 1956),vol. 2, p. 33 & 226 - 227</ref>بر مبنای این تقسیم‌ها از نیمهٔ نخست قرن نوزدهم میلادی تا ۱۸۳۰م شهرها و روستاهای ارمنستان غربی و برخی شهرهای ارمنی‌نشین در محدودهٔ پاشانشین‌های [[ارزروم|کارین]]، [[دغوبایزید|داروینک]]، [[قارص|کارس]]، [[واسپوراکان]]، [[دیاربکر|تیگراناکرت]]، [[قیصریه|ماژاک]]، [[سیواس|سباستیا]] و [[آخالتسیخه]]<ref group="یادداشت">بر اساس معاهدهٔ صلحی پس از جنگ‌های روس و عثمانی در 1829م بخش‌هایی از آن به روسیه واگذار شد.</ref> قرار می‌گرفت و برخی مناطق ارمنی‌نشین نیز در حدود پاشانشین [[ترابزون]] واقع می‌شد. شهرها و روستاهای ارمنی‌نشین [[کیلیکیه]] نیز درمحدودهٔ پاشانشین‌های [[آدانا]] و [[قهرمان‌مرعش|ماراش]] قرار گرفتند.
این تقسیم‌ها از ۱۸۳۶م به بعد تا پایان قرن نوزدهم میلادی با تغییر و تحولات فراوانی همراه بود. پاشانشین‌ها به [[ولایت]]ها تبدیل شدند و در محدودهٔ جغرافیایی آن‌ها تغییراتی به وجود آمد که بارها حدود مرزهای نواحی مختلف ارمنستان غربی، اعم از شهرها و روستاها، را در محدودهٔ ولایت‌های مختلف تغییر داد. اگرچه قالب تقسیمات کشوری یاد شده و حدود جغرافیایی آن در طی قرن نوزدهم میلادی، تحت تأثیر وقایع و رخدادهای متعدد، بارها دچار تغییراتی شد اصول ادارهٔ آن با تحولات چندانی همراه نبود و ساکنان ارمنی به منزلهٔ رعایای امپراتوری عثمانی موظف به اطاعت از تمامی قوانین و اصول به نسبت سختی بودند که برای آن‌ها تعیین شده بود. در طی نبردهای روسیه و عثمانی، ارمنیان ساکن این نواحی سختی‌ها و دشواری‌های اقتصادی بسیاری را، که ناشی از شرایط جنگی حاکم بود، پشت سر گذاردند و صدمات جبران‌ناپذیری را متحمل شدند. از این رو، وضعیت برای ادامهٔ بقا سخت شد و در نهایت، خیل عظیمی از روستاییان و شماری از ساکنان شهرهای این نواحی به سوی ارمنستان شرقی، که در آن زمان تحت سلطهٔ [[روسیه تزاری]] قرار داشت، مهاجرت کردند.<ref>Arshag Alboyadjian, Badmootiun Hay Gaghtakanootian (Qahire: Nor Asdgh Debaran, 1955), vol. 3, p. 21</ref> بر مبنای برخی مدارک تاریخی تا اواخر ۱۸۲۹م حدود ۱۴٬۰۴۷ خانوار ارمنی از این نواحی کوچ کردند که بیشتر آن‌ها از کشاورزان، صنعتگران و صاحبان فنون مختلف بودند و شمار کلی آن‌ها را در این زمان رقمی بالغ بر نود تا یک صد هزار نفر تشکیل می‌داده. این مهاجرت‌ها اگرچه آثار مثبتی در اقتصاد ارمنستان شرقی بر جای گذارد عواقب ناخوشایندی برای برخی از نواحی ارمنستان غربی داشت و سبب تضعیف بخشی از چرخهٔ اقتصادی آن شد.
== ساختار فرهنگی ارمنیان در ارمنستان غربی ==
خط ۴۷:
[[پرونده: SevresOttoman1927.JPG|250px|بندانگشتی|A 1927 version of the map used by the [[Grand National Assembly of Turkey]] (later restored)]]
{| class="wikitable"
! Area !! Part of !! Area <small>(km²)</small> !! Population !! Armenians !! % Armenian !!class="unsortable" | Source
|-
خط ۶۰:
== نگارخانه ==
<gallery>
File:Ptolemy Cosmographia 1467 - Central Europe.jpg|Western Armenia
| |||