جنگ چالدران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه وظیفه تازه‌وارد
تغییر جزئی
خط ۲۳:
|یادداشت=
}}
'''جنگ چالدران'''، نخستین نبرد دولت [[صفویان|صفوی]] با [[عثمانیان|عثمانی]] بود؛<ref>{{پک|رئیس‌نیا|1386|ک=چالدُران}}</ref> که در نزدیکی [[شهرستان چالدران]] در شمال غربی [[ایران]]، در ۲ رجب ۹۲۰ ه‍.ق/[[۲۳ اوت]] [[۱۵۱۴ (میلادی)|۱۵۱۴]] میلادی برابر با اول شهریور سال ۸۹۳ خورشیدی،خورشیدی رخ داد. نتیجه این نبرد، پیروزی سپاهیان [[امپراتوری عثمانی|عثمانی]] به فرماندهی [[سلطان سلیم اول]] (حکومت ۹۱۸–۹۲۶ ه‍.ق/ ۱۵۱۲–۱۵۲۰ میلادی) بر سپاه صفوی به فرماندهی [[شاه اسماعیل اول]] (حکومت ۹۰۷–۹۳۰ ه‍.ق/۱۵۰۱–۱۵۲۴) بود.<ref>{{پک|McCaffrey|1990|ک=ČĀLDERĀN|ج=8|ص=656-658}}</ref>
 
در این جنگ، نیروهای [[قزلباش]] نزدیک به چهل‌هزار تن و سپاه عثمانی قریب به یکصد هزار نفر<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.britannica.com/event/Battle-of-Chaldiran|عنوان=دانشنامه بریتانیکا|ص=Selim assembled a huge army—more than 100,000 strong—and marched into Iran, where they engaged the shah’s smaller and less well-equipped army at Chāldirān, a county in the northwestern West Azerbaijan province.}}</ref> بودند که [[قزلباشان]] به علت شمار کمتر، نداشتن [[راهبرد|استراتژی]] مناسب و اسلحه‌های نوین آتشین، از سپاه عثمانی شکست خوردند. در این جنگ،جنگ سربازان صفوی با [[شمشیر]]، نیزه و [[تیر و کمان]] می‌جنگیدند، در حالیکه [[ارتش]] عثمانی از [[توپ]] و [[تفنگ]] بهره می‌برد. البته صفویان پیش از این جنگ سلاح‌های آتشین در اختیار داشته و به روش استفاده از آن‌ها نیز، آشنایی داشتند و شاه اسماعیل برای رسیدن به سلطنت، از توپ و تفنگ استفاده کرده بود. دلیل استفاده نکردن از این سلاح‌ها در جنگ چالدران، ناشی از سیاست‌های جنگی او بود. چون توپخانه، تحرک [[سواره‌نظام]] را محدود می‌کرد، در جنگ‌های صحرایی از توپخانه استفاده نمی‌کردند و در مواردی هم که استفاده شد، مؤثر واقع نشد، [[سلاح های گرم|سلاح‌های گرم]] ایرانیان از لحاظ تعداد انگشت شمار و از لحاظ کیفیت قابل قیاس با سلاح‌های ارتش عثمانی نبود بنابراین، از استفاده از توپخانه صرف نظر شد چون به لحاظ کم بودن تعداد ثمری نداشت. همچنین، صفویان ذاتاً به سلاح آتشین بی‌علاقه بودند و استفاده از آن را ناجوانمردانه و ناشی از بزدلی می‌دانستند.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=162 باروت/باروتخانه] دانشنامه جهان اسلام</ref>
 
پس از این جنگ، مناطق شرق [[ترکیه]]، و شرق عراق از ایران جدا شد و به دست [[عثمانی]] افتاد. این مناطق تا پیش از زمان [[شاه عباس صفوی]]، در دست عثمانی بود تا اینکه شاه عباس، بخشی از مناطق را با جنگ پس گرفت. سپاه [[عثمانی]] شهر تبریز را نیز تصرف کرد اما به دلیل کمبود آذوقه، مجبور به بازگشت شد و حکومت نوپای صفوی از نابودی حتمی، نجات یافت.<ref>غفاری‌فرد، عباسقلی، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه، ۱۳۸۱. (صص ۸۹ تا ۱۰۲)</ref>