آجرچینی: تفاوت میان نسخه‌ها

 

== قدمت آجرچینی ==

 

 

شیوه چیدن یک پوسته آجر یا [[آمود]] بر روی اسکلت و سفت کاری بنا که از دوران [[ایلخانان|ایلخانیان]] شروع شده بود در [[دوران صفویه]] به تکامل خود رسید و تا دوران [[زندیان|زندیه]] و [[قاجاریان|قاجاریه]] نیز ادامه یافت.

یکی از این شیوه‌ها [[خوون]] است که در شهرهای [[دزفول]] و [[شوشتر]] به وجود آمده‌است. این نوع آجر کاری ''(خوون چینی)'' که به صورت آمود اجرا می‌شود در دوره [[صفویان|صفویه]] توسعه فراوان و گستردگی پیدا می‌نماید و تا اواخر دوران [[قاجاریان|قاجاریه]] و [[رضاشاه|پهلوی اول]] ادامه پیدا می‌کند.<ref name=":0" /><ref>http://ensani.ir/file/download/article/20161010120408-9863-65.pdf</ref>

 

 

خوون چینی کاربرد تزیین آجر است و از ضخامت آن در ایجاد انواع گره‌های زمینی در پیشانی نما استفاده می‌کنند، به قولی دیگر خوون چینی آرایش ساختمان به صورت (آمود) می‌باشد. در این نوع آجر کاری از قطعات مختلف آجر و کنار هم قرار دادن آن‌ها برای ایجاد انواع گره‌های تزیینی استفاده می‌شود. بعضی آجرها زمینه را می‌سازند عقب‌تر از دیگر آجرها که گره‌ها را می‌سازند قرار می‌گیرد. در مرحله‌ای که عملیات استحکامی (ساختاری) بنا تکمیل می‌شود و جرزهای اصلی و طاق‌ها زده می‌شود، قسمت‌های ارزشمند از ساختمان مانند ورودی‌ها و نماهای داخلی حیاط و در بعضی موارد نماهای بیرونی تزیین می‌شود. امکان دارد گروهی بناکار ایستایی و ساختاری ساختمان را به پایان ببرند و گروهی دیگر کار تزیین (خوون چینی) را آغاز نمایند. در هر صورت نما ترکیبی خواهد بود از دیوارهای باربر و رج چین‌های ساده‌نما و پیشانی‌هایی که در آن خوون چیده خواهد شد. هر گروه خوون چین طومارهای از نقش‌های مختلف را همراه دارند که با سلیقه و هماهنگی خاصی به کار می‌برند.

 

 

اکنون اگر شبکه‌ای مرکب از کلوخ و فاصله ایجاد نماییم می‌توانیم کلیه اجزاء مختلف آجر را بر روی شبکه جایگزین کنیم. اگر آجر مربع شکل کامل را نصف کنیم آجر نیمه به دست می‌آید که خود پایه و اساس خرد شدن را تشکیل می‌دهد و آن ۴ صاه می‌گویند و اگر نیمه را نصف نماییم چاری یا دو صاف به وجود می‌آید (آجر کامل) یا می‌توانیم ۴ صافه (نیمه) را به کلوخ و ۳ صافه تبدیل نماییم.