[[حزب ایران]] که در سال ۱۹۴۹ تأسیس شد، "ستون فقرات [[جبهه ملی ایران|جبهه ملی]] " و سازمان پیشرو [[ملی‌گرایی ایرانی|ملی گرایان ایرانی است]].<ref>{{Cite encyclopedia|title=Chronology of Iranian History Part 3|encyclopedia=[[Encyclopædia Iranica]]|publisher=Bibliotheca Persica Press|url=http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-3|editor-last=Yarshater|editor-first=Ehsan|editor-link=Ehsan Yarshater|accessdate=August 1, 2016}}</ref> این مؤسسه که بیشتر توسط تکنوکراتهایتکنوکرات های تحصیل کرده اروپایی تأسیس شده، خواهان "شکلی ضعیف از سوسیالیسم فرانسه " (یعنی "الگوی خود را حزب سوسیالیست میانه رو فرانسه" می‌داند) است و [[سوسیال دموکراسی]]، [[ملی‌گرایی مدنی|ناسیونالیسم لیبرال]] و سکولاریسم را ترویج می‌کند. و<ref>{{Citation|first=Ali|last=Gheissari|first2=Vali|last2=Nasr|title=Democracy in Iran: History and the Quest for Liberty|publisher=Oxford University Press|year=2006|page=48}}</ref> سوسیالیسم در این حزب به [[فابیانیسم]] شباهت بیشتری دارد تا [[سوسیالیسم علمی]] [[کارل مارکس]]. تمرکز این حزب بر [[سوسیالیسم لیبرال]] و اصول [[سوسیالیسم دمکراتیک|سوسیالیسم دموکراتیک]]، آن را کاملاً از احزاب چپ‌گرای خالص متمایز ساخته و در بحث [[حقوق کار|حقوق کارگر]] چندان دخالت نمی‌کند. هسته اصلی حزب ایران اعضای انجمن مهندسان ایران بودند. در [[انتخابات مجلس شورای ملی (۱۳۲۲)]]، پنج نفر از رهبران این حزب از جمله رضازاده شفق، غلامعلی فریور، احد الحمید زنگنه، حسین معاون و [[عبدالله معظمی]] به مجلس راه یافتند، این حزب به مصدق کمک کرد تا [[جبهه ملی ایران|جبهه ملی]] را تأسیس کند، [[نهضت ملی‌شدن نفت|صنعت نفت را ملی کند]] و به قدرت برسد. برخی از اعضای حزب در زمان [[نخست‌وزیری محمد مصدق]] منصب دولتی [[نخست‌وزیری محمد مصدق|داشتند]]. در دهه ۱۹۵۰، این حزب توسط کریم سنجابی و الله یار صالح رهبری می‌شد.<ref>{{Cite journal|last=Gasiorowski|first=Mark J.|date=August 1987|title=The 1953 Coup D'etat in Iran|url=http://graduateinstitute.ch/files/live/sites/iheid/files/sites/political_science/shared/political_science/3213/Material/Hwa%20Lee/1953%20Coup.pdf|journal=International Journal of Middle East Studies|volume=19|issue=3|pages=261–286|doi=10.1017/s0020743800056737|archive-url=https://web.archive.org/web/20140529181652/http://graduateinstitute.ch/files/live/sites/iheid/files/sites/political_science/shared/political_science/3213/Material/Hwa%20Lee/1953%20Coup.pdf|archive-date=29 May 2014|access-date=2 August 2013}}</ref> این حزب به خاطر اتحاد با [[حزب توده ایران]] به دنبال [[کودتای ۲۸ مرداد]] در سال ۱۹۵۳ سرکوب و در سال ۱۹۵۷ غیرقانونی اعلام شد. حزب ایران در سال ۱۹۶۰ احیا شد. از فعالیتهای حزب بین سالهای ۱۹۶۴ و اواسط دهه ۱۹۷۰ اطلاعات زیادی در دست نیست به جز برخی جلسات نامنظم و تبادل نظرات. حزب ایران در سال ۱۹۷۷، همراه با [[جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران]] و [[حزب ملت ایران]]، [[جبهه ملی ایران]] را احیا کرد و خواستار [[بازگشت سید روح‌الله خمینی به ایران|بازگشت روح‌الله خمینی به ایران شد]]. در اوایل سال ۱۹۷۹، دبیرکل وقت حزب، [[شاپور بختیار]] به عنوان آخرین نخست‌وزیر توسط شاه منصوب شد و دو عضو حزب ایران را در کابینه خود گنجاند. با این حال حزب پذیرفتن پست نخست‌وزیری توسط وی را تقبیح و او را اخراج کرد و «خیانتکار» خواند. این حزب پس از سال ۱۹۷۹ نقش مهمی در صحنه سیاسی ایران بازی نکرد و علیرغم حمایت از انقلاب اسلامی، خیلی زود ممنوع اعلام شد.
