عثمان یکم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:حذف تصویر (۳.۱) ناموجود پرونده:Oman Gazi2.jpg
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{برای|سریال تاریخی به همین نام|قیام ارطغرل}}
{{Infobox royalty
|name=عثمان غازی
سطر ۶ ⟵ ۵:
|titletext=
|more=
|image=Osman_Gazi2.jpg
|image_size=
|alt=
سطر ۳۰ ⟵ ۲۹:
|signature=|religion=[[اسلام]] [[سنی حنفی]]
}}
'''عثمان یکم''' {{ترکی|''Birinci Osman''}} یا '''عثمان بن [[ارطغرل]] بن [[سلیمان شاهسلیمان‌شاه]]''' معروف به ''عثمان غازی'' یا ''عثمان بیگ'' رهبر ترکان عثمانی و بنیانگذار [[امپراتوری عثمانی]] بود. او آغازگر سلسله‌ای بود که در طی چند قرن از یک بیگ‌نشین محلی به یک امپراتوری قدرتمند جهانی بدل شد.
 
منابع و اقوال قابل اطمینان اندکی از مدت حیات عثمان یکم در دست است به همین جهت صحبت از این دوره کار دشواری به نظر می‌رسد. خود حاکمان عثمانی نیز تنها قریب به صد سال پسبعد از مرگ عثمان یکم و پس پاکسازی کامل رقبا<ref>Finkel, Osman’s Dream, p. 36</ref> شروع به جمع‌آوری زندگی‌نامه او کردند.
 
قول رسمی در دولت عثمانی، عثمان یکم را از اعقاب [[قایی|قبیله قایی]] از [[غز|ترکان اوغوز]] می‌دانست.
 
== نام ==
برخی تاریخ نگاران نام عثمان یکماو را نامی [[زبان‌های ترکی|ترکی]] و احتمالاً ''آتمان'' یا ''آتامان'' دانسته‌اند که بعدها به نام ''عثمان'' با ریشه [[زبان عربی|عربی]] تغییر یافته‌است. منابع اولیه بیزانسی نیز نام او را ''آتومان'' یا ''آتمان'' ذکر کرده‌اند. گفته می‌شود او بعدها نیتی نامیمذهبی اسلامینام یعنی '''«عثمان»''' را بریبرای خود برگزیده است.
 
== پایه‌گذاری امپراتوری عثمانی ==
تاریخ دقیق ولادت عثمان یکم نامشخص و اطلاعاتیاطلاعات کمی در رابطه با سال‌های اولیه زندگی او در دست است. به همین جهت اسطوره‌ها و افسانه‌های زیادی حول این موضوع نقل شده‌است. به احتمال زیاد و بنابر نقل نویسندگان قرون بعد،بعدی، عثمان در میانه قرن سیزدهم میلادی و احتمالاً بین سال‌هایسال ۱۲۵۴ یا ۱۲۵۵ میلادی چشم به جهان گشود. بر طبق قول مرسوم در امپراتوری عثمانی، [[ارطغرل]]، پدر عثمان قبیله قایی را از ترس مغول‌ها از آسیای میانه به [[آناتولی]] رهنمون شد و نسبت به [[علاءالدین کیقباد]]، [[سلجوقیان روم|سلطان سلجوقی آناتولی]] عهد وفاداری بست. سلطان در عوض او و قبیله اش را در [[سوگوت]] و نزدیکی مرز [[بیزانس]] مستقر کرد.<ref>Finkel, Osman’s Dream, p. 38</ref> به خاطر رشادت و شجاعتی که ارطغرل از خود نشان داد هر روز جایگاه خانواده و عشیره او بیشتر مطرح می‌شد. به هر حال این مسئله به نقل از تاریخ نگاران منتسب به امپراتوری عثمانی است و حقیقت به صورت کامل روشن نیست.
 
با مرگ ارطغرل به امر علاء الدین، عثمان بر جای پدر نشست. همانند قبل، حوادث دوران ابتدایی زمامداری او جز موضوع حکمرانی او بر سوگوت و حملات گاه و بیگاه او به مناطق مرزی بیزانس، چیز چندانچندانی معلوم نیست. نخستین حادثه که دربارهٔ او با ذکر تاریخ ثب شده‌است ''نبرد بافئوس'' در سال ۱۳۰۱ یا ۱۳۰۲ میلادی می‌باشد که در آن توانست نیروهای بیزانسی را که برای مقابله با حملات او اعزام شده بودند، شکست دهد. به نقل از منابع بیزانسی، این نبرد در فاصله نه چندان دوری از [[قسطنطنیه]] و در ساحل جنوبی دریای مرمره، نخستین تقابل نظامی بین دو طرف بود.<ref>Finkel, Osman’s Dream, p. 35</ref>
 
اگر [[سکه]] بدون تاریخی که به عنوان تنها مصنوع باقی مانده از دوران عثمان یکم به دست ما رسیده، واقعی باشد، [[ضرب سکه]] توسط عثمان که امتیازی انحصاری برای حاکمان مستقل بود، نشانگر ادعای حکومت شاهانه او در مقامی بالاتر از یک رهبر [[قبیله]]‌ای صرف است. این مسئله همچنین بیانگر اقتدار کافی عثمان در به چالش کشیده سروری [[ایلخانیان]] بر او و مردمش بود. چنان‌که سایر امیران [[ترکمن]] آناتولی با پذیرش سروری ظاهری ایلخان، به نام خود سکه ضرب نمی‌کردند.<ref>Finkel, Osman’s Dream, p. 38</ref>
عثمان یکم سعی داشت با استیلا بر اراضی پادشاهی بیزانس در غرب اهداف توسعه طلبانه خود را ادامه دهد تا با همسایگان قدرتمندتر ترک درگیر نشود. وی از طریق گذرگاه‌های [[فریگیه]] شمالی در نزدیکی ''[[اسکی‌شهر]]'' تا دشت‌های [[بیتونیا]] پیشروی کرد. این موفقیت‌ها با غلبه بر اشراف محلی بیزانسی «برخی از طریق جنگ، برخی از راه ازدواج و برخی دیگر با خرید اراضی یا موارد مشابه» حاصل شد. با قتل علاء الدین توسط مغولان قدرت منطقه کاملاً به دست عثمان افتاد. گفته می‌شود نخستین فتح حقیقی عثمان سلطه بر دژهای ''اسقاشهر'' و ''قراچه حصار'' و ینی‌شهر، نخستین شهر با اهمیت تحت حاکمیت او که پایتخت عثمان تبدیل شد، بود. بالا گرفتن کار عثمان زنگ خطری برای پادشاهی بیزانس به حساب می‌آمد. از این رو بیزانسی‌ها به تکاپوی مقابله با او افتادند اما این تلاش‌ها با سازمان دهی ضعیف بی تأثیر بودند. همزمان عثمان به پیشروی خود در دو جهت شمال و جنوب شرقی به سمت دریاهای [[دریای سیاه|سیاه]] و [[دریای مرمره|مرمره]] ادامه داد و در سال ۱۳۰۸ با رسیدن به اهداف، شهر [[افسوس (شهر)|اِفِسوس]]، در ساحل [[دریای اژه]] را نیز گشود. آخرین لشکرکشی او حمله به شهر بورسا بود که با وجود عدم حضور شخصی عثمان در میدان نبرد، پیروزی حیاتی در آن راه را برای سقوط قسطنطنیه هموارتر کرد.
 
نخستین پیشروی‌های عثمان در خاک بیزانس، تمرکز بر سلطه بر سکونت‌گاه‌های کوچک حوالی شهرها بود.<ref>Finkel, Osman’s Dream, p. 38</ref> چرا که دستیابی بر خود شهر کاری دشوار می‌نمود، درحالیکه حومه آن منبع ارزشمندی برای مردم عثمان به حساب می‌آمد. پس از تحمیل شکست بر بیزانس در سال ۱۳۰۱ میلادی، دیگر نادیده گرفتن عثمان غیرممکن بود. [[آندرونیکوس دوم]]، امپراتور بیزانس در مقابل این تهدید فزاینده، یکی شاهزادگان خاندان خود را جهت ازدواج با [[غازان خان]]، ارباب ظاهری عثمان در تلاش برای ایجاد اتحادی رادیکال به او و پس از مرگ او به برادرش ارائه کرد. در پی عدم موفقیت در دریافت کمک، امپراتور سال ۱۳۰۳ دست به استفاده از [[صلیبی]]ون [[مردم کاتالان|کاتالان]] برای محافظت از اراضی خود در مقابل پیشروی عثمان زد. این گروه همانند بسیاری دیگر از مزدوران با دعوت از سایر ترکمانان خود شروع به غارت‌گری در منطقه حوالی تنگه داردانل کرد. تنها اتحاد امپراتوری بیزانس و [[پادشاهی صربستان]] بود که جلوی مهاجمان را گرفت.<ref>Finkel, Osman’s Dream, p. 39</ref>
 
عثمان یکم سعی داشت با استیلا بر اراضی پادشاهی بیزانس در غرببیزانس، اهداف توسعه طلبانه خود را در غرب ادامه دهد تا با همسایگان قدرتمندتر ترک درگیر نشود. وی از طریق گذرگاه‌های [[فریگیه]] شمالی در نزدیکی ''[[اسکی‌شهر]]'' تا دشت‌های [[بیتونیا]] پیشروی کرد. این موفقیت‌ها با غلبه بر اشراف محلی بیزانسی «برخی از طریق جنگ، برخی از راه ازدواج و برخی دیگر با خرید اراضی یا موارد مشابه» حاصل شد. با قتل علاء الدین توسط مغولانمغولان، قدرت منطقه کاملاً به دست عثمان افتاد. گفته می‌شود نخستین فتح حقیقی عثمان سلطه بر دژهای ''اسقاشهر'' و ''قراچه حصار'' و ینی‌شهر، نخستین شهر با اهمیت تحت حاکمیت او که به پایتخت عثمان تبدیل شد، بود. بالا گرفتن کار عثمان زنگ خطری برای پادشاهی بیزانس به حساب می‌آمد. از این رو بیزانسی‌ها به تکاپوی مقابله با او افتادند اما این تلاش‌ها با سازمان دهی ضعیف بی تأثیر بودند. همزمان عثمان به پیشروی خود در دو جهت شمال و جنوب شرقی به سمت دریاهای [[دریای سیاه|سیاه]] و [[دریای مرمره|مرمره]] ادامه داد و در سال ۱۳۰۸ میلادی با رسیدن به اهداف، شهر [[افسوس (شهر)|اِفِسوس]]، در ساحل [[دریای اژه]] را نیز گشود. آخرین لشکرکشی او حمله به شهر بورسا بود که با وجود عدم حضور شخصی عثمان در میدان نبرد، پیروزی حیاتی در آن راه را برای سقوط قسطنطنیه هموارتر کرد.
 
== نگارخانه ==
سطر ۵۳ ⟵ ۵۶:
پرونده:Osman I area map.PNG|امپراتوری عثمانی در زمان عثمان یکم
</gallery>
 
{{== پانویس}} ==
{{پانویس|۲}}
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ امپراتوری عثمانی|نویسنده= شاو استانفورد|ترجمه= محمود رمضان‌زاده|ناشر=آستان قدس رضوی|شهر=مشهد |کوشش= |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۷۰ |شابک=}}
{{چپ‌چین}}
* {{cite book |last=Finkel |first=Caroline |date=2006 |title=Osman’s Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300–1923 |location= |publisher=Basic Books |page= |isbn=0-465-02396-7}}
{{پایان چپ‌چین}}
 
{{ویکی‌انبار-رده}}
{{سلطان‌های عثمانی}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
 
{{عثمانی-خرد}}
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:عثمان ۱}}