شفق قطبی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: واگردانی دستی ویرایشگر دیداری |
کامران اورفه (بحث | مشارکتها) جز متن آمیک + منبع + حذف فواصل نالازم |
||
خط ۱:
[[پرونده:Aurora in Russia.jpg|چپ
'''شَفَق قُطبی''' یکی از پدیده‌های جوی [[کرهٔ زمین]] است. شفق قطبی پدیدهٔ ظهور نورهای رنگین و متحرک در آسمان شب است و معمولاً در عرض‌های نزدیک به دو قطب زمین که بر اثر برخورد ذرات باردارِ بادِ خورشیدی و یونیزه شدن مولکول‌های موجود در یون‌سپهر ([[یونوسفر]]) زمین به وجود می‌آید.
شفق‌های قطبی نورهای زیبایی‌اند که به‌طور طبیعی در آسمان دیده می‌شوند. و معمولاً در شب و در عرض‌های جغرافیایی قطبی به چشم می‌خورند. آن‌ها در [[یونوسفر]] تشکیل می‌شوند و در سپیده‌دم قطبی رویت پذیرند. در [[عرض جغرافیایی]] قطب شمال به آن‌ها شفق‌های شمالی نیز گفته می‌شود که این نام بر گرفته از نام ایزدگونه رومی سپیده‌دم و نام یونانی باد شمالی است که در سال ۱۶۲۱ توسط [[پیر گاسندی]] روی این پدیده طبیعی نهاده شد. به شفق‌های قطبی، نور قطب شمال هم گفته می‌شود زیرا آن‌ها غالباً در [[نیم‌کره شمالی|نیم کرهٔ شمالی]] دیده می‌شوند و هرقدر به قطب شمال نزدیک می‌شوید با توجه به مجاورت با قطب مغناطیسی شمالی زمین احتمال بیشتری می‌رود که بتوانید آن‌ها را ببینید. برای نمونه، در شهرهای شمالی کانادا که بسیار نزدیک به قطب‌اند امکان رویت آن‌ها بسیار زیاد است.
شفق‌های قطبی در نزدیکی قطب مغناطیسی شمالی ممکن است خیلی بالا باشد ولی در افق شمالی به صورت سبز برافروخته و در صورت [[طلوع خورشید]] به صورت سرخ کمرنگ دیده می‌شود. شفق‌های قطبی معمولاً از سپتامبر تا اکتبر و از مارس تا آوریل روی می‌دهند. برخی از قبایل کانادایی به این پدیده رقص ارواح می‌گویند. شفق قطبی در طول [[چرخه خورشیدی]] و هنگام [[خروج جرم از تاج خورشیدی]] پُردفعات و درخشنده‌تر مشاهده می‌شود.<ref>{{cite web|url=http://www.nasa.gov/worldbook/aurora_worldbook.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20050905165404/http://www.nasa.gov/worldbook/aurora_worldbook.html |url-status=dead |archive-date=5 September 2005 |title=NASA – NASA and World Book |publisher=Nasa.gov |date=7 February 2011 |access-date=26 July 2011}}</ref>
در [[قطب جنوب]] نیز این روی می‌دهد اما تنها در جنوبی‌ترین عرض جغرافیایی رویت‌شدنی است و گاهی نیز در [[آمریکای جنوبی]] و استرالیا (استرالیا در [[زبان لاتین]] به معنی جنوب است). [[بنجامین فرانکلین]] نخستین کسی بود که به شفق‌های قطبی توجه نشان داد. در نظریه او علت وقوع شفق‌های قطبی این انتقال نور در مرکز [[بار الکتریکی]] در سرزمین‌های قطبی که با برف و رطوبت شدت می‌گیرد، بود. علت وقوع شفق قطبی [[خروج جرم از تاج خورشیدی]] است که از طریق مغناطره و [[کمربند وان آلن]] به [[مناطق قطبی]] هدایت می‌شوند.
▲[[پرونده:Polarlicht 2.jpg|چپ|300px|بندانگشتی|پدیدهٔ شفق
== دلیل پدیده ==
| |||