آشپزی ایتالیایی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آشپزی ایتالیایی''' یکی از زیرشاخه‌های آشپزی مدیترانه‌ای<ref name="DavidRisotto">[[Italian cuisine#CITEREFDavid1988|David 1988, Introduction, pp.101–103]]</ref> است و [[مواد تشکیل‌دهنده|مواد اولیه]]، [[دستور غذا]]ها و تکنیک‌های آشپزی را شامل می‌شود که از دوران باستان تا به امروز در [[شبه‌جزیره ایتالیا|شبه جزیره ایتالیا]] رواج داشته و بعدتر، همراه با موج مهاجرت گسترده ایتالیایی‌ها، به سر تا سرسرتاسر جهان صادر شده‌است.<ref>{{Cite web|url=http://www.lifeinitaly.com/food/food-articles|title=Italian Food {{!}} Italy|website=www.lifeinitaly.com|accessdate=15 May 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.lifeinitaly.com/history-of-food/the-history-of-italian-cuisine-i|title=The History of Italian Cuisine I|date=2019-10-30|website=Life in Italy|language=en-US|accessdate=2020-04-16}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://ieg-ego.eu/en/threads/europe-on-the-road/economic-migration/ulrike-thoms-from-migrant-food-to-lifestyle-cooking-the-career-of-italian-cuisine-in-europe|title=From Migrant Food to Lifestyle Cooking: The Career of Italian Cuisine in Europe Italian Cuisine|last=Thoms|first=Ulrike|website=EGO(http://www.ieg-ego.eu)|language=en|accessdate=2020-04-17}}</ref>

پس از [[استعمار اروپا در آمریکا]] و آشنایی اروپایی‌ها با [[سیب‌زمینی|سیب زمینی]]، [[گوجه‌فرنگی|گوجه فرنگی]]، [[فلفل (سرده)|فلفل]]، [[ذرت]] و [[چغندر قند|چغندرقند]] تغییرات چشمگیری در آشپزی ایتالیایی رخ داد (چغندر قند در قرن هجدهم به مقدار فراوان به اروپا وارد شد).<ref>{{Cite web|url=http://www.epicurean.com/articles/making-of-italian-food.html|title=The Making of Italian Food...From the Beginning|publisher=Epicurean.com|date=|accessdate=24 April 2010}}</ref><ref>Del Conte, 11–21.</ref> آشپزی ایتالیایی به تنوع منطقه‌ای شناخته شده‌است، به ویژه بین [[ایتالیای شمالی|شمال]] و جنوب شبه جزیره ایتالیا،<ref>{{Cite web|last=Related Articles|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/718430/Italian-cuisine|title=Italian cuisine|website=Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=2 January 2009|accessdate=24 April 2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.indigoguide.com/italy/food.htm|title=Italian Food – Italy's Regional Dishes & Cuisine|publisher=Indigoguide.com|accessdate=24 April 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110102020059/http://www.indigoguide.com/italy/food.htm|archivedate=2 January 2011}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.rusticocooking.com/regions.htm|title=Regional Italian Cuisine|publisher=Rusticocooking.com|date=|accessdate=24 April 2010}}</ref> و گستره وسیعی از طعم‌ها را دربردارد. آشپزی ایتالیایی در جهان بسیار محبوب است و در بسیاری جاها از آن کپی برداری شده و بر آشپزی ملل مختلف به ویژه بر [[آشپزی آمریکایی]] تأثیر گذاشته‌است.<ref>{{Cite web|last=Freeman|first=Nancy|url=http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/us/|title=American Food, Cuisine|publisher=Sallybernstein.com|date=2 March 2007|accessdate=24 April 2010}}</ref>

مشخصه غذاهای ایتالیایی سادگی‌شان است، در بسیاری از غذاها فقط دو تا چهار ماده اولیه اصلی به کار رفته‌است. عموماً مراحل آماده‌سازی غذاها مفصل و پرزحمت نیست و. از منظر آشپزهایآشپز ایتالیایی، آنچه اولویت دارد کیفیت مواد اولیه است.<ref>Mario Batali Simple Italian Food: Recipes from My Two Villages (1998), {{شابک|0-609-60300-0}}</ref> مواد اولیه و غذاها بر حسب [[ناحیه‌های ایتالیا|منطقه]] تفاوت‌هایی دارند. بسیاری از غذاهایی که زمانی بومی یک منطقه به‌شمار می‌رفتند، اکنون، با تغییراتی، در سراسر کشور رواج یافته‌اند.

آشپزی ایتالیایی طی قرن‌ها توسعه یافته‌است. اگرچه کشوری که امروز به نام ایتالیا می‌شناسیم [[وحدت ایتالیا|تا قرن نوزدهم به عنوان یک کشور واحد وجود نداشت]]، اما می‌توان مدعی شد که ریشه‌های آشپزی ایتالیایی از قرن چهارم قبل از میلاد، قابل ردگیری‌ست. آن طور که از کتاب آشپزی (Apicius) که قدمت آن به قرن اول پیش از میلاد می‌رسد، می‌توان دریافت، غذا و فرهنگ، در آن زمان، از اهمیت فراوانی برخوردار بوده‌است.<ref>{{Cite web|title=History of Italian Food|url=http://www.yourguidetoitaly.com/history-of-italian-food-cuisine.html|website=yourguidetoitaly.com}}</ref> طی قرن‌ها، همسایگان،همسایگان فاتحان،ایتالیا، فاتحان جنگ‌ها، سرآشپزهای برجسته، تحولات سیاسی و کشف [[بر جدید|دنیای نو]] ازهر عواملیک مؤثربه برنوبه خود در توسعه آشپزی ایتالیایی بودندسهیم بوده‌اند. آشپزی ایتالیایی پس از [[سقوط امپراتوری روم غربی|از سقوط]] [[امپراتوری روم]] شکل گرفت، هنگامی که شهرها از یکدیگر جدا شدند و سنت‌های خود را بنا گذاشتند. در این دوران، انواع مختلف [[نان]] و [[پاستا|ماکارونی]] درست می‌شد که در تکنیک پخت و پز و شیوه آماده‌سازی تفاوت‌هایی با هم داشتند. کشور چندپاره شده بود. برخی شهرهای مهم ایتالیا نماینده غذاهای محلی این کشور هستند. به عنوان مثال، [[میلان]] (در شمال ایتالیا) به خاطر [[ریزوتو|ریزوتوهایش]] شناخته شده‌است، [[بولونیا]] (مرکز / میانه کشور) را به [[تورتلینی]] می‌شناسند و [[ناپل]] (جنوب) به [[پیتزا]]ها<ref>[http://www.pizzanapoletana.org/showassoc_eng.php?id=140 First pizzeria was settled in Naples]</ref> و [[اسپاگتی|اسپاگتی‌هایش]] مشهور است.

اما با توسعه امپراطوری روم، سادگی در آشپزی از بین رفت و جای خود را به فرهنگ غذایی پیچیده‌تری داد. ''De re coquinaria'' که در قرن اول میلادی منتشر شد، حاوی ۴۷۰ دستور آشپزی بود که در آنها از ادویه‌ها و گیاهان معطر فراوان استفاده شده بود. رومی‌ها نانوایان یونانی را برای تهیه [[نان]] به کار می‌گرفتند و پنیر را از سیسیل وارد می‌کردند چون سیسیلی‌ها پنیرسازهای قابلی بودند. رومیان [[بز]] پرورش می‌دادند و [[کنگر فرنگی]] و [[تره‌فرنگی|تره فرنگی]] می‌کاشتند.<ref name="Del Conte, 11">Del Conte, 11.</ref>

با تاسی از آداب و رسوم آشپزی در [[رم]] و [[آتن]]، یک شیوهسبک آشپزی در [[سیسیل]] شکل گرفت که برخی آن را سرآغاز آشپزی واقعی ایتالیایی می‌دانند. {{مدرک|date=March 2010}} [[مردم عرب|اعراب]] در قرن ۹ به سیسیل حمله کردند و [[اسفناج]]، [[بادام]] و [[برنج]] را به منطقه معرفی کردند.<ref name="Harmon">{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1989/10/18/garden/arab-sicilian-food-tale-of-1001-years.html|title=Arab-Sicilian Food: Tale of 1,001 Years|last=Jenkins|first=Nancy Harmon|date=18 October 1989|work=The New York Times|accessdate=3 May 2017|issn=0362-4331}}</ref> در قرن دوازدهم میلادی، یک پادشاه [[نورمن‌ها|نورمن]] متوجه شد که مردم سیسیل رشته‌های درازی از [[آرد]] و آب درست می‌کردند و به آن ''آتریا'' می‌گفتند. این نام در نهایت تبدیل به ''تری'' شد، اصطلاحی که هنوز هم برای اسپاگتی در جنوب ایتالیا برای اسپاگتی به کار می‌رود.<ref>{{Cite news|url=http://www.deliciousitaly.com/sicily-food-wine/arab-culinary-influence-in-sicilian-food|title=Arab Culinary Influence in Sicilian Food|last=Team|first=Delicious Italy|accessdate=3 May 2017|language=en-gb}}</ref> [[نورمن‌ها]] همچنین [[کسرول]]، [[ماهی روغن]] نمک‌سود شده (baccalà) و ماهی خشک‌شده را به آشپزی ایتالیایی معرفی کردند. این مواد غذایی همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده‌اند.<ref name="Del Conte, 12">Del Conte, 12.</ref>

از آنجایی که [[یخچال|یخچالی]] در کار نبود [[نگهداری غذا|نگهداری مواد غذایی]] یا به روش شیمیایی انجام می‌شد یا فیزیکی. گوشت و ماهی را به صورت [[دودی کردن|دودی]]، خشک شده یا در یخ نگهداری می‌کردند. از [[آب‌نمک]] و [[نمک]] برای [[ترشی انداختن]] خوراکی‌هایخوراکی‌هایی مانند [[شاه‌ماهی]] یااستفاده درمی‌شد. نمکبرای نگهداری خواباندن[[گوشت خوک]] استفادهآن می‌شدرا در نمک می‌خواباندند. [[فهرست سبزیجات ریشه‌ای|سبزیجات ریشه‌ای]] بعد از اینکه [[کوتاه جوشاندن|به مدت کوتاهی جوشانده می‌شدند]] در آب نمک نگهداری می‌شدند. از دیگر روش‌های نگهداری مواد غذایی می‌توان به استفاده از [[روغن]] یا [[سرکه]] یا فروکردن گوشت در چربی غلیظ ماسیده اشاره کرد. برای حفظ میوه‌ها از [[نوشیدنی تقطیری|لیکور]]، عسل و شکر استفاده می‌شد.<ref>Capatti, 253–254.</ref>

در قرن پانزدهم، مائسترو مارتینو، سرآشپز [[پاتریارک]] [[آکویلیا]] در [[واتیکان]]، کتابی نوشت به نام ''در باب هنر آشپزی'' (به [[زبان لاتین|لاتین]]:''Libro de arte coquinaria'' describes). در این کتاب نوعی آشپزی معرفی می‌شود‌شد که ظریف‌تر و مجلسی‌تر استبود. کتاب او حاوی دستور طبخ ''ماکارونیپاستای سیسیلیایی است'' هم بود که با پیچاندن خمیر دور یک میله آهنی نازک درست می‌شد. خمیر را در آفتاب قرار می‌دادند تا خشک شود و بعد در آب خروس اخته می‌پختند و با [[زعفران]] طعم‌دار می‌کردند (نشانه‌ای از تأثیر [[آشپزی ایرانی]]). نکته قابل توجه این است که مارتینو از ادویه‌های تند و تیز در آشپزی استفاده نمی‌کرد و گیاهان تازه را ترجیح می‌داد.<ref name="Del Conte, 12">Del Conte, 12.</ref> در این کتاب چند دستور غذای رمی، چند دستور غذای [[فلورانس|فلورانسی]] و چند دستور غذای [[جنوآ|جنوایی]] هم آمده‌است.<ref>Capatti, 9–10.</ref>

در سال ۱۴۷۵ بارتولومئو ''پلاتینا'' کتابی با نام ''در باب لذت راستین و تندرستی'' در [[ونیز]] به چاپ رساند و در آن از نوشته‌های مارتینو سود برد. پلاتینا کتاب ''هنر آشپزی'' مارتینو را در پس‌زمینه منطقه‌ای قرار داد و دربارهٔ این که مواد اولیه آشپزی از کدام منطقه باید تهیه شوند نوشت: [[ماهی لوتی]] از [[دریاچه ماجیوره]]، [[ساردین]] از [[دریاچه گاردا]]، [[ماهی بلندباله]] از [[آدا (رود)|آدا]]، مرغ تخمگذار از [[پادووا]]، [[زیتون]] از [[بولونیا]] و پیچه‌نو، [[سپرماهی|سپر ماهی]] از [[راونا]]، [[سرخ‌باله‌ها|ماهی سرخ‌باله]] از [[دریاچه تراسیمنو]]، [[هویج]] از [[ویتربو]]، [[خارماهی]] از [[تیبر]]، ''راویلیونی'' و [[شاه‌ماهی‌های گودآبه|شاه‌ماهی]] از دریاچه آلبانیو، [[حلزون]] از [[ریتی]]، [[انجیر (سرده)|انجیر]] از تاسکولو، [[انگور]] از [[نارنی]]، [[روغن]] از [[کاسینو]]، [[پرتقال]] از [[ناپل]] و [[مارماهی رنگین|مارماهی]] از [[کامپانیا]]. از غلات [[لمباردی]] و کامپانیا، [[عسل]] سیسیل و تارانتو نیز یاد شده‌است. به [[شراب]] [[دریای لیگوریا|سواحل لیگوریا]]، انگور گرکو توسکانی و [[چنتولا]]، و [[انگور تربیانو]] توسکانی و پیچه‌نو نیز در این کتاب ذکر شده‌است.<ref>Capatti, 10.</ref>

در آشپزی ایتالیایی معمولاً از مواد اولیه متنوعی استفاده می‌شود، از میوه‌ها و سبزیجات گرفته تا سس‌ها، انواع گوشت و غیره. در شمال ایتالیا، ماهی (نظیر ماهی کاد، یا باکالا)، سیب زمینی، برنج، ذرت، سوسیس، گوشت خوک و انواع مختلف پنیر از رایج‌ترین مواد غذایی هستند. انواع مختلف پاستا که با گوجه فرنگی تهیه می‌شود، در سر تا سرسرتاسر ایتالیا رواج دارد.<ref>{{Cite book|last=Bastianich|first=Lidia|authorlink=Lidia Bastianich|first2=Manuali|last2=Tania|title=Lidia Cooks from the Heart of Italy: A Feast of 175 Regional Recipes|edition=1st}}</ref><ref>{{Cite book|last=Bastianich|first=Lidia|authorlink=Lidia Bastianich|first2=Mariani|last2=John|title=How Italian Food Conquered the World|edition=1st}}</ref> ایتالیایی‌ها مواد اولیه تازه را که با اندکی چاشنی و ادویه طعم‌دار شده باشد می‌پسندند.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/may/16/ten-commandments-of-italian-cooking|title=Ten commandments of Italian cooking|last=Conte|first=Anna Del|date=16 May 2016|work=The Guardian|accessdate=25 April 2017|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref>

در [[ایتالیای شمالی|ایتالیا شمالی]] اگرچه انواع مختلف پاستای توپر وجوددر آشپزی به کار دارد،می‌رود محبوبیت [[پولنتا]] و [[ریزوتو]] هم اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست.<ref>{{Cite web|url=http://italianfood.about.com/od/regionalcuisines1/ss/northeastern.htm|title=Northern Regional Cuisines|last=Kyle Phillips|website=About}}</ref> مواد تشکیل دهنده لیگوریایی شامل انواع مختلف ماهی و غذاهای دریایی است. ریحان (موجودکه در تهیه [[پستو]] استفاده می‌شود)، آجیل و روغن زیتون بسیار متداول است. در Emilia-Romagna، مواد مشترک شامل ژامبون (prosciutto)، کالباس (cotechino)، انواع مختلفی از [[سالامی]]، ترافل، grana، [[پنیر پارمیجانو]] و [[گوجه‌فرنگی|گوجه فرنگی]] (سس بولونیایی یا [[راگو]]) است.

[[پرونده:Italian_olive_oil_2007.jpg|بندانگشتی| 100px|[[روغن زیتون]] متداول‌ترین چربی گیاهی در پخت و پز ایتالیایی است و به عنوان پایه سس‌ها، اغلب به جای چربی‌های حیوانیحیوانی، کره یا چربی خوک استفاده می‌شود.]]

در غذاهای سنتی ایتالیای مرکزی از موادی مانند گوجه فرنگی، انواع گوشت، ماهی و پنیر پکورینو استفاده می‌شود. در [[توسکانی]]، ماکارونی (به ویژه پاپاردل) به‌طور سنتی با سس گوشت (از جمله گوشت شکار) سرو می‌شود. در [[ایتالیای جنوبی|جنوب ایتالیا]]، گوجه فرنگی (تازه یا به صورت سس گوجه فرنگی پخته شده)، [[فلفل (سرده)|فلفل]]، زیتون و [[روغن زیتون]]، سیر، [[کنگر فرنگی]]، پرتقال، [[ریکوتا|پنیر ریکوتا]]، [[بادنجان|بادمجان]]، [[کدو سبز]]، برخی انواع به خصوص [[ماهی]] (آنچو، ساردین و ماهی تن) و [[کبر (گیاه)|کبر]] از مواد اصلی هستند که در تهیه غذاهای محلی هستندکاربرد دارند.

آشپزی ایتالیایی را به استفاده از گونه‌های متنوع پاستا می‌شناسند (و این تنوع را یکی از محاسن غذاهای ایتالیایی قلمداد می‌کنند). پاستا رشته فرنگی‌ای است که در عرض‌طولعرض، ‌طول و اشکالشکل‌های مختلف تولید می‌شود. اغلب انواع پاستا اغلب بر اساس شکلشان نام‌گذاری می‌شوند: [[پنه]]، [[ماکارونی]]، [[اسپاگتی]]، [[لینگوئینی]]، [[فوسیلی]]، [[لازانیا]]، و بسیاری انواعپاستاهای مغزپُر مانند [[راویولی]] و [[تورتلینی]].

پاستا هم نام این نوع رشته فرنگی‌ست و هم نام غذاهایی که پاستا ماده اصلی آنها باشد. پاستا معمولاً با سس سرو می‌شود. صدها شکل مختلف پاستا وجود دارد که اگر نه در سر تا سرسرتاسر ایتالیا، دست کم به صورت محلی با نام‌های متفاوت شناخته می‌شوند.

به عنوان مثال می‌توان به [[اسپاگتی]] (پاستای میله‌ای نازک)، ریگاتونی (پاستا به شکل لوله یا استوانه)، [[فوسیلی]] (پیچ‌خورده) و [[لازانیا]] (ورقه‌ای) اشاره کرد. غذاهای خمیری مانند [[نوکی]] (که با سیب زمینی یا کدو تنبل درست می‌شود) و نودل مانند [[اشپزتزل|اشپاتزل]]، را بعضی اوقات از انواع پاستا محسوببه حساب می‌شوندمی‌آورند. هر دو غذاهای سنتی مناطقی از ایتالیا هستند.

پاستا را به دو دسته اصلی تقسیم می‌کنند: خشک و تازه. پاستای خشک بدون تخم مرغ تهیه می‌شود و در شرایط ایده‌آل می‌توان آن را تا دو سال نگهداری کرد، پاستای تازه چند روز در یخچال سالم می‌ماند. برای پختن پاستا عمدتاً آن را می‌جوشانند. طبق قانون ایتالیایی، ماکارونیپاستای خشک (pasta secca) را فقط باید با آرد یا [[سمولینا|سمولینای]] [[گندم الجزایری]] تهیه شود کرد. پاستای خشک بیشتر در مناطق جنوبی ایتالیا رواج دارد، در شمال ایتالیا پاستای تازه با تخم مرغ را ترجیح می‌دهند.

آرد و سمولینای گندم الجزایری ته‌رنگ زرد دارد. پاستای ایتالیایی به‌طور سنتی ''آل دانته'' پخته می‌شود'' (به ایتالیایی: یعنی خیلی نرم نیست و زیر دندان می‌آید). در خارج از ایتالیا، ماکارونی خشک اغلب از انواع دیگر آرد تهیه می‌شود،می‌شود اماو ازنرم‌تر آردهای دیگر محصول نرم تری به دست می‌آیداست. انواع مختلفی از آرد گندم وجود دارد که بسته به نوع دانه مورد استفاده،دانه، سطح گلوتن و پروتئین متفاوتی دارند.

در تهیه انواع به خصوصی از پاستا ممکن است از سایردانه‌هایی دانه‌هابه تهیهجز گندم شونداستفاده وشود، این دانه‌ها ممکن است به طرقشیوه‌های مختلف آسیاب شوند. برخی از انواع پاستا، مانند پیتزوکری، از آرد [[گندم سیاه]] تهیه می‌شود. در پاستای تازه ممکن است از تخم مرغ هم استفاده شود که به آن ''pasta all'uovo'' (پاستای تخم مرغی) می‌گویند. پاستای گندم کامل چون نسبت به پاستای تهیه شده از آرد تصفیه شده برای سلامتی مفیدتر است روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند.

[[پرونده:Mozzabuffala_2.jpg|بندانگشتی| [[موتزارلا|موزارلا]] دی بوفالا یک محصول لبنی است که در جنوب ایتالیا به‌طور سنتی از شیر بوفالو در جنوب ایتالیا تهیه می‌شود]]

هر وعده غذایی ایتالیایی، به‌طور سنتی معمولاً شامل چهار یا پنج کورس می‌شود.<ref>{{Cite news|url=https://toscanaslc.com/blog/guide-to-the-traditional-italian-meal-structure/|title=Guide to the Traditional Italian Meal Structure|date=22 September 2015|work=Cucina Toscana|accessdate=15 May 2017|language=en-US}}</ref>برای ایتالیایی‌ها، وعده‌های غذایی، به ویژه در تعطیلات آخر هفته، وعده‌های غذایی محملی‌ست برای وقت‌گذرانی با خانواده و دوستان؛ بنابراین وعده‌هاینسبت غذاییبه بیشترسایر ازفرهنگ‌ها آنچهزمان دربیشتری فرهنگ‌هایرا دیگرصرف رایجغذا است طولخوردن می‌کشدمی‌کنند. در تعطیلاتی مانند کریسمس و شب سال نو و جشن‌ها یک وعده غذا ممکن است ساعت‌ها ادامه داشتهطول باشدبکشد.<ref>{{Cite news|url=https://www.delallo.com/article/tavola-table/#|title=At the Italian Dinner Table {{!}} Italian Dinner and Food Traditions|work=DeLallo|accessdate=15 May 2017|language=en-US}}</ref>

امروزه، غذای کامل (که شامل تمام چهار یا پنج کورس باشد) اغلب به مراسم خاص مانند عروسی‌ها اختصاص دارد و غذای روزمره فقط کورس اول یا دوم (یا گاهی اوقات هر دو کورس) را شامل می‌شود که به همراه [[مخلفات]] و قهوه صرف می‌شود. ''پریمو'' (غذای اول) معمولاً یک غذای شکم‌پِرکن مثل ریزوتو یا پاستا است که همراه با سس گوشت، سبزیجات یا غذاهای دریایی سرو می‌شود. قطعات کامل گوشت مانند سوسیس، کوفته، یا مرغ در کورس دوم خورده می‌شوند. در آشپزی ایتالیایی غذای یک کورسه (''piatto unico'') هم وجود دارد که ترکیبی از نشاسته و پروتئین است. سبزیجات و نشاسته در یک بشقاب جداگانه سرو می‌شود و بر خلاف چیزی که دررسم اروپای شمالی رواج دارد کنار گوشت قرار نمی‌گیرد.

| «کورس دوم»، غذای اصلی است و معمولاً از ماهی یا گوشت با سیب زمینی تشکیل شده‌است. در کورس دوم غذا، دست کم در شمال ایتالیا، گوشت گوساله، خوک و مرغ به عنوان کورس دوم رواج دارد. اگرچه از زمان جنگ جهانی دوم گوشت گاو محبوبیت بیشتری پیدا کرده و گوشت شکار هم به ویژه در توسکانی صرفمتداول می‌شوداست. ماهی در جنوب بسیار محبوب است.

| «مخلفات» که ممکن است شامل سالاد یا سبزیجات پخته باشد. در یک منوی سنتی سالاد همیشه همراه با غذای اصلی سرو می‌شود.

| «پنیر و میوه»، اولین دسر است. پنیر محلی ممکن است بخشی از ''آنتی پاستو'' یا ''کونتورنو'' هم باشد''.

| «شیرینی» شامل کیک (مانند [[تیرامیسو]])، کلوچه یا بستنی.

| نوشیدنی‌هایی که به هضم کمک می‌کنند، لیکورهایی نظیر [[گراپا]]، [[آمارو]]، [[لمونچلو]]، [[سمبوکا]]، [[نوچینو]] که گاهی به آن «قهوه‌بُر» یا «قهوه‌کش» (ammazzacaffe) می‌گویند.

{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}}