عثمان یکم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عثمان یکم''' {{ترکی|''Birinci Osman''}} یاو به [[زبان ترکی عثمانی|ترکی عثمانی]]:عثمان اول، که '''عثمان بن [[ارطغرل]] بن [[سلیمان‌شاه]]''' نیز خطاب می شد و معروف به ''عثمان غازی'' یا ''عثمان بیگ'' بود، رهبر ترکان عثمانی و بنیانگذار [[امپراتوری عثمانی]] بود. او آغازگر سلسله‌ای بود که در طی چند قرن از یک بیگ‌نشینشاهزاده محلی‌نشین به یک امپراتوری قدرتمند جهانی بدل شد. منابع و اقوال مطمئن اندکی از مدت حیات عثمان یکم در دست است به همین جهت صحبت از این دوره کار دشواری به نظر می‌رسد. خود سلاطین عثمانی نیز تنها قریب به صد سال بعد از مرگ عثمان یکم و پس پاکسازی کامل رقبا<ref dir="ltr">{{پک|Finkel|2006|ک=Osman’s Dream|ص=36}}</ref>شروع به جمع‌آوری زندگی‌نامه او کردند. قول رسمی در دولت عثمانی، عثمان یکم را از اعقاب [[قایی|قبیله قایی]] از [[غز|ترکان اوغوز]] می‌دانست.

برخی تاریخ نگاران نام او را نامی [[زبان‌های ترکی|ترکی]] و احتمالاً ''آتمان'' یا ''آتامان'' دانسته‌اند که بعدها به ''عثمان'' با ریشه [[زبان عربی|عربی]] تغییر یافته‌است. منابع اولیه بیزانسی نیز نام او را ''آتومان'' یا ''آتمان'' ذکر کرده‌اند. گفته می‌شود او بعدها نیتی مذهبی نام عثمان را برای خود برگزیده است.

تاریخ دقیق ولادت عثمان یکم نامشخص و اطلاعات کمی در رابطه با سال‌هایسا‌لهای اولیه زندگی او در دست است. به همین جهت اسطوره‌ها و افسانه‌های زیادی حولدرباره این موضوع نقل شده‌است. به احتمال زیاد و بنابر نقل نویسندگان قرون بعدی، عثمان در میانه قرن سیزدهم میلادی و احتمالاً سال ۱۲۵۴ یا ۱۲۵۵ میلادی چشم به جهان گشود. بر طبق قول مرسوم در امپراتوری عثمانی، [[ارطغرل]]، پدر عثمان قبیله قایی را از ترس مغول‌هامغولان از آسیای میانه به [[آناتولی]] رهنمون شدکوچاند و نسبت به [[علاءالدین کیقباد]]، [[سلجوقیان روم|سلطان سلجوقی آناتولی]] عهد وفاداری بست. سلطان در عوض او و قبیله اش را در [[سوگوت]] و نزدیکی مرز [[بیزانس]] مستقر کرد.<ref dir=ltr>{{پک|Finkel|2006|ک=Osman’s Dream|ص=38}}</ref> به خاطر رشادت و شجاعتی که ارطغرل از خود نشان داد هر روز جایگاه خانواده و عشیره او بیشتر مطرح می‌شد. به هر حال این مسئله به نقل از تاریخ نگاران منتسب به امپراتوری عثمانی است و حقیقت به صورت کامل روشن نیست.

با مرگ ارطغرل به امر علاء الدین، عثمان بر جای پدر نشست. همانند قبل، حوادث دوران ابتدایی زمامداری او جز موضوع حکمرانیفرمانروایی او بر سوگوت و حملات گاه و بیگاه او به مناطق مرزی بیزانس، چیز چندانی معلوم نیست. نخستین حادثه‌ای که دربارهٔ او با ذکر تاریخ ثبت شده‌است ''نبرد بافئوس'' در سال ۱۳۰۱ یا ۱۳۰۲ میلادی می‌باشد که در آن توانست نیروهای بیزانسی را که برای مقابله با حملات او اعزام شده بودند، شکست دهد. به نقل از منابع بیزانسی، این نبرد در فاصله نه چندان دوری از [[قسطنطنیه]] و در ساحل جنوبی دریای مرمره، نخستین تقابل نظامی بین دو طرف بود.<ref dir=ltr>{{پک|Finkel|2006|ک=Osman’s Dream|ص=35}}</ref> اگر [[سکه]] بدون تاریخی که به عنوان تنها مصنوع باقی مانده از دوران عثمان یکم کشف شده، واقعی باشد، [[ضرب سکه]] توسط عثمان که امتیازی انحصاری برای حاکمان مستقل بود، نشانگر ادعای حکومت شاهانه او در مقامی بالاتر از صرفاً رهبر یک [[قبیله]] است. این مسئله همچنین بیانگر اقتدار کافی عثمان در به چالش کشیده سروری [[ایلخانیان]] بر او و مردمش بود. چنان‌که سایر امیران [[ترکمن]] آناتولی با پذیرش سروری ظاهری ایلخان، به نام خود سکه ضرب نمی‌کردند.<ref dir="ltr">{{پک|Finkel|2006|ک=Osman’s Dream|ص=38}}</ref>

نخستین پیشروی‌هایپیشرویهای عثمان در خاک بیزانس، تمرکز بر سلطه بر سکونت‌گاه‌هایسکونتگاههای کوچک حوالی شهرها بود.<ref dir=ltr>{{پک|Finkel|2006|ک=Osman’s Dream|ص=38}}</ref> چرا که دستیابی بر خود شهر کاری دشوار می‌نمود،بود، درحالیکهدرحالی که حومه آن منبع ارزشمندی برای رعایای عثمان بهمنبع حسابارزشمندی می‌آمدبود. پس از تحمیل شکست بر بیزانس در سال ۱۳۰۱ میلادی، دیگر نادیده گرفتن عثمان غیرممکن بود. [[آندرونیکوس دوم]]، امپراتور بیزانس در مقابل این تهدید فزاینده، یکی شاهزادگان خاندان خود را جهت ازدواج با [[غازان خان]]، ارباب ظاهری عثمان در تلاش برای ایجاد اتحادی رادیکال به او و پس از مرگ او به برادرش ارائه کرد. در پی عدم موفقیت در دریافت کمک، امپراتور سال ۱۳۰۳ میلادی دست به استفاده از [[صلیبی]]ون [[مردم کاتالان|کاتالان]] برای محافظت از اراضی خود در مقابل پیشروی عثمان زد. این گروه همانند بسیاری دیگر از مزدوران در کنار سایر ترکمانان، خود شروع به غارت‌گریغارتگری در منطقه حوالیاطراف تنگه [[داردانل]] کرد. تنها اتحاد امپراتوری بیزانس و [[پادشاهی صربستان]] بود که جلوی آیین حملات را گرفت.<ref dir=ltr>{{پک|Finkel|2006|ک=Osman’s Dream|ص=39}}</ref> عثمان یکم سعی داشت با استیلا بر اراضی امپراتوری بیزانس، اهداف توسعه طلبانه خود را در غرب ادامه دهد تا با همسایگان قدرتمندتر ترک درگیر نشود. وی از طریق گذرگاه‌های [[فریگیه]] شمالی در نزدیکی ''[[اسکی‌شهر]]'' تا دشت‌های [[بیتونیا]] پیشروی کرد. این موفقیت‌ها با غلبه بر اشراف محلی بیزانسی، چه به جنگ و یا صلح حاصل شد. با قتل علاء الدین توسط مغولان، قدرت منطقه کاملاً به دست عثمان افتاد. گفته می‌شود نخستین فتح حقیقی عثمان سلطه بر دژهای اسکی شهر و قره چه حصار و ینی‌شهر، نخستین شهر با اهمیت تحت حاکمیت او که به پایتخت عثمان تبدیل شد، بود. بالا گرفتن کار عثمان زنگ خطری برای پادشاهی بیزانس به حساب می‌آمد. از این رو بیزانسی‌ها به تکاپوی مقابله با او افتادند اما این تلاش‌ها با سازماندهی ضعیف بی تأثیر بودند. همزمان عثمان به پیشروی خود در شمال و جنوبشرق به سمت دریاهای [[دریای سیاه|سیاه]] و [[دریای مرمره|مرمره]] ادامه داد و در سال ۱۳۰۸ میلادی با رسیدن به اهداف، شهر [[افسوس (شهر)|اِفِسوس]]، در ساحل [[دریای اژه]] را نیز گشود. آخرین لشکرکشی او حمله به بورسا بود که با وجود عدم حضور شخصی عثمان در میدان نبرد، پیروزی حیاتی در آن راه را برای سقوط قسطنطنیه هموارتر کرد.