ویکی‌پدیا:دیدگاه بی‌طرف: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏جانبداری: ابرابزار
خط ۹۹:
 
== جانبداری ==
جانبداری لزوماً آگاهانه نیست. مثلاً کسی که در زمینه‌ای تازه‌کار است، اغلب از درک این نکته بازمی‌ماند که آنچه به نظرش بدیهی و منطقی می‌آید درواقع طرفداری از یک جانب خاص است. (از این رو ما معمولامعمولاً برای کاملاً غیرجانب‌دارانه کردن مقاله‌ها به یک متخصص نیاز داریم). در مثالی دیگر: گاهی اوقات ممکن است نویسندگان دچار جانب‌داری «جغرافیایی» شوند. مثلاً قضیه را آنطوری بازتاب دهند که در کشور خودشان بازتاب یافته‌است در حالی که در کشوری دیگر ممکن است بازتاب قضیه به گونه‌ای متفاوت باشد.
 
سیاست داشتن دیدگاهی بی‌طرف به معنای ''پنهان‌کردن'' دیدگاههایدیدگاه‌های مختلف نیست، بلکه نشان دادن گوناگونی دیدگاههاستدیدگاه‌هاست. در صورت وجود مناقشه، جنبه‌های قوی و ضعیف هر دیدگاه نشان داده خواهد شد بدون اینکه به نفع دیدگاه خاصی سوگیری شود. دیدگاه بی‌طرف یک نوع سیاست «[[جدا ولی برابر]]» نیست. واقعیات به خودی خود خنثی هستند ولی ارائهٔ آنها در کنار هم و به نحوی خاص دیگر برخاسته از دیدگاهی بی‌طرف نیست. اگر در مقاله‌ای تنها واقعیات دلخواه و مثبت (یا غیردلخواه و منفی) پیرامون یک دیدگاه خاص بیان شود دیگر آن مقاله بی‌طرفانه نیست.
 
== موضوعات بحث‌برانگیز ==
ویکی‌پدیا با زمینه‌های مختلفی سروکار دارد که اغلب در دنیای واقعی و در میان کاربران دانشنامه مورد بحث شدید قرار می‌گیرند. درک و کاربرد مناسب دیدگاه بیطرف در همه زمینه‌های ویکی‌پدیا لازم است، اما اغلب در اینها بیش از همه مورد نیاز است.
 
=== نظریه‌های حاشیه ای و شبه‌علم ===
نظریه‌های [[شبه‌علم|شبه علمی]] توسط طرفداران آن‌ها به عنوان علم ارائه می‌شود، اما مشخصات آن از پایبندی به [[روش علمی|معیارها و روشهای علمی بازمی‌مانند]]. برعکس، اجماع علمی به خاطر ماهیتش، دیدگاه اکثریت دانشمندان نسبت به یک موضوع است؛ بنابراین، هنگام صحبت در مورد [[:رده:شبه‌علم|مباحث شبه علمی]]، نباید این دو دیدگاه مخالف را برابر با یکدیگر توصیف کنیم. گرچه علم شبه در برخی موارد ممکن است برای یک مقاله شایان توجه باشد، اما نباید در توصیف دیدگاه‌های اصلی [[جامعه علمی]] ابهام ایجاد کند. هرگونه گنجاندن دیدگاه‌های شبه علمی نباید به آنها [[ویکی‌پدیا:دیدگاه بی‌طرف|وزنی ناروا]] بدهد. دیدگاه شبه علمی را باید به وضوح به همان صورت توصیف کرد. توضیحی دربارهٔ چگونگی واکنش دانشمندان به نظریه‌های شبه علمی باید به‌طور برجسته گنجانده شود. این به ما کمک می‌کند تا دیدگاه‌های متفاوت را به‌طور منصفانه توصیف کنیم. این مورد در مورد سایر موضوعات حاشیه ای نیز صدق می‌کند، به عنوان مثال، اشکال تجدیدنظرطلبی تاریخی که توسط [[ویکی‌پدیا:منابع معتبر|منابع معتبرتر]] مورد توجه قرار می‌گیرند یا فاقد شواهد هستند یا به‌طور فعال شواهد را نادیده می‌گیرند، مانند ادعاهایی که پاپ ژان پل اول من به قتل رسیده، یا اینکه [[نظریه‌های توطئه فرود بر ماه|فرود آپولو بر ماه ساختگی بود]].
 
برای کمک به تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا موضوعی دارد به درستی به عنوان علم شبه طبقه‌بندی می‌شود، به [[ویکی‌پدیا:نظریه‌های حاشیه‌ای|رهنمودهای شبع‌علم]] ویکی‌پدیا مراجعه کنید.
 
=== دین ===
در مورد اعتقادات و اعمال، محتوای ویکی‌پدیا نه تنها باید انگیزه افرادی را که این عقاید و اعمال را دارند، شامل شود، بلکه نحوه تکامل چنین باورها و عملکردهایی را نیز در بر بگیرد. مقالات ویکی‌پدیا دربارهٔ تاریخ و دین برگرفته از متون مقدس یک دین و همچنین از منابع مدرن باستان‌شناسی، تاریخی و علمی است.
 
برخی از پیروان یک دین ممکن است با یک برخورد تاریخی انتقادی با ایمانشان اعتراض داشته باشند زیرا از نظر آنها چنین تجزیه و تحلیل نسبت به اعتقادات مذهبی آنها تبعیض روا می‌دارد. می‌توان ذکر کرد اگر نقطه نظرات آنها توسط منابع مرتبط و معتبر مستند شود می‌تواند ذکرشان کرد، اما توجه داشته باشید که هیچ تناقضی وجود ندارد. سیاست دیدگاه بیطرف به این معنی است که ویراستاران ویکی‌پدیا باید سعی کنند جملاتی از این دست را بنویسند: «برخی از فریزبیترینیست‌ها (مانند کشیش گودکچ) به این و آن باور دارند و آنها را از همان روزهای اولیه فریزبیترینیسم از اصول آن می‌دانسته‌اند. فرقه‌های خاصی که خود را ''آخرِ فریزبیترینیسم'' می‌نامند - تحت تأثیر یافته‌های مورخان و باستان شناسان مدرن (مانند تجزیه و تحلیل متن دکتر تحقیق و پروفسور عمرتعیین‌کن) - هنوز به این باور دارند، اما دیگر آن را باور ندارند و به جای آن چیز دیگری را باور دارند.»
 
چندین واژه که در مطالعات دین معانی بسیار مشخصی دارند، در زمینه‌های کمتر رسمی، از جمله ''[[بنیادگرایی]]''، ''[[اسطوره|اسطوره‌شناسی]]'' و (مانند پاراگراف قبل) ''انتقادی ،'' معانی متفاوتی دارند. مقالات ویکی‌پدیا در مورد موضوعات مذهبی باید توجه داشته باشند که این کلمات را فقط در معنای رسمی خود بکار گیرند تا با این کار موجب توهین بی‌مورد یا گمراه کردن خواننده نشوند. برعکس، کاربران نباید از استفاده از اصطلاحاتی که کاربردشان در اکثر منابع معتبر و مرتبط کنونی در مورد موضوعی تثبیت شده، به دلیل همدلی با یک دیدگاه خاص، یا نگرانی از این که خوانندگان ممکن است معنای رسمی و غیررسمی را اشتباه بگیرند، خودداری کنند. جزئیات مربوط به اصطلاحات خاص را می‌توان در [[ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه/واژه‌هایی که باید مواظب استفاده از آن‌ها بود|ویکی‌پدیا: شیوه نامه/ کلمات که باید مواظب استفاده از آنان بود]] یافت.
 
== یک جزء حیاتی: پژوهش خوب ==