استیضاح: تفاوت میان نسخه‌ها

'''استیضاح''' یکی از ساز وکارهای سیاسی مورد استفاده در [[سیاست]] داخلی کشورها و به‌طور مشخص عرصه مناسبات دو [[قوه مقننه]] و [[قوه مجریه|مجریه]] است.است؛ که مردم تاثیرتأثیر مستقیمی ندارد بلکه با حضور نمایندگان مردم تاثیرتأثیر دارند .

استیضاح یک [[واژه]] بر گرفته از واژگان [[زبان عربی|عربی]] است که از نظر واژه به معنای "«درخواست توضیح"» است اما در اصطلاح سیاسی به معنای "«پرسش رسمی نمایندگان مجلس از [[رئیس‌جمهور]]، [[هیئت وزیران]] یا یک وزیر"» است که پس از ارائه توضیحات آن‌ها باید برای ادامه کارشان از مجلس مجدداً رأی اعتماد بگیرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مفاهیم: استیضاح چیست؟|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/19851/مفاهیم-استیضاح-چیست|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=2007-04-17|بازبینی=2019-12-21|کد زبان=fa}}</ref>

طرح استیضاح به خودی خود به مفهوم [[عزل]] مقام مورد استیضاح نمی‌باشد بلکه اولین گام در این مسیر تلقی می‌شود و چنانچه در [[رأی‌گیری]] پس از توضیحات وی، به او [[رأی عدم اعتماد]] داده نشود آن مقام برکنار می‌شود.<ref name="farsnews.com">{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - استيضاحاستیضاح چيست؟چیست؟|نشانی=https://www.farsnews.com/news/8805201102%20%20%20%20/-استيضاح-چيست|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2009-09-24|بازبینی=2019-12-21}}</ref>

=== استیضاح رئیس جمهوررئیس‌جمهور ===

=== شیوه کار<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=چگونه می‌توان نخست وزیرنخست‌وزیر بریتانیا را برکنار کرد؟|نشانی=https://www.bbc.com/persian/world-46236372|تاریخ=2018-11-16|تاریخ بازبینی=2019-12-21|زبان=en-GB}}</ref> ===

'''پانزده درصد نمایندگان درخواست رای عدم اعتماد کنند:''' حداقل پانزده درصد نمایندگان حزب [[مجلس|پارلمان]] [[نامه]] بنویسند و درخواست رای عدم اعتماد کنند. در ترکیب پارلمان فعلی پانزده درصد نمایندگان از حزب محافظه کار یعنی حداقل ٤٨۴۸ نماینده باید به رئیس "کمیسیون ١٩٢٢۱۹۲۲" که به "کمیسیون خصوصی نمایندگان محافظه‌کار" هم معروف است. نامه بنویسند و بگویند که به رهبری حزب اعتماد ندارند. وقتی عدم اعتماد به رای گذاشته شود و رای کافی نیاورد، [[نخست‌وزیر بریتانیا|نخست‌وزیر]] و رهبر حزب بر سر کار خواهد ماند و تا یک سال بعد نمی تواننمی‌توان او را با عدم اعتماد به چالش کشید. اما اگر عدم اعتماد رای بیاورد رهبر حزب باید استعفا دهد.

'''رقابت برای رهبری حزب:''' اگر حزب رهبر خود را برکنار کند، رقابت بر سر رهبری آغاز خواهد شد که نخست وزیرنخست‌وزیر برکنار شده نمی‌تواند در آن شرکت کند.

'''فشار برای انتخابات سراسری:''' چنانچه حزب بر سر یک نامزد به توافق نرسیده باشد، پارلمان با اعمال فشار برای [[انتخابات]] سراسری می‌تواند نخست وزیرنخست‌وزیر را تغییر دهد و لازم نیست که فقط نمایندگان حزب در پارلمان موافق این کار باشند.

# '''استیضاح دولت:''' اگر استیضاح دولت به تاییدتأیید پارلمان برسد، چهارده روز برای تشکیل دولت جدید فرصت هست که اگر به جایی نرسد پارلمان منحل و انتخابات سراسری زودرس برگزار خواهد شد.

* [[استیضاح در ایالات متحده آمریکا]]

* [[فهرست استیضاح وزیران در حکومت جمهوری اسلامی ایران]]

{{پانویس|۲}}