انیو موریکونه: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
دلارام عطا (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵:
| توضیح_تصویر = موریکونه در [[فستیوال فیلم کن]] (۲۰۰۷)
| اندازه_تصویر = 200
| دورنما =
| پسزمینه = non_performing_personnel
| نام_اصلی =
| نام_مستعار =
| زادروز = {{تولد|۱۹۲۸|۱۱|۱۰}}
|زادگاه = [[رم]]، [[ایتالیا]]
خط ۱۵:
| ملیت = [[مردم ایتالیا|ایتالیایی]]
| ساز = [[ترومپت]]، [[پیانو]]
| نوع_صوت =
| سبک = [[موسیقی کلاسیک]]، [[موسیقی فولکلور|فولکلور]]، [[جز]]، [[موسیقی پاپ|پاپ]]، [[راک]]
| حرفه = [[آهنگساز]]، [[رهبر ارکستر]]، [[نوازنده]]
خط ۲۱:
| هنرمندان همکار = نوازندگان ارکستر سمفونیک رم، [[یو-یو ما]]، الساندرو الساندورینی، [[رنه فلمینگ]]، [[آندرهآ بوچلی]]، [[جوآن بائز]]، جان اونیل، [[کوئینسی جونز]]، [[بروس اسپرینگستین]]، [[سلن دیون]]، [[سارا برایتمن]]، [[برونو نیکولای]]، [[دالیدا]]، [[پت شاپ بویز]]، [[راجر واترز]]، و [[هیلی وستنرا]]
| تحصیلات = فارغالتحصیل آکادمی موسیقی سانتاسیسیلیا
| دانشگاه =
| شاگرد =
| استاد = [[گوفردو پتراسی]]، روبرتو کاگیانو، کارلو گیورگیو کاروفالو، آلفردو دنینو و آنتونیو فردیناندی<ref name="Critical Profile">{{یادکرد|نویسنده=|نشانی=http://www.esz.it/aut/eng/ennio_morricone/profilo.htm |عنوان=Critical Profile |ناشر=Edizioni Suvini Zerboni|تاریخ=|تاریخ بازبینی=9 March 2013|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVcHWaiR | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref>
| علت معروفشدن =
| بنیانگذار =
| آلبوم معروف =
| جایزه =
| عضو گروه =
| ناشر =
| نقشهای_مرتبط =
| وبگاه = {{نشانی وب|http://www.enniomorricone.org}}
| اعضای_کنونی =
| اعضای_پیشین =
| سازهای_برجسته =
| گفتاورد =
| امضا = [[پرونده:EM-Signature.png|200px]]
| اندازه امضا =
| جایگزین امضا =
}}
'''اِنیو موریکونه''' ({{Lang-it|Ennio Morricone}}؛ ۱۰ نوامبر ۱۹۲۸ – ۶ ژوئیه ۲۰۲۰) [[آهنگساز]]، [[سازبندی|تنظیمکننده]]، [[رهبر ارکستر]] و [[نوازنده]] [[ترومپت]] [[ایتالیا]]یی بود.
خط ۴۸:
موریکونه کار سینما را با [[ارکستراسیون]] برای چند اثر سینمایی چون ''مرگ یک دوست'' (۱۹۵۹)،<ref name="Ennio Morricone: A Living Legend">{{یادکرد|نویسنده=|نشانی=https://www.italymagazine.com/featured-story/italys-treasures-ennio-morricone-living-legend |عنوان=Italy’s Treasures, Ennio Morricone: A Living Legend |ناشر=Italymagazine|تاریخ=|تاریخ بازبینی=12 March 2019|زبان=en| پیوند بایگانی = | تاریخ بایگانی =}}</ref> و ''[[باراباس (فیلم ۱۹۶۱)|باراباس]]'' (۱۹۶۱)<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.rueducine.com/ennio-morricone |عنوان=ENNIO MORRICONE, COMPOSITEUR |ناشر=Rueducine|تاریخ=|تاریخ بازبینی=12 March 2019|کد زبان=it| پیوند بایگانی = | تاریخ بایگانی =}}</ref> آغاز نمود. ''[[فاشیست (فیلم)|فاشیست]]'' (۱۹۶۱) نخستین اثر او در مقام آهنگساز فیلم است.<ref name="Ennio Morricone: A Living Legend"/> آثار او در حدود ۳۰ [[پارتیتور]] برای فیلمهایی با گونه [[وسترن (گونه هنری)|وسترن]] را شامل میشود<ref name="spaghetti-western">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.spaghetti-western.net/index.php/Category:Ennio_Morricone |عنوان=''Ennio From The Spaghetti Western Database Morricone'' | ناشر =spaghetti-western.net |تاریخ =15 May 2016 |تاریخ بازبینی=}}</ref> که ''[[به خاطر یک مشت دلار|یک مشت دلار]]'' (۱۹۶۴)، ''[[به خاطر چند دلار بیشتر]]'' (۱۹۶۵)، ''[[خوب بد زشت]]'' (۱۹۶۶)، و ''[[روزی روزگاری در غرب]]'' (۱۹۶۸) از آن جملهاند. موسیقی برای ''[[روزی روزگاری در آمریکا]]'' (۱۹۸۴)، ''[[مأموریت (فیلم ۱۹۸۶)|ماموریت]]'' (۱۹۸۶)، ''[[تسخیرناپذیران]]'' (۱۹۸۷)، ''[[سینما پارادیزو]]'' (۱۹۸۸)، ''[[هملت (فیلم ۱۹۹۰)|هملت]]'' (۱۹۹۰)، ''[[باگزی]]'' (۱۹۹۱)، ''[[افسانه ۱۹۰۰]]'' (۱۹۹۸)، ''[[مالنا]]'' (۲۰۰۰)، ''[[بهترین پیشنهاد]]'' (۲۰۱۳)، و ''[[هشت نفرتانگیز]]'' (۲۰۱۵) از دیگر آثار اوست.
در طول سالهای زندگی نشانهای متعددی به موریکونه تعلق گرفت که از آنها میتوان نشان شایستگی دولتهای ایتالیا،<ref name="OMRI">{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.quirinale.it/elementi/DettaglioOnorificenze.aspx?decorato=120343|عنوان=Commendatore Ordine al Merito della Repubblica Italiana|ناشر=Presidenza della Republica|تاریخ=|تاریخ بازبینی=8 March 2013|کد زبان=en|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6FVcI3Ctr?url=http://www.quirinale.it/elementi/DettaglioOnorificenze.aspx?decorato=120343|تاریخ بایگانی=30 مارس 2013}}</ref>
اگرچه تا به اکنون آماری رسمی در دست نیست اما منابع بسیاری از او به عنوان پرکارترین آهنگساز [[تاریخ سینما]] یاد میکنند.<ref>{{یادکرد|نشانی=https://www.classicfm.com/events/ennio-morricone-my-life-in-music|عنوان=Ennio Morricone – 'My Life In Music'|تاریخ بازبینی=30 March 2013|ناشر=CLASSIC fM |زبان=en|}}</ref><ref>{{یادکرد|نشانی=http://www.variety.com/article/VR1117959622/?refcatid=13|عنوان=Morricone composes music revolution ||تاریخ بازبینی=5 February 2013|ناشر=Variety |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVcMENC8 | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref><ref>{{یادکرد|نشانی=http://www.examiner.com/article/morricone-once-upon-a-time-hollywood|عنوان=Morricone: Once Upon a Time in Hollywood |تاریخ بازبینی=5 February 2013|ناشر=Examiner |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVcLaCFc | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref><ref>{{یادکرد|نشانی=http://www.filmmusicsociety.org/news_events/features/2006/122006.html?isArchive=122006|عنوان=Morricone Celebrations in February 2007 |تاریخ بازدید=|تاریخ بازبینی=5 February 2013|ناشر=filmmusicsociety |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVcL9IQS | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref> در نوامبر ۲۰۱۲، نشریه ''[[ورایتی]]'' با کسب نظر از ۴۰ آهنگساز فعال سینمای جهان، موسیقی موریکونه برای فیلم «''مأموریت''» را بهترین موسیقی نوشته شده برای یک اثر سینمایی تا به آن زمان اعلام نمود.<ref>{{یادکرد|نشانی=http://variety.com/2012/music/news/pros-score-all-time-classics-1118061959/|عنوان=Pros Score all-time classics|تاریخ بازبینی=31 March 2018|ناشر=Variety |زبان=en| پیوند بایگانی = | تاریخ بایگانی =}}</ref> از میان آثار او که بالغ بر ۶۰ میلیون نسخه از آن در جهان به فروش رفتهاست<ref name="The Culture of Emilia-Romagna">{{یادکرد وب|نشانی=http://cultura.regione.emilia-romagna.it/notizie/2012/agosto/il-premio-oscar-alla-carriera-ennio-morricone-il-25-agosto-a-rimini|عنوان=Il Premio Oscar alla carriera Ennio Morricone il 25 agosto a Rimini|تاریخ بازبینی=2 February 2013|4=|کد زبان=en|ناشر=The Culture of Emilia-Romagna|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6FVcNNAIz?url=http://cultura.regione.emilia-romagna.it/notizie/2012/agosto/il-premio-oscar-alla-carriera-ennio-morricone-il-25-agosto-a-rimini|تاریخ بایگانی=30 مارس 2013}}</ref> «''روزی روزگاری در غرب''» با فروش تقریبی ۱۰ میلیون نسخه از پرفروشترین آلبومهای [[موسیقی سازی|اینسترومنتال]]<ref group="پ">Instrumental</ref> موسیقی فیلم در تاریخ سینما بهشمار میآید.<ref>{{یادکرد|نشانی=http://www.futurelegendrecords.com/#/that-instrumental-vibe/4545526880|عنوان=That Instrumental Vibe|تاریخ بازبینی=28 January 2013|ناشر=Future Legend Records |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVcOtvmP | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref>
موریکونه در اواسط سالهای زندگیش دعوت [[هالیوود]] برای زندگی در [[ایالات متحده]] و ضبط موسیقی در استودیوهای آمریکایی را رد کرد. نادیده گرفته شدن اهمیت آثارش برای چند دهه از جانب آمریکاییها در آکادمی اسکار را نمیتوان بی ارتباط با این تصمیم او دانست. [[گاردین]] در فوریه ۲۰۰۱ با انتشار مقالهای چشم پوشی ۴۰ ساله آکادمی بر آثار وی را
از [[کلودیو مونته وردی]]، [[آنتونیو ویوالدی]]، [[جوزپه وردی]] تا [[جیاکومو پوچینی]]، و انیو موریکونه، همه آهنگسازانی بودند که موسیقی در ایتالیا را معنا و مرتبت بخشیدند.<ref>{{یادکرد|نشانی=https://theculturetrip.com/europe/italy/articles/from-monteverdi-to-morricone-the-greatest-italian-composers|عنوان=The 10 Best Italian Composers: From Monteverdi To Morricone|تاریخ بازبینی=6 May 2019|ناشر=The Culture Trip|زبان=en}}</ref> در گستره عملکرد آهنگسازان سینما انیو موریکونه بیش از اغلب مصنفان گذشته در سیر تحول و ترفیع [[موسیقی فیلم|هُنر موسیقی فیلم]] نقشی آشکار داشته و افراشته بر جای میماند.<ref>{{یادکرد|نشانی=https://www.indiewire.com/2015/11/the-30-best-film-scores-by-ennio-morricone-106032|عنوان=The 30 Best Film Scores By Ennio Morricone|تاریخ بازبینی=6 May 2019|ناشر=IndieWire|زبان=en}}</ref>
خط ۶۷:
=== شطرنج باز ===
موریکونه علاقه فراوانی به [[بازی شطرنج]] داشت. او از سن ۱۱ سالگی شروع به آموختن شطرنج کرد. در اواسط دهه ۵۰ در مسابقات باشگاهی شطرنج در [[رم]] شرکت میکرد. ۱۹۶۴ سالی بود که در مسابقات
در طول سالهای بعد او با استادان بزرگ شطرنج جهان مانند [[گری کاسپاروف]]، [[آناتولی کارپف]]، [[جودیت پولگار]] به رقابت پرداخت. اگر برای اجرای کنسرتهایش به جایی سفر میکرد با بهترین شطرنجباز آنجا مسابقهای برپا میکرد. در حقیقت میتوان گفت این استادان بزرگ کشورها بودند که از او میخواستند در مسابقهای با آنان حاضر شود. هر زمان که رقابتی در جایی از دنیا برگزار میشد و موریکونه به محل مسابقات نزدیک بود خود را رسانده و مسابقات را از نزدیک مشاهده میکرد. به عنوان نمونه، در جریان مراسم اختتامیه مسابقات سال ۲۰۱۶ در رم، موریکونه با رئیس فدراسیون شطرنج ایتالیا «جیانیپترو پاگنوشلی»<ref group="پ">Gianpietro Pagnoncelli</ref> مسابقه داد. البته این آخرین باری بود که موریکونه در یک مسابقه شطرنج دیده شد.<ref name="Ennio Morricone, Avid Chess Fan"/>
در آخرین ماه مارس از زندگیش مقاله جالبی از موریکونه با نام «''انیو موریکونه شطرنج بازی میکند''»<ref group="پ">''Ennio Morricone Plays Chess''</ref> در ''نشریه پاریس''<ref group="پ">''The Paris Review''</ref> چاپ شد. این مقاله برگرفته از کتاب «انیو موریکونه: از زبان خودش»<ref group="پ">Ennio Morricone: In His Own Words</ref> است که در آن او و «دِ-روسا»<ref group="پ">De Rosa</ref> به موسیقی و زندگی، و ظهور آنها در یکدیگر به بحث میپردازند. موریکونه از این کتاب به عنوان بهترین کتابی یاد میکند که
موریکونه از رابطه میان موسیقی و آنچه در صفحه بازی شطرنج اتفاق میافتد
{{گفتاورد تزیینی|''با گذشت زمان من چیزی را کشف کردم. ارتباط بارزی میان بازی شطرنج و نت نویسی در موسیقی وجود دارد. مطابق با آنچه در زمانبندی و ترتیبدهی آن انجام میشود. در شطرنج این دو بعد در فضای آن همواره وجود دارند و زمان چیزیست که هر دو رقیب برای دستیابی به یک حرکت درست در اختیار دارند. همیشه یک ترکیب افقی و عمودی در صفحه بازی دیده میشود. الگوهای گرافیکی متفاوت شبیه به چیدمان نتها در هارمونی. حتی میتوان الگوها را طوری جفت کرد که گویی هر الگو برای یک بخش از سازها در ارکستر ترتیب
محبوبترین شطرنج بازان در نظر موریکونه [[میخائیل تال]] و [[بابی فیشر]] بودند. رد پای عشق و علاقه موریکونه به شطرنج را حتی میتوان در نامگذاری برخی از قطعات آثارش دید. قطعه «بازی شطرنج»<ref group="پ">''Chess Game''</ref> از آلبوم موسیقی سریال «بازی
سالها بعد وقتی موریکونه [[جایزه اسکار افتخاری]] را دریافت نمود در تلویزیون ایتالیا از او پرسیده شد چه چیزی را بیش از این جایزه دوست میداری؟ او در جواب گفت: «اینکه یک [[استاد بزرگ]] بودم. همانند گری کاسپاروف».<ref name="Ennio Morricone, Avid Chess Fan"/>
خط ۸۴:
موریکونه همزمان با تحصیل نوشتن موسیقی برای نمایشنامههای رادیویی را آغاز کرد و در زمینه نواختن نیز دست به ساز شد و در چند ارکستر به نواختن ترومپت پرداخت.<ref name="enniomorricone.it"/> پس از پایان تحصیلات و پس از پایان [[جنگ جهانی دوم]] او با آنکه چندان به نواختن موسیقی با گروههای دیگر رضایت نداشت، به دلیل شرایط سختی که بر کشورش حکمفرما بود با گروه کوچکی که برای ارتش آمریکا و اروپا موسیقی مینواخت همکاری میکرد. سالهای تحصیل به سبب بمبارانهای سنگین سالهای سختی برای ایتالیا میبود. آثار موریکونه نیز بیتاثیر از حال و هوای جنگهای آن زمان نبود.<ref>{{یادکرد|نویسنده=|نشانی=http://www.personal.psu.edu/mjy5021/Assignment_6.html |عنوان=Ennio Morricone |ناشر=personal.psu |تاریخ=|تاریخ بازبینی=24 March 2013|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVcQIcFA | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref> از نخستین آثار وی میتوان به «''دیستاکو ۱''»<ref group="پ">''Distacco I''</ref> و «''دیستاکو ۲''»<ref group="پ">''Distacco II''</ref> اشاره کرد. دیگر آثار جدی از آن زمان قطعهای بود با نام «''ایمیتازیونه''»<ref group="پ">''Imitazione''</ref> با متنی از «جیاکومو لئوپاردی»<ref group="پ">Giacomo Leopardi</ref> و دیگری «''اینتیمیتا''»<ref group="پ">''Intimita''</ref> با متنی از «نخستینتو دینی»<ref group="پ">Olinto Dini</ref> که هر دو برای پیانو و آواز نوشته شده بود.<ref name="Critical Profile"/>
به سبب شرایط نامطلوب پس از جنگ موریکونه برای حمایت مالی بهتر از خانواده شروع به نوازندگی در یک گروه جاز و نیز تنظیم ترانههای مردمی برای سرویس پخش ایتالیایی «[[رای (شبکه رادیو تلویزیونی)|رای]]» کرد و زیر نظر این شبکه مشغول به کار شد، اما در همان روز نخستین کار را رها کرد و دلیل آن را اینطور توضیح داده بود که این سازمان پخش موسیقیهای ساخته شده توسط کارکنان را ممنوع اعلام کرده بود. چندی بعد وی به یکی از تنظیمکنندههای معتبر «آر.سی. اِی»<ref group="پ">RCA</ref> بدل شد.<ref name="Critical Profile"/><ref>{{یادکرد |نویسنده=|نشانی=http://www.reuters.com/article/2007/02/26/us-oscars-morricone-idUSN2524034220070226 |عنوان=Facts about Oscar winner Ennio Morricone |ناشر=[[رویترز|Reuters]] |تاریخ=|تاریخ بازبینی=30 March 2013|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FZZLqCBd | تاریخ بایگانی = 2 April 2013}}</ref> آنطور که جف اسمیت<ref group="پ">Jeff Smith</ref> شرح میدهد موریکونه در اوایل دهه ۱۹۶۰ به آر.
در میان ترانههایی که موریکونه موسیقی آن را به دست گرفت ترانهای با عنوان ''«[[سه تلفوناندو]]»'' با صدای خواننده ایتالیایی، [[مینا (خواننده)|مینا ماتزینی]]، به موفقیت ویژهای دست یافت و به ترانهای مشهور از آلبوم «''استودیو اونو ۶۶''»<ref group="پ">''Studio Uno 66''</ref> مبدل شد. تنظیم موریکونه برای این ترانه مرکب بود از ملودیهای ترکیبی برای ترومپت، [[درام (ساز)|درام]] با سبکی شبیه به سبک نواختن «هال بلین»،<ref group="پ">Hal Blaine</ref> مجموعهای از [[سازهای زهی]]، سبک و سیاق آوازهای دهه ۶۰ اروپا برای خواننده زن و زیر صدایی از [[ترومبون]]ها. ترانهای که مقام هفتم را در میان ترانههای ایتالیایی رقیب خود از «هیتپاراده ایتالیا»<ref group="پ">The Italian Hitparade</ref> کسب کرده بود هشت [[مدولاسیون]] برای خواننده زن داشت که در سراسر ترانه کشش موسیقی را حفظ میکرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.hitparadeitalia.it/schede/s/se_telefonando.htm |عنوان=SE TELEFONANDO |ناشر=Hit Parade Italia |تاریخ= |تاریخ بازبینی=29 March 2013 |کد زبان=it |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6FVccPAhf?url=http://www.hitparadeitalia.it/schede/s/se_telefonando.htm |تاریخ بایگانی=30 مارس 2013}}</ref> در طول دهههای بعد این ترانه از سوی بسیاری در ایتالیا بازخوانی یا تنظیم مجدد شد. در جشن هفتاد سالگی مینا طبق آماری که از رأی خوانندگان نشریه [[لا رپوبلیکا]] برآمد این ترانه با کسب سی هزار رأی بهترین ترانه او نام گرفت. در سراسر دهه ۶۰ و اویل دهه ۷۰ موریکونه برای هنرمندان بسیاری چون [[هلن مریل]]، [[جانی موراندی]]، [[کاترین اسپاک]]، [[رناتو راسل]]، [[پل آنکا]]، [[میری ماتیو]]، و [[دمیس روسس]] نیز ترانههایی تصنیف کرد.<ref>{{یادکرد|نویسنده=|نشانی=http://www.chimai.com/index.cfm?module=MUS&mode=SON |عنوان=Songs and Arrangements |ناشر=chimai.com |تاریخ=10 July 2016|تاریخ بازبینی=|زبان=en}}</ref>
خط ۱۷۴:
در ۱۹۸۷، برایان دی پالما ساخت موسیقی ''[[تسخیرناپذیران]]'' را به موریکونه واگذار کرد. این یکی از سه کار مشترک میان موریکونه و دی پالما تا امروز است. موریکونه اکنون با نامزدیش در اسکار سال گذشته به رشد و محبوبیت مکفی در میان استودیوهای فیلمسازی آمریکا دست یافته بود و دهه ۱۹۸۰ سالهایی بود از حضور پر رنگ و موفقیتآمیز او در عرصه هنر موسیقی فیلم و ''تسخیرناپذیران'' یکی از برجستهترین آثارش از این سالهاست. اثری کاملاً ارکسترال، نیرومند، پرشور و نترس. ''تسخیرناپذیران'' را میتوان اثری دید که موریکونه را به آهنگسازی غافلگیر کننده در باورها مبدل مینماید. نقطه آغاز اثر در واقع در پایان آن رخ میدهد و آن تم اصلی است؛ تمی با نام ''تسخیرناپذیران''، شکوهی از هیجان. یک ارکستر کاملاً آمریکایی، در سه دقیقه مسیری را طی میکند تا در انتها جهانی را در آغوش میکشد. هیاهویی از سازهای بادی برنجی، زهیها میرقصند، و آکسانهای بادیهای چوبی که چه موزون هستند. عجیب اینجاست که موریکونه ابداً این قطعه را دوست ندارد. او در مصاحبهای با آدام سوئیتینگ در سال ۲۰۰۱ میگوید: «''دی پالما بود که از من خواست قطعهای پیروزمندانه برای پلیس قصهاش بسازم''»؛ موریکونه در ابتدا تمایلی به این کار نداشت. او در مجموع ۹ قطعه موسیقی متفاوت را بهطور کامل نوشت و سپس از دی پالما درخواست کرد که قطعهٔ هفتم را انتخاب نکند چون به باورش بدتر از همه بود. دی پالما گفت قطعه هفتمی که ساختهای ''تسخیرناپذیران'' خواهد شد.<ref>{{یادکرد |نویسنده=|نشانی=https://moviemusicuk.us/2017/06/15/the-untouchables-ennio-morricone |عنوان=THE UNTOUCHABLES – Ennio Morricone|ناشر=moviemusicuk.us |تاریخ=|تاریخ بازبینی=27 January 2019|زبان=en| پیوند بایگانی = | تاریخ بایگانی =}}</ref> پس از اکران فیلم، آکادمی در [[شصتمین دوره جوایز اسکار]] موریکونه را نامزد دریافت اسکار بهترین موسیقی فیلم اعلام کرد.
در ۱۹۸۸ موریکونه نخستین تجربه همکاریش با [[جوزپه تورناتوره]] را تجربه کرد. اثری که ''[[سینما پارادیزو]]'' نام گرفت و یک عاشقانه بود. او وظیفه نوشتن موسیقی فیلم را با فرزندش [[آندرهآ موریکونه]] به اشتراک گذاشت. موریکونه به سبب محبوبیتش در سینمای اروپا نخستین انتخاب تورناتوره برای ساخت موسیقی این فیلم
در دهه ۱۹۸۰ موریکونه تمی با عنوان ''[[کی مای]]'' نوشت که در انگلستان بر بالای جدول فروش قرار گرفت<ref>{{یادکرد |نویسنده=|نشانی=http://www.pure80spop.co.uk/chart1981jan-june.htm |عنوان=1980's Top 20 charts|ناشر=pure80spop |تاریخ=|تاریخ بازبینی=30 March 2013|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FZZKPg6I | تاریخ بایگانی = 2 April 2013}}</ref> و در چند فیلم و سری تلویزیونی نیز شنیده شد.<ref>{{یادکرد |نویسنده=|نشانی=http://www.mfiles.co.uk/composers/Ennio-Morricone.htm |عنوان=Ennio Morricone - not just spaghetti westerns |ناشر=mfiles |تاریخ بازبینی=30 March 2013|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FZZL92eI | تاریخ بایگانی = 2 April 2013}}</ref> موریکونه و فرزندش در اواخر دهه ۱۹۹۰ برای درام جنایی «''نهایت''»<ref group="پ">''Ultimo''</ref> نیز مجدداً با یکدیگر به همکاری پرداختند. از دیگر آثار قابل توجه وی از دهه ۸۰، فیلم ''[[موجود (فیلم ۱۹۸۲)|موجود]]''، اثری ترسناک و علمی تخیلی به کارگردانی [[جان کارپنتر]] است. موریکونه در این سالها برای مجموعههای تلویزیونی ''[[مارکو پولو (مینیسریال)|مارکو پولو]]'' و ''[[نامزد (مینیسریال)|نامزد]]'' نیز موسیقی ساخت.
خط ۱۹۹:
{{جعبه گفتاورد
|عنوان =
|گفتاورد = [[پرونده:Quentin Tarantino by Gage Skidmore.jpg|65px|بیقاب|راست]] وقتی از یک آهنگساز برگزیده صحبت میکنم تنها از یک آهنگساز فیلم سخن نمیگویم. من از موتسارت میگویم؛ از بتهوون؛ از شوبرت با شما میگویم. اینها آهنگسازانی هستند که از آنها صحبت میکنم،
|منبع = — کوئینتین تارانتینو در هفتاد و سومین دوره مراسم سالانه اتحادیه مطبوعات خارجی هالیوود<ref>{{یادکرد|نشانی=https://www.washingtonpost.com/news/arts-and-entertainment/wp/2016/01/11/what-did-quentin-tarantino-mean-when-he-said-ghetto-in-his-golden-globes-speech/|عنوان=What did Quentin Tarantino mean when he said 'ghetto' in his Golden Globes speech?|تاریخ بازبینی=23 August 2020 |تاریخ=11 January 2016 |ناشر=Washington post |زبان=en |پیوند بایگانی =|تاریخ بایگانی =}}</ref>
|تراز = چپ
|عرض = 27%
خط ۲۲۶:
این در حالیست که موریکونه گفتهاست:
{{Quote|«''ترجیح میدهم حاضرین با چشمانی بسته به موسیقی گوش فرا دهند تا آنکه بخواهم آنها را در رهبری ارکستر مجذوب رفتار و حرکات خود کنم''». <small>(از چنین اظهار نظری شاید بتوان بدین منظور دست یافت که او منزلت موسیقی را تا بدانجا فرای نمایشهای صحنهای میانگاراند که گویی رهبران ارکستر با حرکات احساسی و فیگورهای هنری پر جذبه تأمل شنوندگان بر آثار موسیقی را
در دسامبر ۲۰۰۷ آهنگساز بخشی از آثارش را در [[وین]] به اجرا گذاشت. ۲۰۰۸ در جشنواره [[بلفاست]]، ۲۰۰۹ در [[بلگراد]]، آوریل و اوت ۲۰۱۰ به ترتیب در [[رویال آلبرت هال]] لندن در انگلستان و سپس مجارستان به اجرا همراه با ارکستر رم پرداخت، همچنین دو اجرای دیگر در سپتامبر ۲۰۱۰ در ورونا و [[صوفیه]] بلغارستان نیز به روی صحنه رفت.<ref>{{یادکرد |نویسنده=|نشانی=http://news.allaboutjazz.com/news.php?id=52896 |عنوان=Ennio Morricone 2010 Tour and Deluxe Box Set |ناشر=All about Jazz|تاریخ=|تاریخ بازبینی=10 March 2013|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVcbSTuU | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref>
خط ۲۳۴:
=== ۹۰ انیو ===
۱۰ نوامبر ۲۰۱۸، همزمان با سالروز ۹۰ سالگی موریکونه، رُم شاهد بزرگداشت و اجرای ویژهای از آثار وی با حضور رئیسجمهور ایتالیا بود. جوزپه تورناتوره، [[نیکولا پیووانی]] (آهنگساز برنده اسکار برای فیلم ''[[زندگی زیباست (فیلم ۱۹۹۷)|زندگی زیباست]]'') و [[داریو ماریانلی]] (آهنگساز برنده اسکار برای فیلم ''[[تاوان (فیلم ۲۰۰۷)|تاوان]]'') از دیگر حاضرین در این مراسم بودند. موریکونه در این کنسرت ویژه رهبری ارکستر دو قطعه از مهمترین آثارش شامل ''افسانه ۱۹۰۰'' و ''مأموریت'' را بر عهده گرفت. در این کنسرت قطعاتی از آهنگسازان الهامبخش موریکونه چون باخ و گوفردو پتراسی معلم وی در آکادمی ملی سانتاسسیلیا نیز اجرا شد.<ref name="بزرگان هنر و سیاست در جشن ۹۰ سالگی موریکونه">{{یادکرد|نشانی=https://www.isna.ir/news/97070804516|عنوان=بزرگان هنر و سیاست در جشن ۹۰ سالگی موریکونه |تاریخ بازبینی=۵ بهمن ۱۳۹۷ |تاریخ=۸ مهر ۱۳۹۷|ناشر=[[ایسنا]] |زبان=| پیوند بایگانی = | تاریخ بایگانی =}}</ref>
[[پرونده:Mattarella Morricone 2016.jpg|بندانگشتی|چپ|310px|ملاقات
موریکونه در طی برگزاری این مراسم گفت: «''در ابتدا از ساخت موسیقی برای فیلمها شرمسار بودم و حتی آن را پنهان میکردم؛ به ویژه که گوفردو پتراسی معلم موسیقیام نگاهی از بالا به پایین به موسیقی فیلم داشت. به همین دلیل زمانی که متوجه شدند مشغول ساخت موسیقی فیلم هستم من را از آکادمی سانتاسسیلیا اخراج کردند''». [[سرجیو ماتارلا]]، رئیسجمهوری وقت ایتالیا در این بزرگداشت موریکونه را در آغوش کشید و آکادمی ملی سانتاسیسیلیا نیز به همین مناسبت کتابی با عنوان «''۹۰ انیو''» را که شامل عکس، اسناد و دیگر مطالب مرتبط با همکاری موریکونه با چهرههای سینمایی است منتشر کرد.<ref name="بزرگان هنر و سیاست در جشن ۹۰ سالگی موریکونه"/>
خط ۲۵۴:
[[پرونده:Ennio Morricone in concerto all'Unipol Arena.jpg|بندانگشتی|331x331px|موریکونه در حین رهبری در بولونیا (۲۰۱۲)]]
۲) '''آوا''': لفظ «آوا» اشاره به صدای انسان نه به عنوان اجرای دکلمه اشعار و اجرای ترانه و آواز بلکه به عنوان یک ساز ملودیک دارد که شامل اجرای ملودی، سوت، جیغ و فریاد است. «ادا دل اورسو» خوانندهای است که بیش از دیگران با موریکونه همکاری داشتهاست و میتوان صدای وی را در آثاری همچون «''تب طلا''»، «''خوب، بد، زشت''» و «''روزی روزگاری در غرب''» شنید. فیلم مستند «''مالاموندو''» نخستین همکاری وی با موریکونه در ۱۹۶۴ است. با عقد قرارداد موریکونه با سرجو لئونه برای موسیقی متن فیلم «خوب، بد، زشت» این همکاری رسمیتر شد و این خواننده در بیش از ۲۸ اثر موریکونه و شمار زیادی از پروژههای مشترک موریکونه و لئونه حضور داشت.<ref name="پنج عنصر موسیقایی"/>
▲۳) '''تریاد و تتراکوردها''': از موریکونه پرسیدند چه ارتباطی بین موسیقی او با گروههای [[راک]] و [[هوی متال]] چون «متالیکا» یا «[[اسلیر]]» وجود دارد. وی بی درنگ پاسخ داد نقطه اشتراک این دو، استفاده از آکوردهای سه صدایی ساده است. حال ممکن است گفته شود که همه آهنگسازان از آکوردهای سه صدایی استفاده میکنند اما نکته اینجاست که موریکونه شیوه منحصر بفرد خود را در بسط فواصل پایهای دارد؛ چیزی که بسیاری از آهنگسازان آن را بدوی و خام میدانند اما ترکیب و استفاده از سه نت ساده اصلی و تتراکوردها مشخصه آثار موریکونه است.<ref name="پنج عنصر موسیقایی"/>
▲۴) '''طراحی صدا''': استفاده از سازهای آکوستیک به عنوان ابزار سینمایی و ایجاد جلوههای صوتی<ref group="پ">SFX</ref> با آلات موسیقی. اینها تمهیداتی هستند که آهنگساز از ساز به روشی غیرمعمول استفاده میکند تا جلوه صوتی مناسب را متناسب با تصویر برای ایجاد فضای دراماتیک یا هیجانی و در عین حال هماهنگ با دیگر اعضا خلق کند.<ref name="پنج عنصر موسیقایی"/>
۵) '''گیتار فِندر''': گیتار موریکونه را میتوان سفیر گیتارهای الکتریک [[شرکت لوازم موسیقی فندر|فِندر]] شناخت که شامل آمپلی فایر با همه ریوِرب<ref group="پ">Reverb</ref> و ویبراتوها<ref group="پ">Vibrato</ref> است. این جنس صدا، به طرز شگفتآوری در اوایل دهه ۶۰ بین آهنگسازان سینما طرفدار پیدا کرد؛ از تم «''[[جیمز باند (مجموعهفیلم)|جیمز باند]]''» ساخته [[مانتی نورمن]] تا تم «''[[مأموریت غیرممکن]]''» ساخته هنرجوی موریکونه، [[لالو شیفرین]].<ref name="پنج عنصر موسیقایی"/>
سطر ۲۹۷ ⟵ ۲۹۴:
موریکونه پیش از دریافت جایزه اسکار برای موسیقی ''[[هشت نفرتانگیز]]'' در ۲۰۱۵، با آنکه چندین بار نامزد دریافت جایزه اسکار برای بهترین پارتیتور فیلم بود موفق به دریافت آن نشد تا آنکه در تاریخ ۲۵ فوریه ۲۰۰۷ آکادمی علوم و هنرهای سینمائی آمریکا در تجلیل از او با عنوان خالق آثار درخشان و متفاوت در هنر موسیقی فیلم اسکاری افتخاری به موریکونه اهدا کرد. موریکونه گفته بود «''پس از پنج بار نامزدی برای دریافت اسکار دیگر انتظار نداشتم. از دریافت آن ناامید شده بودم. نمیتوانم بگویم از این موضوع خوشحال نیستم. من جوایز زیبا و بهیادماندنی بسیاری دریافت کردهام اما حفره کوچکی در این میان باقیمانده بود که امیدوارم جایزه اسکار بتواند این حفره را پر کند''».<ref name="وبگاه روزنامه همشهری"/>
[[پرونده:Ennio Morricone Receiving Honorary Oscar.jpg|بندانگشتی|راست|180px|هفتاد و نهمین دورهٔ جوایز اسکار (۲۰۰۷)]]
موریکونه جایزه اسکار را در مراسم سالانه آن از دستان کلینت ایستوود دریافت کرد. روزنامه ''[[گاردین]]'' در فوریه ۲۰۰۱ در مقالهای با عنوان «[[موتسارت]] موسیقی فیلم» با
موریکونه، [[آلکس نورث]] خالق موسیقی ''[[اسپارتاکوس (فیلم)|اسپارتاکوس]]'' (به کارگردانی [[استنلی کوبریک]]) و [[لالو شیفرین]] سازنده تم اصلی مشهور مجموعه فیلمهای ''[[مأموریت غیرممکن]]'' تنها آهنگسازانی هستند که اسکار افتخاری دریافت کردند.<ref>{{یادکرد|نویسنده=|نشانی=https://www.jazziz.com/lalo-schifrin-receives-honorary-oscar |عنوان=Lalo Schifrin Receives Honorary Oscar |ناشر=Jazziz |تاریخ=|تاریخ بازبینی=2 April 2019 |زبان=en}}</ref> زمانیکه موریکونه برای دریافت جایزه روی صحنه دیده شد به زبان ایتالیایی صحبت میکرد و ایستوود آن را برای حضار ترجمه کرد و این دو پس از چهل سال بدین ترتیب یکدیگر را ملاقات کردند. موریکونه در لحظهٔ دریافت این جایزه و در میان جمع بزرگی از هنرمندان صاحب نام و خانواده سینما همچون [[فیلیپ گلس]]، [[مارتین اسکورسیزی]]، [[استیون اسپیلبرگ]]، [[فرانسیس فورد کاپولا]]، [[جورج لوکاس]]، [[مریل استریپ]]، [[لئوناردو دیکاپریو]] و بسیاری دیگر، از کارگردانهایی که برای موسیقی فیلمهایشان اعتماد کردند و وظیفه نوشتن آن را به او سپردند تشکر کرد و جایزهاش را به ماریا همسرش تقدیم کرد. او چنین جایزهای را برای خدمت به سینما و ترقی احساسات زیباییشناختی در موسیقی نقطه نهایی ندانست و آن را آغاز حرکت عنوان نمود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.youtube.com/watch?v=HJDN1e_OIKw|عنوان=Ennio Morricone receiving an Honorary Oscar|تاریخ بازبینی=|تاریخ=30 March 2013|ناشر=YouTube|کد زبان=it|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6FVcnbUSn?url=http://www.youtube.com/watch?v=HJDN1e_OIKw|تاریخ بایگانی=30 مارس 2013}}</ref>
سطر ۳۱۱ ⟵ ۳۰۸:
موریکونه در ۱۹۵۶ با «ماریا تراویا»<ref group="پ">Maria Travia</ref> ازدواج کرد. همسر او نقشی مکمل در برخی آثار وی ایفا کردهاست، بهعنوان مثال اشعار [[زبان لاتین]] در موسیقی فیلم ''مأموریت'' (۱۹۸۶) سروده اوست.<ref>{{یادکرد|نویسنده=|نشانی=https://www.hdtracks.com/index.php?file=artistdetail&id=3504 |عنوان=Artists: Ennio Morricone |ناشر=HD tracks|تاریخ=|تاریخ بازبینی=30 March 2013|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVccm2gE | تاریخ بایگانی = 30 March 2013}}</ref> حاصل زندگی آنها ۳ پسر و ۱ دختر بود که در میان پسران، آندرهآ به آهنگسازی و جیووانی به فیلمسازی روی آوردند.<ref name="filmreference"/>
موریکونه در ۶ ژوئیه ۲۰۲۰ در ۹۱ سالگی بر اثر [[شکستگی استخوان]] ران پا طی یک دوره بیماری در بیمارستانی در شهر رم درگذشت. مراسم تدفین مطابق خواسته او بهطور خصوصی با حضور حدود ۴۰ نفر از افراد خانواده و برخی از دوستانش شامل [[جوزپه تورناتوره]] برگزار شد. آخرین نوشتهاش با این عنوان آغاز میشود: «''من، انیو موریکونه، دیگر جان ندارم''». از این دست نوشته آنچه از زبان خانوادهاش نقلشد ادای احترام و عشق به همسرش ماریاست که در هر لحظه از زندگی شخصی و کاری او را با فداکاری همراهی کرد و تا آخرین نفس کنارش بود.
چهرههای مهمی از وزرای دولت وقت ایتالیا تا هنرمندان مشهور سینما و موسیقی نسبت به درگذشت انیو موریکونه واکنش نشان دادند. [[جوزپه کونته]]
روبرتو اسپرانزا، از دیگر وزرای وقت ایتالیا نوشت «''بدرود استاد! و سپاس برای شور و احساساتی که به ما بخشیدی!''»،<ref>{{یادکرد|نویسنده=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/arts-53306730|عنوان=درگذشت انیو موریکونه، خالق موسیقیهای بهیاد ماندنی سینما|ناشر=BBC NEWS|تاریخ= 6 July 2020|تاریخ بازبینی=6 July 2020|زبان=fa|پیوند بایگانی =|تاریخ بایگانی=}}</ref> و [[کوئنتین تارانتینو]] به مرگ آهنگساز محبوبش با جملهای چنین واکنش نشان داد که «''شاه
== در حاشیه ==
سطر ۳۳۱ ⟵ ۳۲۸:
کارگردانهای ذیل به همکاری نزدیک با موریکونه شناخته شده هستند:
{{وسطچین}}
{| class="wikitable" style="width: 70%; font-size:100%;"
|-
سطر ۳۴۶ ⟵ ۳۴۳:
* ۱۹۶۸: ''[[روزی روزگاری در غرب]]''
* ۱۹۷۱: ''[[یک مشت دینامیت]]''
* ۱۹۷۳: ''[[به من میگن
* ۱۹۷۵: ''[[یک نابغه، دو شریک و یک ساده دل]]''
* ۱۹۸۴: ''[[روزی روزگاری در آمریکا]]''
سطر ۴۰۰ ⟵ ۳۹۷:
* ۲۰۰۰: ''[[مأموریت به مریخ]]''
|}
{{پایان}}
دیگر فیلمسازانی که موریکونه به ساخت موسیقی برای فیلمهایشان پرداخته میتوان اسامی ذیل را نام برد:<ref>{{یادکرد |نویسنده=|نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1317774 |عنوان=بی عدالتی در حق موتزارت وسترن |ناشر=[[روزنامه اعتماد]] |تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱ فروردین ۱۳۹۲ |زبان=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6FVdKPu8L | تاریخ بایگانی = ۳۰ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
سطر ۷۱۲ ⟵ ۷۰۹:
== فهرست جوایز ==
{{وسطچین}}
{| class="wikitable center" style="width: 70%; font-size:100%;"
|-
سطر ۱٬۰۲۰ ⟵ ۱٬۰۱۷:
| {{برد}}
|}
{{پایان}}
{{جعبه آغازی}}
سطر ۱٬۰۷۲ ⟵ ۱٬۰۶۹:
* '''' ()
-->
== منابع ==
{{پانویس|۳|ریز}}
|