تراتوژن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تراتوژن''' {{انگلیسی|Teratogenesis}} (''از ریشه [[زبان یونانی|یونانی]] teras به معنی هیولا'') یا '''آسیب‌زا''' به هرگونه عامل محیطی که در دوره ''پیش از تولد'' [[جنین]]، به‌آن آسیب برساند اشاره دارد. مطالعه روی این پدیده ''تراتولوژی'' نام دارد و شناخت ناهنجاری‌های مادرزادی ناشی‌از هرنوع ماده تراتوژن تعریف می‌شود. تراتوژن ممکن است یک مادهٔ شیمیایی، دارویی عفونی، بیماری در مادر باردار یا یک عامل فیزیکی یا تغییر در [[متابولیسم]] بدن مادر باشد که در [[رویان]] یا جنین باعث ایجاد معلولیت‌های ساختاری{{نشانه|۱}} یا عملکردی{{نشانه|۲}} شود. از میان این اختلال‌ها که شامل برخی از نقص‌های شدید و مرگبار نیز برای نوزاد می‌شوند می‌توان به [[فوکوملیا]]، [[لب‌شکری]] (شکاف لب) و شکاف کام و هم‌چنین نقص و نارسایی قلبی (مانند تغییر در دیواره) اشاره نمود. از آن‌جا که دانش [[پزشکی]] در ابتدا به تأثیر زیان‌بار برخی عوامل در آسیب‌های شدید پیش‌از بدنیاآمدن نوزادان پی برده‌بود می‌توان گفت که این دانش پیشینه‌ای دراز دارد بااین‌حال آسیب‌هایی که تراتوژنها وارد می‌کنند همیشه ساده و قابل درک نبوده و به چندین عامل بستگی دارد.<ref>Rogers, J.M. , Kavlock, R.J. Developmental toxicology. In C.D. Klaassen: Casarett & Doull's Toxicology. ص۳۰۱ تا ۳۳۱. , ۱۹۹۶. شابک-07-105476-6.</ref><ref>[http://www.teratology.org/ Teratology Society<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://medlib.ir/Keyword/Keyword.aspx?kwi=8629 |title=مدلیب ایران |accessdate=۵ ژانویه ۲۰۱۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130305023014/http://medlib.ir/Keyword/Keyword.aspx?kwi=8629 |archivedate=۵ مارس ۲۰۱۳ |dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.afarineshdaily.ir/afarinesh/News.aspx?NID=60114 |title=روزنامه آفرینش تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۸ |accessdate=۵ ژانویه ۲۰۱۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160918233228/http://afarineshdaily.ir/afarinesh/News.aspx?NID=60114 |archivedate=۱۸ سپتامبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes }}</ref>

رابطهٔ اندازه مصرف و پاسخ رویان نیز بررسی شده و تقریباً تمام مواد با وزن ملکولی کمتر از ۱۰۰۰ به آسانی از جفت عبور می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.irmedic.com/content/view/61/30/ |title=جامعه پزشکان ایران : اصول تراتولوژی و تراتوژن‌ها |accessdate=۶ ژانویه ۲۰۱۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121217162703/http://www.irmedic.com/content/view/61/30 |archivedate=۱۷ دسامبر ۲۰۱۲ |dead-url=yes }}</ref>