شخصیت: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ا برچسبها: برگرداندهشده حذف حجم زیادی از مطالب منبعدار برداشتن بخش بزرگی از صفحه ویرایشگر دیداری |
جز ویرایش 5.250.35.10 (بحث) به آخرین تغییری که Racas.real انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
||
خط ۱:
{{ویکیسازی}}{{بدون منبع}}{{دیگر کاربردها}}
'''شخصیت''' {{به انگلیسی|Personality}} را میتوان آن الگوهای معین و مشخصی از [[تفکر]]، [[هیجان]] و [[رفتار]] تعریف کرد که سبک شخصی فرد را در تعامل با [[محیط اجتماعی]] و مادیاش رقم میزنند.<ref name=هیلگارد>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=اتکینسون و هیلگارد|عنوان=زمینه روانشناسی|سال=۱۳۹۲|ناشر=انتشارات ارجمند|مکان=تهران|شابک=978-600-200-050-7|نویسنده=ارجمند و رفیعی}}</ref> به عبارت دیگر شخصیت شامل ویژگیهای نسبتاً با ثبات و پایدار است که در توصیف آنها از صفاتی همچون زودرنج، مضطرب، پر حرف، درونگرا و برونگرا و غیره استفاده میشود.
== تعریف شخصیت ==
شخصیت یعنی «مجموعهای از رفتار و شیوههای تفکر شخص در زندگی روزمره که با ویژگیهای بیهمتا بودن، ثبات (پایداری) و قابلیت پیشبینی» مشخص میشود. به نظر میرسد [[گوردن آلپورت]]، بهترین تعریف را در مورد شخصیت ارائه دادهاست. او اشاره میکند، شخصیت، سازمان بندی پویایی در درون فرد است و شامل آن دسته از نظامهای روانی - فیزیکی که رفتار و تفکر او را تعیین میکند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Gordon Allport and His Impact on Psychology of the Personality|نشانی=https://www.verywellmind.com/gordon-allport-biography-2795508|وبگاه=Verywell Mind|بازبینی=2020-12-24|کد زبان=en}}</ref> از این تعریف چندین نکته قابل استنباط است.
بر پایه تعاریف بالا نکاتی دربارهٔ اصطلاح شخصیت روشن میشود:
خط ۱۶:
- علت تعامل انسان با جهان شخصیت است.
- تعامل فرد نتیجه ویژگیهای شخصیتی و موقعیتی است.
-تجلی شخصیت به دو روش رفتار و تفکر است.<ref>کارو، شی یر، به نقل از رضوانی 1387</ref>
شخصیت میتواند سازگار یا [[ناسازگارانه]] باشد. «ناسازگاری» زمانی مطرح میشود که افراد قادر نباشند تفکر و رفتار خود را با محیط و تغییرات آن تطبیق دهند. سازگاری یا عدم سازگاری ارتباط نزدیکی با «انعطافپذیری» دارد. یک شخصیت سالم با وجود ثبات و پایداری به میزانی از [[انعطافپذیر|انعطافپذیری]] بهره میبرد. اما افراد ناسازگار در برخورد با موقعیتهایی که واکنش به آنها مستلزم تغییرات و تصمیمات جدید است، تفکر و رفتار انعطافناپذیری از خود بروز میدهند؛ بنابراین، اختلال شخصیت یعنی «ناسازگاری شخصیت در برخورد با محیط و موقعیتها».
== عوامل به وجود آورنده شخصیت ==
شخصیت ساختهٔ [[وراثت]] و [[محیط]] است<ref>{{Cite journal|last=Hopwood|first=Christopher J.|last2=Donnellan|first2=M. Brent|last3=Blonigen|first3=Daniel M.|last4=Krueger|first4=Robert F.|last5=McGue|first5=Matt|last6=Iacono|first6=William G.|last7=Burt|first7=S. Alexandra|date=2011-3|title=Genetic and environmental influences on personality trait stability and growth during the transition to adulthood: A three wave longitudinal study|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3058678/|journal=Journal of personality and social psychology|volume=100|issue=3|pages=545–556|doi=10.1037/a0022409|issn=0022-3514|pmc=3058678|pmid=21244174}}</ref>. انسان با ویژگیهای ژنتیکی خاصی به دنیا میآید، و از آن پس سر و کار او با محیط اطراف خود خواهد بود. محیط نقش مهمی در شکلدهی شخصیت بر پایه داده های ژنتیکی افراد دارد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Role of the Environment in Shaping Personality|نشانی=https://www.thegreatcoursesdaily.com/the-role-of-the-environment-in-shaping-personality/|وبگاه=The Great Courses Daily|تاریخ=2019-10-21|بازبینی=2020-12-24|کد زبان=en-US}}</ref>. نمونههای روشن برای تاًثیر محیط بر شخصیت، کودکانی هستند که به تصادف در جنگلها یا در انزوا رشد کردهاند<ref>{{یادکرد وب|عنوان=8 Real-Life Stories Of Children Like Mowgli Who Were Brought Up In The Wild|نشانی=https://www.scoopwhoop.com/real-stories-of-mowgli-like-children-brought-up-in-the-wild/|وبگاه=www.scoopwhoop.com|تاریخ=2018-12-12|بازبینی=2020-12-24|کد زبان=English|نام=Meenu|نام خانوادگی=Katariya}}</ref>. برای مثال یک کشیش هندی به نام سینگ در جنگلهای هندوستان دو دختر را یافت و آنها را با خود به خانه برد. بر اساس گزارشِ سینگ این دو کودک در هنگام یافته شدن هیچگونه از رفتارهای انسانی را نداشتند. چهار دست و پا راه میرفتند، زوزه میکشیدند، از اجتماع گریزان بودند، تحریکپذیری آنها زیاد بود و روی هم رفته رفتار آنها مانند محیط شان بود
آنچه در دنیای امروز تأکید بیشتری بر روی آن میگردد این است که تأثیرپذیری انسانها از محیط بسیار قوی تر از تأثیر ژنتیکی است.
=== عوامل رفتار (نگاه تحلیلی جزئی نگر) ===
سطر ۳۹ ⟵ ۴۰:
* احساس – هیجان
* تحصیل
=== شخصیت (نگاه تحلیلی کلی نگر) ===
'''شخصیت:''' شیوهای ترکیبی از همه عوامل سابق.
'''شخصیت:''' نگاه تحلیلی کلی نگر: عوامل وقتی که ترکیب بشوند.
'''شخصیت:'''
* a. کارکرد: چرائی و چگونگی رفتار.
* b. ساختار: کدام از عوامل روی یک رفتار تأثیر دارد؟
'''شخصیت:''' رفتار را تبیین میکند (به وجود میآورد). و به عوامل به وجود آورنده رفتار اشاره میکند.
== مقایسه اثر محیط و ژنتیک بر شخصیت ==
درست است که تأثیرات محیطی ، از جمله والدین ، بر اساس داده های ژنتیکی بر شخصیت فرد تأثیر می گذارند.، محققان نتیجه گرفته اند که محیط تقریباً 50 تا 70 درصد از شخصیت را تشکیل می دهد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Role of the Environment in Shaping Personality|نشانی=https://www.thegreatcoursesdaily.com/the-role-of-the-environment-in-shaping-personality/|وبگاه=The Great Courses Daily|تاریخ=2019-10-21|بازبینی=2020-12-24|کد زبان=en-US}}</ref>
== برسی اثار محیط بر اشتراکات و تفاوت های فرزندان در یک خانواده ==
محققان دریافته اند محیط هایی که فرزندان از یک خانواده با یکدیگر مشترک هستند تأثیر بسیار ضعیف تری در شخصیت آنها نسبت به محیط هایی دارد که هر کودک به صورت جداگانه تجربه می کند.
فعالیت های خاصی وجود دارد که بچه های یک خانواده به اشتراک می گذارند - همه آنها سال گذشته تعطیلات خانوادگی را با هم گذراندند و شب گذشته همه آنها شام را با خانواده صرف کردند. اما بسیاری از تجربیات فقط برای یک کودک اتفاق می افتد - دو معلم کلاس دوم یا یک خواهر و برادر در یک گروه بازی می کنند در حالی که دیگری این کار را نمی کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Role of the Environment in Shaping Personality|نشانی=https://www.thegreatcoursesdaily.com/the-role-of-the-environment-in-shaping-personality/|وبگاه=The Great Courses Daily|تاریخ=2019-10-21|بازبینی=2020-12-24|کد زبان=en-US}}</ref>
== ۵ بعد اصلی شخصیت ==
در سالهای اخیر، تحقیقات زیادی دربارهٔ پنج بعد اصلی شخصیت The big 5 Model، انجام شده و نتیجه تحقیقات هم آن را تأیید کردهاست. این پنج عامل شخصیتی، عبارتند از:
* پرهیاهو Extroversion: صمیمی و گرم، پرحرف که پیوسته، ابراز وجود میکند.
* سازشکار Agreeableness: خوش طینت، دارای روح تعاون و قابل اعتماد.
* باوجدان Conscientiousness: مسئولیت پذیر، قابل اتکاء، مؤثر و پیوسته، در کسب موفقیت.
* از نظر عاطفی، باثبات Emotional stability: آرام، پرشور، در برابر تنش، احساس [[امنیت]] میکند.
* تجربه اندوز Openness to experience: تخیلی، از نظر [[هنر]]، با احساس و اهل تفکر و شعور.
علاوه بر ارائه چارچوب شخصیتی، تحقیقاتی که بر روی این پنج بعد اصلی شخصیت، صورت گرفت، به این نتیجه منجر شد که بین ابعاد شخصیتی و عملکرد [[شغل]]ی، رابطهای مستقیم، وجود دارد.<ref>رابینز، ۱۹۹۶، ص ۱۴۲</ref>
== ارزیابی شخصیت ==
شخصیت اغلب از طریق آزمونهای عینی مانند MMPI-۲ [[اندازهگیری]] میشود که طی آن از آزمودنی خواسته میشود به [[پرسشنامه]]ها و سیاهههای مداد- کاغذی پاسخ دهند. آزمون [[MMPI]] شامل بیش از پانصد عبارت است که آزمودنیها با انتخاب یکی از گزینههای «درست»، «نادرست» یا «نمیدانم» به آن پاسخ میدهند. مثالهایی از چند عبارت آزمون MMPI عبارتند از هستند:
من دشمنانی دارم که واقعاً میخواهند مرا اذیت کنند.
من هرگز در [[فعالیتهای جنسی]] نامعمول زیاده روی نکردهام.
این آزمونها اطلاعات عینی میزان شدهای در مورد تعداد زیادی از صفتهای شخصیت به دست میدهند؛ ولی این آزمونها از نظر احتمال سوگیری، فریب کاری عمومی و مشکلات تشخیص و کاربرد نامناسب مورد انتقاد واقع شدهاند.
== اختلالات شخصیت از نگاه روانشناسی ==
[[اختلال شخصیت مرزی]]
[[شخصیت ضد اجتماعی]]
[[اختلال شخصیت نمایشی]]
== جستارهای وابسته ==
* [[اختلال شخصیت]]
== منابع ==
{{ویکیگفتاورد}}
{{پانویس}}
{{یادکرد
|کتاب=روانشناسی عمومی (از نظریه تا کاربرد)
|جلد=2
|نویسنده = کارل هافمن، مارک ورنوری، جودیت ورنوری
|ترجمه= مهران منصوری و همکاران
|ناشر =ارسباران
|سال=۱۳۸۱
|شابک=964
-6389-01-5}}
{{روانشناسی}}
[[رده:خود]]
|