۱۱۴
ویرایش
تفاوت میان نسخه‌های «سیردریا»
جز
تصحيح املاى متن آلمانى
جز (ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب (۱۴.۹ core): + رده:مناطق کنوانسیون رامسر در قزاقستان) |
جز (تصحيح املاى متن آلمانى) |
||
|
'''سیردَریا''' (رود [[یخشاارته]] به معنی مروارید اصل/ Jaxartus) یا '''سیحون''' یا '''گل‌زریون'''، بعد از [[آمودریا]]، دومین رود پرآب در [[آسیای میانه]] است که به [[دریاچه خوارزم]] (آرال) می‌ریزد. تاجیک ها به رود، دریا می گویند. این رود دو سرچشمه دارد، یکی [[تین شان|کوه‌های تیان‌شان]] در [[قرقیزستان]] کنونی و دیگری شرق [[ازبکستان]] است. این رود در ۲۲۲۰ کیلومتر در غرب و شمال غربی سرچشمه دارد و پس از گذر از جنوب کشور کنونی [[قزاقستان]] به [[دریاچه خوارزم]] می‌رسد. این رود در گذر خود سرتاسر کشتزارهای [[پنبه]] را در [[آسیای مرکزی]] آبیاری می‌کند. سیردریا از کنار شهرهای [[خجند]] و [[قیزیل‌اوردا]] و [[خوقند]] می‌گذرد.
در منابع اروپای غربی، سیردریا با نام [[زبان یونانی|یونانی باستانی‌اش]] Jaxartes) Ιαξάρτης؛ یَکسارتِس) شناخته می‌شود، که برگرفته از واژهٔ [[زبان پهلوی (ساسانی)|زبان پهلوی]] «یَخشَرت» (آنطور که [[یوزف مارکوارت]]، خاورشناس نامدار [[آلمان]]ی، در «Die
[[دریاچه خوارزم]] از سال ۱۹۶۰ به بعد رو به خشکی رفت و نود درصد آن خشک شده است. دلیل این خشکی بیشتر این بوده که [[شوروی سابق]] مسیر دو رودخانه سیحون و جیحون رو به سمت بیابان‌ها تغییر می دهد تا آن زمین‌ها رو به زمین‌های کشاورزی تبدیل کند. از زمان [[هخامنشیان]] آسیای میانه را [[خوارزم|اورزمی]] یا [[خوارزم]]ی می‌نامیدند که در پارسی نو به شکل [[خوارزم]] (زمین خوار و پست و جلگه ای) درآمد. نام این دریاچه در طول تاریخ [[دریاچه خوارزم]] یا [[دریاچه وخش]] بوده‌است ولی از زمانی که [[آسیای مرکزی]] به دست مغول‌ها و روس‌ها افتاد نام غیراصیل آرال جایگزین نام تاریخی خوارزم شد. دو رود تاریخی این سرزمین هم [[رود وخش]] و [[رود یخشاارته]] بود که از سده ۱۶ به بعد به نام‌های آمودریا و سیردریا جعل شد.<ref>https://www.hamshahrionline.ir/news/321723/آشنایی-با-آمو-دریا</ref>
| |||