سفیداب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۲۰:
 
== سفیداب قلع ==
'''سپیداب اَرزیر''' یا '''سفیداب ارزیز''' یا '''سپیداب قلع'''، از رنگ‌های غیرشفاف و حاجب ماوراء است و به‌جایِ رنگ سفید به‌کار می‌رود. این سپیداب در بسیاری از منابع به اشتباه با «[[سپیداب شیخ]]» (نام دیگر «[[سپیداب سرب]]») یکی انگاشته شده‌است.<ref>رک: ''فرهنگ فارسی'' معین</ref> در کتاب ''[[بیان الصناعات]]''، در مورد ساختِ «سفیداب ارزیز» آمده: بستانَد یک [[وقیه]]<ref>وقیه برابر هفت مثقال یا چهل درهم سنگ است (رک: ''لغت‌نامهٔ '' دهخدا)</ref> [[ارزیز]] و بگدازدش و مثقالی [[سرمه|سرمهٔ]] سوده با وی بیامیزد و چندان رهاش کند که مرده شود. پس بیرونش آرَد و به آب‌نمک وی را بساید وزآن‌پسوزان‌پس بجویدش، یعنی آب بر وی ریزد و زمانی رهایش کند. چون آب صافی شود، آب را بر وی همی‌ریزد، باری چند همچنین کند تا شسته گردد، و چون خشک شود، بستانَد از وی چندان‌که خواهد، و همچندِ وی [[جیوه|ژیوه]] با وی بیامیزد و هر دو را به هم نیک بساید. پس شیشه را به [[گل حکمت]] محکم بیَنداید و آن داروی سوده در وی کند و سه شبانه‌روز بر آتش نرم بریانش کند، پس از آن بیرونش آورَد و به آب‌نمک وی را بساید تا سپید و پاکیزه گردد چون خشک شود.<ref>[[حبیش تفلیسی]]، ''بیان‌الصّناعات''، تصحیح [[ایرج افشار]] در مجلّهٔ ''فرهنگ ایران‌زمین''، سال ۱۳۳۶، ص۳۰۳</ref>
 
== جستارهای وابسته ==