گاه‌شماری شمسی–قمری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
ابرابزار
خط ۴:
 
== کبیسه‌گیری ==
در این گاهشماری که امتزاج سال شمسی با انتقسام ماه‌های قمری است، لازم می‌آید در هر سه یا دو سال خورشیدی یک ماه کبیسه قمری افزوده شود (هر ۲٫۷ سال شمسی نیاز به یک کبیسه یکماهه قمری است). در یک [[دوره متونی]] که [[متون]] ستاره‌شناس یونانی در ۴۳۰ پیش از میلاد بدست آورد هر دوره ۱۹ ساله خورشیدی با ۲۳۵ ماه قمری برابری می‌کند (یعنی با اعمال هفت کبیسه ماه قمری طی هر ۱۹ سال). دورهٔ متونی در بیشتر گاهشماری‌های خورشیدی-مهی (از سلوکیان و اشکانیان و یهودیان تا بعضی از چینیان) مورد استفاده قرار گرفته‌است. بنا به تفاضل این دو گاهشماری بطور معمول در این تقویم در هر گردش ۱۹ ساله، هفت ماه کبیسه (سالهای: ۳ - ۶ - ۸ - ۱۱ - ۱۴ - ۱۷ - ۱۹) اعمال و اضافه می‌شود که دو کبیسه آن دو ساله است. در تقویم یهود از دورهٔ هشت سالهٔ خورشیدی- مهی با ۹۹ ماه قمری و سه کبیسه نیز استفاده می‌شده‌است.<ref>گاهشماری ایرانی، موسی اکرمی، دفتر پژوهشهای فرهنگی (۱۳۹۰)، ص ۳۹</ref>
 
در اینکبیسه‌گیری تقویم19 باساله چرخهاز طریق [[گاه‌شماری هجری قمری هلالی|ماه‌های قمری هلالی]] با ۱۲۶ دوره‌ایدوره (دورهٔ آخر ۲۰ ساله با کبیسه سال ۲۰ بجای سال ۱۹) هماهنگیطی دقیقترچرخه ماه‌هایی قمری۲۳۹۵ هلالیساله باهماهنگی سالدقیقتری شمسی (طیبا هرسالهای چرخه ۲۳۹۵ ساله)خورشیدی حفظ می‌شود. <!-- کبیسه‌گیری دیگر این تقویم می‌تواند با همان گردش ۱۹ ساله با ۳۴۲ دوره یکنواخت با حذف آخرین کبیسه (طی چرخه ۶۴۹۸ ساله) باشد. -->
بنا به تفاضل این دو گاهشماری بطور معمول در این تقویم در هر گردش ۱۹ ساله، هفت ماه کبیسه (سالهای: ۳ - ۶ - ۸ - ۱۱ - ۱۴ - ۱۷ - ۱۹) اعمال و اضافه می‌شود که دو کبیسه آن دو ساله است.
 
در کبیسه‌گیری ۱۹ ساله از طریق [[گاه‌شماری هجری قمری قراردادی|ماه‌های قمری قراردادی]] چرخهبا ۱۳۸ دوره‌ایدوره (بادورهٔ همانآخر دوره۲۰ پایانیساله با کبیسه سال ۲۰ سالهبجای سال ۱۹) طی چرخه ی ۲۶۲۳ سالهبه دست لازممی می‌آیدآید. طبق تقویم قمری قراردادی برای نمونه سال ۱- (یا ۰)۳۸ تا ۱۸۵۶ خورشیدی می‌تواند آغاز اولین دوره و سال ۱۳۸۰۱۳۸۷ تا ۱۳۹۹۱۴۰۵ دورهٔ اخیرکنونی کبیسه‌گیری متوازن ۱۹ ساله باشد. سال ۱۲۵۰ خورشیدی که تقریباً با یک ماه قمری آغاز می‌شود نقطه اتکایی محاسبه یکاین چرخه خواهد بود. سال ۲۶۲۲خ۲۶۶۰ خورشیدی آخرین سال این چرخه خواهد بود که کبیسه است.
در این تقویم با چرخه ۱۲۶ دوره‌ای (دورهٔ آخر ۲۰ ساله با کبیسه سال ۲۰ بجای سال ۱۹) هماهنگی دقیقتر ماه‌های قمری هلالی با سال شمسی (طی هر چرخه ۲۳۹۵ ساله) حفظ می‌شود. <!-- کبیسه‌گیری دیگر این تقویم می‌تواند با همان گردش ۱۹ ساله با ۳۴۲ دوره یکنواخت با حذف آخرین کبیسه (طی چرخه ۶۴۹۸ ساله) باشد. -->
 
کبیسه‌گیری از طریق ماه‌های قمری قراردادی چرخه ۱۳۸ دوره‌ای (با همان دوره پایانی ۲۰ ساله) طی چرخه ۲۶۲۳ ساله لازم می‌آید. طبق تقویم قمری قراردادی برای نمونه سال ۱- (یا ۰) تا ۱۸ خورشیدی می‌تواند آغاز اولین دوره و سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۹ دورهٔ اخیر کبیسه‌گیری متوازن ۱۹ ساله باشد. سال ۱۲ خورشیدی که تقریباً با یک ماه قمری آغاز می‌شود نقطه اتکایی محاسبه یک چرخه خواهد بود. سال ۲۶۲۲خ آخرین سال چرخه که کبیسه است.
 
در تقویم بابلی به نوعی در نیمه یا پایان هر سه سال ماه کبیسه اعمال می‌شده‌است اما در درازمدت کبیسه‌گیری مشخصی به دست نیامده است. در دوره بابلی نو دوره کبیسه‌گیری ۹ یا ۱۹ ساله اعمال می‌شده‌است. بنظر می‌رسد در ایران اولین بار در زمان خشایارشاه کبیسه‌گیری ۱۹ ساله اعمال می‌شده‌است.<ref>https://nbsh.basu.ac.ir/article_2730_7b31418b495c374121b4170f05667328.pdf</ref>