'''رومیانی''' یکی از طایفههای [[قوم لر]] است.<ref name=lor>{{پک|امانالهی بهاروند|۱۳۹۳|ک=قوم لر|ص=۱۵۶}}</ref> این طایفه ساکن [[شهرستان رومشکان]] و [[شهرک باباعباس]] در [[بخش مرکزی شهرستان خرمآباد]] است.<ref name=lor/>
{{-}}
'''پیشینه رومیانی'''
در کاووش های باستان شناسان کتیبه ای از شاپور ساسانی یافت شد.
با توجه به فرمودههای شاپور ساسانی در این کتیبه اسیران رومی از سویی در آسورستان(شرق سوریه و ترکیه و کردستان عراق و ایران) و از سوی دیگر در خوزستان و دیگر کستهها ساکن کردهاند، بدون شک بخشی از این اسیران رومی نیز در منطقه طرهان که حدفاصل میان آسورستان و خوزستان(رومشکان کنونی) است اسکان یافتهاند.
متن کتیبه:
« من مزدیسن، بغ شاپور، شاهنشاه ایران و انیران(= غیرایرانی) که نژاد از ایزدان دارد، پور مزدیسن، بغ اردشیر شاهنشاه ایران، پور پور (= نوهی) بغ پاپک شاه و خداوندگار ایران شهرم…
و هنگامی که من بر کشور ایستادم (=پادشاه شدم) گردیانوس قیصر از همهی شهر روم، گت و ژرمن سپاه جمع کرد و از سوی آسورستان به سوی ایرانشهر و ما آمد و در مرز آسورستان جنگ بزرگی در گرفت. گردیانوس قیصر کشته شد؛ سپاه رومیان از بین رفت و رومیان فیلپوس را قیصر کردند. و فیلپوس قیصر به التماس و شفاعت به سوی ما آمد و برای خونبها پانصدهزار دینار پرداخت و باج گذار شد. پس از چندی قیصر دروغید و در ارمنستان گناه کرد و ما به کشور روم یورش کردیم و سپاه شصت هزار نفری رومیان را در بیبالیش نابود کردیم و کشور سوریه و آنچه که در بالای شهر سوریه بود همه را آذربیز (=سوزانده) ویران و نابود کردیم و گرفتیم…
سومین بار هنگامی که ما به حران (محلی در مرکز ترکیه) حمله کردیم و آنجا را محاصره کردیم والریانوس قیصر به پذیرهی ما آمد و با او بود سپاهی هفتادهزار نفر و در آن سوی حران حمله بزرگی بر والریانوس قیصر شد و والریانوس قیصر را خودم با دستهای خویش دستگیر کردم و سایر حاکمان، سناتوران و فرماندهانی که در رأس آن سپاه بود، همه را دستگیر کردم و به پارس هدایت کردم و سرزمینشان را آذربیز کردم و مردمان سرزمین رومیان با کستههای (=ایالات) اطراف آن و از انیران را بهعنوان اسیر آوردیم و اندر ایران شهر، اندرپارس، پارت، خوزستان، آسورستان و دیگر کستهها به سرزمینی که از آن ما و پدر و نیاکان و پیشینیان ما بود ساکن کردیم. و ما بسیاری دیگر نام (=آوازه) و نیوی (=دلیری) کردیم که در اینجا ننوشتیم… و روزبهروز برای آمرزش روان ساسانخدای و پاپکشاه و اردشیر شاهنشاه، یک بره، یک گریو و پنچ هوفننان و چهار پاس شراب خورانزیم…»
مضاف بر اینکه این رومیان یا بنابر نظر صاحبمنصبان دولتی یا به میل خود در درهای که بعدها رومشکان نام گرفت استقرار پیدا کردهاند.
امروزه در رومشکان روستایی بهنام رومیانی نیز وجود دارد. اما در ادامه کتیبهی شاپور ساسانی آمدهاستکه؛ ایشان اسرای رومی را پس از اینکه در کستههای سراسر ایرانشهر اسکان داد، از میان آنها معماران را در ساختن اماکن و بناهای مجلل عامالمنفعه به کار گماشته است. اکنون مطالعات دانشمندان باستانشناسی در منطقه زاگرسمرکزی، کوهدشت و طرهان، نفوذ فرهنگ و هنر رومی را در میان یافتههای باستانشناسی به اثبات رساندهاند. بنابراین احتمال میرود که واژه رومشکان به معنای لغوی آن – رومیان شکست خورده – باشد که در اوایل دوره ساسانی در منطقه مستقر شدهاند.