چپ (گرایش سیاسی): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
جز به نسخهٔ 30977925 از 5.121.80.117 (بحث) برگردانده شد (TW) برچسب: خنثیسازی |
||
خط ۲:
{{سیاستهای حزبی}}
'''چپ''' یا '''چپگرا''' در ادبیات سیاسی، به مواضعی گفته میشود که خواهان تغییرات تدریجی یا [[رادیکالیسم|رادیکال]] در جهت ایجاد برابری در توزیع ثروت و [[قدرت]] هستند. ''چپ'' در ادبیات سیاسی معاصر غرب معمولاً به معنی [[سوسیال لیبرال]] یا [[سوسیالیست]] به کار میرود.<ref name="JoAnne C. Reuss 2000">JoAnne C. Reuss, ''American Folk Music and Left-Wing Politics'', The Scarecrow Press, 2000, {{ISBN|978-0-8108-3684-6|en}}</ref><ref name="Van Gosse 2005">Van Gosse, ''The Movements of the New Left, 1950 - 1975: A Brief History with Documents'', Palgrave Macmillan, 2005, {{ISBN|978-1-4039-6804-3|en}}</ref>
و در برابر [[راست (گرایش سیاسی)|راست]] قرار میگیرد. ریشهٔ اصطلاحات [[
== ریشه نامگذاری ==
خط ۱۰:
در ادبیات سیاسی غالباً چپها شامل نیروهای انقلابی و خواهان دگرگونیهای سریع اساسی بودهاند که به برقراری [[عدالت اقتصادی]]، برابری، تأکید بر انترناسیونالیسم [[ضد استعماری]] و بهرهگیری از روشهای انقلابی مشهورند و خواهان نظارت [[دولت]] بر اقتصاد و مبارزه با سودجویی [[سرمایهداری]] بودهاند.
گروههای چپگرا خواستار برابری افراد در حقوق سیاسی و حقوق اقتصادی و طرفدار دخالت دولت در امور اقتصادی به نفع عموم مردم هستند. ازنظر چپگرایان قدرت و منافع باید بهطور مساوی میان مردم تقسیم شود. بهطور مثال طرفداری از [[عدالت اقتصادی]]، برابری، تأکید بر [[انترناسیونالیسم]] [[ضد استعماری]] و مبارزه با سودجویی [[سرمایهداری]] از ویژگیهای چپ است؛ بنابراین نظامهای [[کمونیسم|کمونیستی]] و [[پوپولیستی]] و نظامهای [[سوسیال دموکراسی|سوسیالدموکراسی]] اسکاندیناوی چپی هستند. گروههای چپ، اعتقاد به مسئولیت [[دولت]] در مورد تأمین رفاه مردم، اعتقاد به برابری و نفی امتیازات [[طبقه اجتماعی|طبقاتی]] و اشرافی و باور به [[عدالت اجتماعی]]، طرفداری از تودههای محروم و رد احترام به سنت را دارند. همچنین حکومت بر پایهٔ [[سنت]] را برنمیتابند؛ بنابراین عنوان چپ به گروه کثیری از [[کمونیسم|کمونیستها]] و [[سوسیالیسم|سوسیالیستها]] و نیز احزاب گوناگون از [[حزب کمونیست مائو]] در چین گرفته تا [[حزب سوسیالدمکرات جمهوری فدرال آلمان]] داده شدهاست.<ref>http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=38197</ref>
== چپ و مذهب ==
از آنجا که جناح چپ در واکنش به سلطهٔ [[سیاست|سیاسی]] [[کلیسا]] و تصمیمگیریهای تکبعدیگرایانهٔ آن در قرون وسطی در [[اروپا]] بهوجود آمدهاست، چپها از آغاز با دخالت مذهب در امور سیاسی مخالف بودند.<ref>[http://www.esuhistoryprof.com/france_and_the_old_regime.htm 1]</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.netcharles.com/orwell/articles/col-spanishcivilwar.htm |title=spanish war |accessdate=۴ مارس ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060326063238/http://www.netcharles.com/orwell/articles/col-spanishcivilwar.htm |archivedate=۲۶ مارس ۲۰۰۶ |dead-url=yes}}</ref> آنها [[سوسیال داروینیسم]] را با اعتقاد به قانون [[انتخاب طبیعی]] (نظریهٔ [[چارلز داروین]]) در علم زیستشناسی و ژنتیک، به جوامع مختلف تعمیم داده، و معتقدند این نظریه به جریاندهی فکری جامعهشناختی کمک خواهد کرد.<ref>[http://library.thinkquest.org/C004367/eh4.shtml social darwinism]</ref> درحالی که از قانون بقا نیز در توجیه ظلم [[نژاد (انسان)|نژاد]]ی، استثمار فقرا و ستم فرهنگی قدرتمندان استفاده میشود. از نظر آنها، [[بردهداری]] و بیعدالتیهای اجتماعی مثالی برای این استدلال است. کشاکش بین [[راست (گرایش سیاسی)|راست]] و چپ سیاسی، مسائل مربوط به مجازات [[اعدام]] و قانون «چشم برای چشم» است که با مخالفت شدید چپ روبروست، و بر خلاف نظر [[مذهب]]، احزاب و جناحهای چپ [[سقط جنین]] را حق [[قانون]]ی و مطلق [[زنان]] میدانند.<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/mod/spencer-darwin.html Herbert Spencer هربرت اسپنسر داروینیسم سوسیال]</ref>
== جستارهای وابسته ==
|