مکریان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۲۰:
 
'''مکریان''' یا '''میرنشین موکریان''' منطقه ای جغرافیایی در سده‌های ۹ تا ۱۳ هجری بوده‌است که خاندان مکری (سرداران مکری) در آن جا حکومت می‌کردند<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.iranicaonline.org/articles/bukan-kurd |عنوان= Bukan| ناشر = دانشنامه ایرانیکا|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۳۱ فروردین ۱۳۹۲ {{نشان زبان|en}}}}</ref> و در شمال غربی [[ایران]] در جنوب [[دریاچه ارومیه]] قرار داشت. این میرنشین که در تاریخ قبض و بسط‌هایی داشته‌است، در گسترده‌ترین حالت بر بخش‌هایی از شمال و شمال غرب [[استان کردستان]] و جنوب غرب [[استان آذربایجان غربی]] کنونی منطبق است. یکی از بازماندگان خاندان مکری قلعه ای به نام [[قلعه سردار بوکان|قلعه سردار]] که در دوره قاجار [[عزیزخان مکری]] و خانواده او در آن جا حکومت می‌کردند. اکنون این قلعه با کاربرد نظامی توسط سپاه پاسداران به عنوان پایگاه مقاومت بسیج مورد استفاده قرار گرفته‌است.<ref name="saeedkhezri">{{یادکرد وب |نویسنده= سعید خضری |نشانی= http://www.sid.ir/fa/ViewPaper.asp?ID=126824&varStr=3.14159265358979;خضري%20سعيد;تحقيقات%20جغرافيايي;بهار%201388;24;1%20(پياپي%2092);129;164 |عنوان= جغرافیای تاریخی موکریان در چهار سده اخیر |ناشر= فصلنامه تحقیقات جغرافیایی |تاریخ= بهار ۱۳۸۸ |تاریخ بازبینی= ۳۱ فروردین ۱۳۹۲ {{نشان زبان|fa}} |archiveurl= https://web.archive.org/web/20140219000634/http://www.sid.ir/fa/ViewPaper.asp?ID=126824&varStr=3.14159265358979;%D8%AE%D8%B6%D8%B1%D9%8A%20%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF;%D8%AA%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A7%D8%AA%20%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%8A%D9%8A;%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1%201388;24;1%20%28%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%BE%D9%8A%2092%29;129;164 |archivedate= ۱۹ فوریه ۲۰۱۴ |dead-url= yes }} ([http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/832815 نشانی در پایگاه مجلات نور]؛ [http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=2778&Number=92 نشانی در فصلنامه تحقیقات جغرافیایی])</ref>
بیشتر اسامی شهرها، روستاها، کوه‌ها و رودهای مکریان متشکل از واژهٔ‌های مغولی است که گویا در دورهٔ حکومت مغول‌ها در [[مراغه]] منطقهٔ مکریان از لحاظ کشاورزی از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌است.<ref>{{پک|محمدصمدی|۱۳۸١|ک=تاریخچهٔ مهاباد|ص=١٢}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده=ولادیمیر فیودورویچ مینورسکی |نشانی=http://www.kurdishacademy.org/sites/default/files/Mongol%20place%20names%20in%20Mukuri%20Kurdistan.pdf |عنوان=محل نام‌های مغولی در کردستان مکری |ناشر=کردستان میدیا |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۲۷ آبان ۱۳۹۳ {{نشان زبان|en}} |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141129094912/http://www.kurdishacademy.org/sites/default/files/Mongol%20place%20names%20in%20Mukuri%20Kurdistan.pdf |archivedate=۲۹ نوامبر ۲۰۱۴ |dead-url=yes }}</ref>

مکریان شهرستان‌های جنوب دریاچه ارومیه شامل [[نقده]]، [[سردشت]]، [[شاهین دژ]]، [[تکاب]]، [[میاندوآب]]، [[اشنویه]]، [[بوکان]]، [[پیرانشهر]]، [[مهاباد]] و [[دهستان ترجان]] را دربرمی گیرد. برخی کُردستان را تنها برای بخش مرکزی و شمالی مُکریان به‌کار می‌بردند.<ref name="saeedkhezri"/>در حال حاضر [[شهرستان بوکان]] بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهرستان این منطقه جغرافیایی هستند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=81848046 |عنوان=بوکان، به لحاظ جمعیت شهری پرجمعیت‌ترین شهر در جنوب استان آذربایجان غربی به‌شمار می‌رود |ناشر=خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران- ایرنا |تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی=۱ آذر ۱۳۹۴ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151122124650/http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=81848046 |archivedate=۲۲ نوامبر ۲۰۱۵ |dead-url=yes}}</ref><ref name="بوکان">{{یادکرد کتاب | زبان=فارسی | سال=۲۰۱۰ | شابک=9789640441510 | عنوان=نقشه مصور گردشگری و فرهنگی شهر بوکان | تاریخ بازبینی = ۱ ژانویه ۲۰۱۴ | جلد=یکم | کوشش=شورش خالدی و منوچهر جهانی - قانع مجیدی}}</ref> [[زبان کردی]] با لهجه [[مکریانی]] در بخش جنوب مرکزی مکریان یعنی شهرستان‌های [[بوکان]]، [[مهاباد]]، [[سردشت]] و غرب مکریان یعنی شهرستان‌های [[پیرانشهر]] و [[اشنویه]] گویشور دارد.
 
== جغرافیای مکریان ==