معماری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''معماری''' {{به انگلیسی|Architecture}} [[فرآیندفرایند]] و هم چنین [[محصول]] فرایند [[برنامه‌ریزی]]، [[طرح|طراحی]] و ساخت [[ساختمان]]‌ها و دیگر [[سازه]]‌ها می‌باشد.<ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/topic/architecture|title=architecture|work=Encyclopedia Britannica|access-date=2017-10-27}}</ref> کارهای معماری که به شکل ساختمان بروز می‌کنند، معمولاً به عنوان [[نماد|نمادهای]]های فرهنگی و [[کار هنری|کارهای هنری]] شناخته می‌شوند. [[خاور نزدیک باستان|تمدن‌های باستانی]] معمولاً توسط بقایای معماری و دستاوردهایشان شناخته می‌شوند.<ref>{{cite book|editor=Daniel Cilia|date=2004|first=Anthony|last=Pace|chapter=Tarxien|title=Malta before History – The World’s Oldest Free Standing Stone Architecture|publisher=Miranda Publishers|pages=|isbn=978-9990985085}}</ref>

تاریخ معماری به زمانی بر می‌گردد که [[آدم|آدمی]] برای [[زندگی]] مجبور به ساخت سرپناه برای خویش بود. [[معماری]] از دوره‌های [[پیش از تاریخ]] اساسی‌ترین نیازهای بشری را همچون ساخت سرپناه و [[خانه]] برآورده کرده استکرده‌است. در عین حال معماری به دلیل قابلیت خلق طرح‌هایی در ابعاد بزرگ و با شکوه امکان یافته تا به عنوان واسط خود بزرگنمایی و نمایشی در خدمت افراد٬گروها یا کل [[جامعه]] قرار بگیرد.<ref name="تاریخ معماری">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=هوکر|نام=کریستف|پیوند نویسنده=|عنوان=تاریخ معماری|سال=۲۰۰۰|ناشر=انتشارات لوتوس|مکان=|شابک=۹۶۴-۹۳۳۰۲-۲-۴|صفحه=|پیوند=|تاریخ بازبینی=}}</ref>

{{اصلی|معماری نوسنگی}}معماری نوسنگی، معماری [[دوران نوسنگی]] است. در جنوب‌غربی آسیا، فرهنگ نوسنگی درست بعد از ۱۰۰۰۰ سال قبل میلاد در [[شام (سرزمین)|سرزمین شام]] حضور پیدا کرد.کرد؛ و از آنجا به سمت شرق و غرب گسترش پیدا کرد. در آن‌جا فرهنگ‌های ابتدایی نوسنگی در [[آناتولی]]، [[سوریه]] و [[عراق]] در حدود ۸۰۰۰ ق.م. وجود داشت و اولین جامعهٔ تولیدکننده غذا ابتدا در جنوب شرقی اروپا در حدود ۷۰۰۰ ق. م؛ و در مرکز اروپا در حدود ۵۵۰۰ ق.م. به وجود آمد. البته با چند استثنا کوچک (سرمنشا [[تیشه|تیشه‌های]]‌های مسی و [[نیزه]] در منطقه «[[دریاچه‌های بزرگ]]» بود). مردم [[قاره آمریکا]] تا زمانی که اروپاییان با آن‌هاارتباط پیدا کردند در مرحله نوسنگی در تکنولوژی باقی‌ماندند.

معماری و شهرگرایی در تمدن‌های باستانی همچون [[یونان باستان|یونان]] و [[روم باستان|روم]]، به جای ایده‌های مذهبی و یا تجربی از ایده‌های مدنی شکل گرفت و در نتیجه ساختمان‌های جدید ظهور کردند. «سبک‌های» معماری به شکل [[شیوه‌های معماری کلاسیک غربی|شیوه‌های کلاسیک]] توسعه یافتند. معماری رومی تحت تأثیر معماری یونانی قرار گرفته و بسیاری از اجزای معماری یونانی در ساختمان‌های رومی به کار رفته استرفته‌است.<ref>{{Cite web|url=https://www.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/greek-art/beginners-guide-greece/a/introduction-to-greek-architecture|title=Introduction to Greek architecture|website=Khan Academy|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20141014123040/http://www.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/greek-art/beginners-guide-greece/a/introduction-to-greek-architecture|archive-date=2014-10-14|url-status=dead|access-date=2017-06-23}}</ref> <gallery mode="packed">

پرونده:Segovia - Acueducto 03.jpg|[[قنات رومی]] در [[اسپانیا]]

معماری از قدیمیترین هنرها در ایران است. آثار برجای مانده از معماری نشان دهنده آن است که ایران از کانونهای نخستین شهرسازی، سدسازی و مهندسی بوده‌است. سابقه این هنر حداقل از ۵ هزار سال پیش از میلاد مسیح تا عصر حاضر نمونه‌های فراوانی از سوریه تا [[هندوستان]] شمالی و کناره‌های [[چین]]، از [[قفقاز]] تا زنگبار پراکنده‌است و از تنوع خاصی برخوردارند. به طوری که یکی از معماران آمریکایی به نام پوپ در این زمینه نوشته‌است که بناهای ایرانی گوناگون است. از کلبه‌های دهقانی و [[قهوه‌خانه]] و [[کوشک|کوشک‌ها]]‌ها گرفته، تا زیباترین و با شکوهترین ساختمان‌هایی که در جهان وجود دارد.{{مدرک|date=ژانویه ۲۰۲۱}}

[[معماری اسلامی]] در قرن هفتم میلادی شروع شد، و از اشکال معماری خاورمیانه باستان و بیزانس بهره برد و ویژگی‌هایی را که نیازهای [[اسلام]] و جامعه بود توسعه داد. نمونه هایینمونه‌هایی از معماری اسلامی را می توانمی‌توان در سراسر [[خاورمیانه]]، [[ایران]]، [[ترکیه]]، [[شمال آفریقا|آفریقای شمالی]]، [[هند]]، و قسمت هاییقسمت‌هایی از اروپا شامل [[اسپانیا]]، [[آلبانی]] و [[بالکان]] یافت.<ref name="metmuseum.org-ottoman-europe2">{{cite web|author1=Marika Sardar|title=Essay: The Later Ottomans and the Impact of Europe|url=https://www.metmuseum.org/toah/hd/otto3/hd_otto3.htm|website=www.metmuseum.org|publisher=The Met|accessdate=12 February 2019|language=en|date=October 2004}}</ref><ref name="brill.com-book-Lory2">{{cite book|last1=Lory|first1=Bernard|title=Entangled Histories of the Balkans - Volume Three|chapter=The Ottoman Legacy in the Balkans|chapter-url=https://brill.com/configurable/contentpage/book$002fedcoll$002f9789004290365$002fB9789004290365_006.xml|website=Entangled Histories of the Balkans - Volume Three|accessdate=12 February 2019|pages=355–405|language=en|chapter-format=html / pdf|doi=10.1163/9789004290365_006|date=1 January 2015|isbn=9789004290365}}</ref><gallery mode="packed">

{{فهرست چندستونی|5۵|* [[معمار]]

* [[معماری امریکاآمریکا]]

* [[معماری امریکایآمریکای میانه]]

* [[معماری اکوستیکآکوستیک]]

* [[معماری ایندهآینده گرا]]

* [[معماری برون گرابرون‌گرا]]

* [[معماری بین النهرینبین‌النهرین]]

* [[معماری تمدن هایتمدن‌های اژه ای]]

* [[معماری خانه هایخانه‌های زیبای روستای خشکنودهان]]

* [[معماری خانه هایخانه‌های قاجاری تبریز]]

* [[معماری و شهرسازی ازتک هاازتک‌ها]]

* [[معماری پارت هاپارت‌ها]]

* [[معماری پایدار و جایگاه زمینه گراییزمینه‌گرایی]]