زرینه‌رود: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز خنثی‌سازی ویرایش 30744729 از 5.119.49.53 (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
Shahramrashidi (بحث | مشارکت‌ها)
افزودن نام محلی
خط ۱۱:
| watershed = {{convert|11850|km2|sqmi|-1|abbr=on}}
}}
رودخانهٔ '''زرینه‌رود (جیغاتی''' در زبان محلی) نام رودی است که در شمال غربی ایران، در جلگهٔ جنوبی دریاچهٔ ارومیه، قرار دارد.
 
این رودخانه با طول ۳۰۲ کیلومتر یکی از طویل‌ترین و پرآب‌ترین رودهای شمال غرب کشور می‌باشد که شاخهٔ رودخانه سقز آن از گردنهٔ خان میان سقز و بانه و شاخهٔ اصلی زرینه‌رود از کوه‌های مرزی میان ایران و عراق در در نزدیکی «گذرگاه مرزی سیف» ابتدای «درهٔ شیلر» و [[کوههای چهل چشمه کردستان|کوه‌های چهل چشمهٔ کردستان]] میان شهرستان‌های سقز، مریوان به همراه شاخ رود خورخوره از کوه‌های چهل چشمهٔ سرچشمه پس از گذر از [[شهرستان‌ سقز]] وارد دریاچهٔ زرینه‌رود شده و شاخهٔ ساروق‌چای آن نیز از کوه‌های تکاب و تخت سلیمان وارد دریاچهٔ زرینه‌رود شده و با از عبور دریاچهٔ زرینه‌رود وارد دشت زرینه‌رود [[شهرستان شاهین‌دژ]] شده و با سیراب کردن دشت زرینه‌رود شاهین دژ وارد [[شهرستان میاندوآب]] شده و در جنوب [[دریاچه ارومیه]] با تشکیل یک دلتای وسیع به عرض حدود ۱۰ کیلومتر در مراتع باتلاقی [[تالاب قره قشلاق]] به دریاچهٔ ارومیه می‌ریزد.
خط ۱۹:
در طول این مسیر چندین رودخانه فصل از جمله [[رود سقز]]، [[رود خورخوره]]، [[ساروق چای]]، قوره چای، هولاسو چای، هاچه سو چای، اخچی چای، جوشاتو چای، آجرلو چای، قورو چای به زرینه‌رود رود ملحق می‌شوند. لیلان چای نیز به عنوان آخرین شاخه در حاشیهٔ شرقی شهر میاندوآب به این رودخانه می‌ریزد. [[سد مخزنی زرینه رود ( سد شهید کاظمی )]] که دیوارهٔ آن در منتها الیه جنوبی محدودهٔ شهرستان شاهین دژ در نزدیکی «روستای گل چرمو شاهین دژ» احداث شده بعد از سد زرینه رود چشم انداز زیبای با ترکیب کوه ‌و دشت و سواحلی جنگلی کنار رود و باغات اطراف در حاشیه این رودخانه زیبایی خاصی به منطقه شاهین دژ داده و همین چشم انداز های زیبای کوه دشت و جنگل حاشیه کنار رود ادامه داشته تا به اولین شهر بعد سد زرینه رود یعنی [[شهر شاهین دژ]] رسیده و چشم اندازی زیبا و دلچسب کوه و دشت و جنگل را به حاشیه غربی شهر شاهین دژ داده و تفرجگاهی دراز و زیبا در کنار این رودخانه به نام " جغاتی قیراغی " را در حاشیه غربی شهر شاهین دژ به وجود آورده و زیبایی های این رودخانه تا نزدیکی های [[سد نوروزلو]] ادامه داشته که سد انحرافی نوروزلو در محدوده شهرستان میاندوآب برای کنترل سیلاب‌های این رودخانه و مصارف کشاورزی و صنعتی بر روی زرینه رود احداث گردیده‌اند و همچنین از این سد ، با خطوط عظیم لوله کشی ، آب آشامیدنی و شرب کلانشهر تبریز تامین می گردد. سپس زرینه رود با عبور از باغات و حاشیه شرقی [[شهر میاندوآب]] و باغات شمالی این شهرستان وارد دریاچه ارومیه می شود. متاسفانه در سال های اخیر به علت تامین آب شرب کلانشهر تبریز و همچنین به علت کمبود بارش ها ناشی از تغییرات اقلیمی سطح کره زمین ، سطح دبی رودخانه زرینه رود در شهر میاندوآب و منطقه میاندوآب دیگر شرق شهر میاندوآب مانند سابق چشم انداز زیبای زرینه رود را دارا نمی باشد. از خصوصیات جالب حوضه رودخانه زرینه رود ، از طرف شمال شرقی ، شرق و جنوب شرقی در مناطق چاراویماق ، ماه نشان ، بیجار و دیواندره حوضه آن هم مرز بودن با سرشاخه های حوضه آبریز دریای خزر یعنی سرشاخه های رودخانه قزل اوزن بوده و همچنین از طرف جنوب و جنوب غربی در مناطق مریوان و بانه هم مرز با سرشاخه های حوضه آبریز خلیج فارس ( یعنی دریاهای آزاد ) در سرشاخه های رودخانه زاب کوچک می باشد. که حکایت از گسترش و وسعت ویژه حوضه رودخانه زرینه رود دارد. <ref>{{یادکرد وب |url=http://www.shahinpayam.ir/index.aspx?siteid=20&pageid=537&newsview=101292 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۶ نوامبر ۲۰۱۵ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151126185150/http://www.shahinpayam.ir/index.aspx?siteid=20&pageid=537&newsview=101292 |archivedate=۲۶ نوامبر ۲۰۱۵ |dead-url=yes }}</ref>
 
نام اصلی و ترکی این رودخانه « چغنو » یا «[[جغتای‌خان|جغتای]]» بر گرفته از نام پسر دوم [[چنگیز خان|چنگیزخان]] به خاطر خروشان بودن آن می‌نامیده‌اند و امروزه به زبان محلی به آن [[جیغاتی]] ( جَغَتی - جَغَتو ) می‌گویند.
 
== وجه تسمیه ==