پیشینه نیروی دریایی در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

در دوران قاجاریه تا زمان [[ناصرالدین‌شاه]]، توجهی به توسعه نیروی دریایی نشد. ناصرالدین شاه به منظور توسعه نیروی دریایی، موفق به خرید یک کشتی ۶۵۰ تنی مجهز به چهار عراده [[توپ کروپ]] از [[آلمان]] گردید که نام آن را [[کشتی پرسپولیس|پرسپولیس]] گذارد. با ورود کشتی‌های بخار پرسپولیس و [[کشتی سوسا]] در سال ۱۸۸۵ به خلیج‌فارس دوران جدید مدرن‌سازی نیروی دریایی ایران آغاز شد. همچنین کشتی کوچک دیگری نیز به نام شوش برای تردد و حفظ امنیت [[کارون]] خریداری شد. در زمان [[مظفرالدین‌شاه]] نیز چند کشتی کوچک (ازجمله کشتی مظفری) به این ناوگان افزوده شد.شد؛ ولی طی سال‌های بعدی و به دلیل مشکلات داخلی ایران ([[مشروطیت]] و پس از آن [[کودتای سوم اسفند]]) همه این کشتی‌ها با بی‌توجهی مواجه و در نتیجه به تدریج در [[خور سلطانی]] نزدیک [[بوشهر]] به آب فرو رفتهفرورفته و غرق شدند.<ref name="ReferenceA" />

در سال ۱۳۰۲ شمسی، نیروی دریایی ایران به‌طور رسمی با عنوان نیروی دریایی سلطنتی ایران تأسیس شد و دانشجویانی در سال ۱۳۰۶ برای تحصیل علوم دریایی به ایتالیا اعزام شدند و چند فروند ناو جهت ساخت به ایتالیا سفارش داده شد. در آخرین روز آن سال، دولت لایحه‌ای به [[مجلس شورای ملی]] داد تا دویست هزار تومان از درآمدهای سال ۱۳۰۷ را برای «خرید کشتىکشتی مسلح و تعمیر کشتى‌‌هاىکشتی‌های موجوده» اختصاص دهد. همچنین با این لایحه، مجوز استخدام ‏یکیک افسر و یک مهندس نیروی دریایی از ایتالیا به مدت سه سال با حقوق مجموعامجموعاً ۱۵۰ هزار تومان کسب می‌شد. <ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۲۲۵ دوره ششم مجلس شورای ملی ۲۹ اسفند ۱۳۰۶ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87225جلسه225-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AAصورت-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%ADمشروح-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3مجلس-%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87لیله-%D8%B3%D9%87%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87سهشنبه-29-%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AFاسفند-%D9%85%D8%A7%D9%87ماه-1306-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82مطابق-27-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9رمضانالمبارک-1346}}</ref>

در سال ۱۳۱۱ ناوهای اول ببر، پلنگ، سیمرغ و کرکس به فرماندهی ناخدا [[یدالله بایندر]] از طریق [[کانال سوئز]]، [[دریای سرخ]]، [[دریای عمان]] و [[اقیانوس هند]] عازم [[خلیج فارس]] شدند و در چهاردهم آبان آن سال در [[بوشهر]] لنگر انداختند. همزمان، نیروی دریایی با خرید یک حوض شناور شش هزار تنی جهت تعمیرات زیرآبی و ایجاد آموزشگاه درجه‌داری و پایگاه‌های دریایی، یگان‌های خود را در [[دریای خزر]] توسعه داد. تا قبل از جنگ جهانی دوم، نیروی دریایی در شمال دارای تعمیرگاه و ناوچه‌های بابلسر، سفیدرود، گرگان، نهنگ، رامسر، نوشهر، شهسوار و قایق‌های کوچک آتش‌نشانی بود. در جنوب دارای ستاد فرماندهی، آموزشگاه مهناوی، کشتی یدک بر، حوض شناور، تعمیرگاه ثابت و متحرک، دو فروند نفتکش، بنگاه اقیانوس‌های دریایی، مرکز تدارکات بنادر و اداره بندری بندر شاهپور (بندرامام خمینی کنونی)، ناوهای ببر، پلنگ، شهباز، سیمرغ، کرکس، شاهرخ، دو گروهان آبخاکی، ناوچه‌های شاهین، چلچله، کارون، کهف و ناوچه‌های راهنما بود. در سوم شهریور سال ۱۳۲۰ در یورش [[نیروهای متفقین|متفقین]] به ایران، نیروی دریایی مقاومت منحصر به فردی از خود نشان داد که منجر به غرق شدن ناوچه‌های ببر و پلنگ و درگذشت دریابان بایندر فرمانده نیروی دریایی و ششصد نفر از افسران، درجه داران و ناویان شد. در سال ۱۳۲۵ بعد از [[جنگ جهانی دوم]] و ملاقات سران متفقین در تهران و شناسایی ایران به عنوان پل پیروزی، دو فروند ناو به منظور غرامت ببر و پلنگ به ایران داده شد و نیروی دریایی ایران با داشتن ناوهای شاهرخ، سیمرغ، شهباز، کرکس و چند فروند یدک کشیدک‌کش به همراه باقی‌مانده کارکنان مجدداً پا گرفت. با افزایش درآمدهای نفتی و عضو شدن ایران در [[سازمان پیمان مرکزی|پیمان سنتو]]، پاسداری از خلیج فارس، دریای عمان و شمال اقیانوس هند به ایران سپرده شد. نیروی دریایی به سرعت توسعه یافت و دانشجویان ایرانی به اقصی نقاط دنیا اعزام شدند. در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ نیروی دریایی ایران دارای سه فروند [[ناوشکن]] سنگین موشک انداز، هوادریا متشکل از بالگردهای ضد سطحی، ضد زیردریایی، مین‌روب و هواناوهای پیشرفته، ناوهای مین‌روب، دوازده فروند ناوچه موشک انداز، ناوگان عظیم آبی‌خاکی، لجستیکی و پایگاه‌های عمده در بندرعباس، بوشهر، خارک، چابهار و خرمشهر شد، به تشکیل یگان‌های تفنگدار و تکاور دریایی اقدام و مراکز آموزشی در سواحل دریای خزر برپا و بزرگترین مرکز کارخانجات و تعمیرات کشتی با حوض‌های خشک و شناور در بندرعباس ایجاد شد. همچنین سفارش هایسفارش‌های زیادی از انواع ناوشکن و زیردریایی به کشورهایی از جمله آمریکا، بریتانیا، ایتالیا و هلند داده شد اما اکثر این سفارش‌ها با وقوع انقلاب ۱۳۵۷ لغو شدند.