استان فارس: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۲:
{{اشتباه نشود|سرزمین فارس}}
{{جعبه اطلاعات استان ایران
| نام استان = استان فارس(پارس)
| تصویر = Fars province 2020-names.svg
| اندازه تصویر = 300
خط ۲۲:
مرکز استان فارس، کلانشهر [[شیراز]] است که بر طبق برآورد، پرجمعیت‌ترین شهر این استان و [[فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت|پنجمین شهر پرجمعیت کشور]] محسوب می‌شود. پس از شیراز، شهرهای [[مرودشت]]، [[جهرم]] و [[فسا]] به ترتیب [[فهرست شهرهای استان فارس|پرجمعیت‌ترین شهرهای این استان]] هستند و همگی بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارند.
 
امروزه به‌جز اکثریت [[فارسی‌زبانان|فارسی‌زبان]] (شامل [[باصری|باصری‌ها]]‌ها) اقوام مختلفی نیز در این استان زندگی می‌کنند؛ از جمله [[مردم لر|لرها]]، [[مردم اچمی|اچمی‌ها]]، [[مردم قشقایی|قشقایی‌ها]] و [[اعراب خمسه]] که هر یک به زبان‌ها و گویش‌های مختلفی مانند [[فارسی]]، [[لری]]، [[اچمی]]، [[زبان قشقایی|قشقایی]] و [[عربی]] سخن می‌گویند.<ref name="ایرانگردی و جهانگردی">{{یادکرد وب|عنوان=فسا - جاذبه‌های فسا|ناشر=شرکت سرمایه‌گذاری ایران گردی و جهانگردی|نشانی=http://www.ittic.com/fasa/default-1107.aspx|تاریخ بازدید=۲۷ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110518092011/http://www.ittic.com/fasa/default-1107.aspx|تاریخ بایگانی=۱۸ مه ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref><ref name="کازرون نیوز">{{یادکرد وب | تاریخ بازدید=۲۷ خرداد ۱۳۹۰ | نشانی=http://www.kazeroun.ir/view/fullStory/newsid=4089 | عنوان=جاذبه‌های گردشگری استان فارس | ناشر=کازرون نیوز | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110716110702/http://www.kazeroun.ir/view/fullStory/newsid=4089 | تاریخ بایگانی=۱۶ ژوئیه ۲۰۱۱ | dead-url=yes }}</ref>
 
منابع مهم اقتصاد این استان بر پایه کشاورزی و دامداری، شهرک‌های مختلف صنعتی، پالایشگاه‌ها، صنایع پتروشیمی و نیروگاه‌های مختلف بنا شده‌است.
خط ۷۱:
[[پرونده:Bishapur (Iran) Sassanid Period 2.jpg|بندانگشتی|300px|ویرانه‌های [[بیشاپور]] در [[شمال|اَپاختر]] [[شهرستان کازرون]]]]
[[استخر (شهر)|استخر]] یکی از شهرهای باستانی استان فارس بود که ظاهراً بعد از اینکه [[تخت جمشید]] به وسیلهٔ [[اسکندر مقدونی]] ویران گشت بوجود آمد و به تدریج بر رونق و عظمت آن افزوده شد. چون اعراب ایران را به تصرف درآوردند مدتی استخر مقاومت کرد اما عاقبت به تصرف اعراب درآمد. هنگامیکه در سال ۶۴ هجری قمری شهر شیراز بنا گردید، رفته‌رفته از رونق استخر کاسته شد و اکنون جز ویرانه‌هایی چند از آن بجا نمانده‌است.{{سخ}}
شهر باستانی [[گور (شهر باستانی)|گور]] یا [[گور (شهر باستانی)|اردشیرخوره]] و یا فیروزآباد قدیم ،قدیم، محلی باستانی است که در شهرستان فیروزآبادِ استان فارس قرار دارد. این شهر در اوایل قرن سوم میلادی به دستور [[اردشیر بابکان]] بنیاد شد. گور در زمان آبادانی خود، مرکز بخشی از ایالت فارس به نام کوره اردشیرخورّه بود. طرح و الگوی این شهر دایره‌ای شکل است و به قطر دو کیلومتر دارای چهار دروازه اصلی بوده و بناهای حکومتی و محل اقامت درباریان در آن قرار داشته استداشته‌است. شهر گور اولین شهر دایره‌ای در ایران و یکی از نخستین شهرهای دایره ای در جهان نیز محسوب می شودمی‌شود. شهر گور باستانی اکنون متروک مانده و شهر کنونی فیروزآباد در سه کیلومتری آن قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهر باستانيباستانی گور|نشانی=http://sassanids.com/%d8%b4%d9%87%d8%b1شهر-%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%d9%8aباستاني-%da%af%d9%88%d8%b1گور/|وبگاه=ساسانیان - پژوهشی در تاریخ ایران باستان|تاریخ=۱۳۹۴-۰۳-۰۵T14:13:00+00:00|بازبینی=2020-08-06|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=ساسانیان}}</ref>.
''شهر به‌آمدکباد'' شهری بود که [[قباد یکم]] ساسانی در نزدیکی [[بهبهان]] بنا کرد. پس از انقراض ساسانیان این شهر به حیات اجتماعی خود ادامه داد و در این زمان [[ارجان]] نامیده می‌شد. اکنون ویرانه‌های این شهر تاریخی در بخش خاوری بهبهان قرار دارد.{{سخ}}[[شاپور یکم]] شاه ساسانی، در ایالتی که تولد یافته بود، یعنی در ناحیهٔ پارس شهر و کاخی برای خود بنا نموده‌بود که [[بیشاپور]] یا ''به‌شاپور'' نامیده شد. اکنون ویرانه‌های این شهر در ۲۰ کیلومتری [[کازرون]] قرار دارد.<ref>سرزمین و مردم ایران، ص ۵۶۲ و ۶۰۰</ref>
 
=== پس از اسلام ===
==== از ظهور اسلام تا صفویه ====
در زمان خلافت [[عثمان]] در سال ۲۸ [[هجری قمری]] [[استخر]] و [[فیروزآباد]] به تصرف فرماندهان سپاه [[دولت راشدین]] درآمد و تمامی فارس ضمیمه متصرفات [[دولت راشدین]] شد و به تدریج مردم فارس نیز [[مسلمان]] شدند. فرماندهان دولت راشدین در ایالت فارس را به پنج ولایت که هر یک را یک کوره می‌گفتند، همانند دوره [[ساسانیان]] که کوره‌های [[کوره اردشیر|اردشیرخوره]] به مرکزیت [[گور (شهر باستانی)|گور]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهر باستانيباستانی گور|نشانی=http://sassanids.com/%d8%b4%d9%87%d8%b1شهر-%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%d9%8aباستاني-%da%af%d9%88%d8%b1گور/|وبگاه=ساسانیان - پژوهشی در تاریخ ایران باستان|تاریخ=۱۳۹۴-۰۳-۰۵T14:13:00+00:00|بازبینی=2020-08-06|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=ساسانیان}}</ref> شاپور به مرکزیت [[شهر شاپور|شاپور]]، قباد به مرکزیت [[ارجان]]، استخر به مرکزیت [[پرسپولیس]] و دارابجرد به مرکزیت [[دارابجرد]] از جمله این کوره‌ها بودند و این تقسیم‌بندی، تا [[حمله مغول به سلطنت خوارزمشاه|حمله مغول]] باقی‌ماند.<ref name="همشهری">{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با استان فارس|ناشر=وبگاه همشهری آنلاین|نشانی=http://hamshahrionline.ir/news-20136.aspx|تاریخ بازدید=۱۶ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110626083016/http://www.hamshahrionline.ir/news-20136.aspx|تاریخ بایگانی=۲۶ ژوئن ۲۰۱۱|dead-url=no}}</ref> در زمان ضعف قدرت خلافت امویان در قرن سوم هجری قمری، فارس به تصرف [[یعقوب لیث]] مؤسّس سلسله [[صفاریان]] درآمد. او [[شیراز]] را تصرف کرد و برادرش [[عمرو لیث]] مسجد جامعی در شهر ساخت که هنوز هم پابرجاست. پس از آن، فارس به تصرف [[آل بویه]] درآمد و [[عضدالدوله دیلمی]] بر بیشتر [[ایران]] و قسمتی از [[بین‌النهرین]] تسلط یافت. از کارهای برجسته او ساختن [[بند امیر]] بر [[رود کر]] بود.<ref name="روزنامه امید">{{یادکرد وب|عنوان=استان فارس پیش و پس از اسلام|ناشر=روزنامه امید|نشانی=http://shirazi.epage.ir/fa/module.content_Page.32-01.html|تاریخ بازدید=۲۳ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110527144514/http://shirazi.epage.ir/fa/module.content_Page.32-01.html|تاریخ بایگانی=۲۷ مه ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref>
 
پس از آل بویه، [[سلجوقیان]] بر فارس مسلط شدند. با ضعف سلجوقیان، سنقرابن مودود، دودمان [[اتابکان فارس]] را تأسیس کرد. این دودمان، در ۵۴۳ هجری قمری بر سرزمین فارس فرمانروایی یافت و آخرین فرمانروای آن، آبش خاتون، پس از یک سال سلطنت در ۶۶۷هجری قمری به همسری منکو تیمور، یکی از پسران [[هلاکوخان|هلاکوخان مغول]] درآمد. از آن پس سلطنت وی نامی بیش نبود و چندی نگذشت که فارس به دست امرای [[مغول]] افتاد.<ref name="روزنامه امید"/> پس از سلجوقیان [[اتابکان فارس]] به حکومت پرداختند و هنوز آثاری از آنان مانند [[مسجد نو شیراز]] در شهر باقی‌است. اتابکان با دادن پول و اطاعت کردن از سرداران فاتح [[مغول]] فارس را از خرابی و تاخت و تاز آن قوم مصون داشتند ولی پس از ضعف این خاندان، مغول بر فارس مسلط شده و حکامی از جانب خود به این سرزمین می‌فرستادند که [[سعدی]] از برخی از آن‌ها در اشعار خود یاد کرده‌است.<ref>سرزمین و مردم ایران، ص ۵۵۰</ref> در ۷۵۴ هجری قمری، امیر مبازرالدین محمد پادشاه سلسله [[آل مظفر]]، فارس را تصرف کرد. شاهان این دودمان تا سال ۷۹۵ هجری قمری، که امیر [[تیمور]] خاندان [[آل مظفر]] را برانداخت بر فارس فرمانروایی داشتند.<ref name="روزنامه امید"/>
خط ۱۰۹:
==== تقسیمات کشوری ====
{{پاک‌کن}}
بر طبق آخرین تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۹ خورشیدی، استان فارس دارای ۳۶ [[شهرستان]]، ۹۳ [[بخش (تقسیمات کشوری)|بخش]] و ۱۱۳ [[شهر]] می‌باشد.<ref name="irna.ir" /><ref name="تقسیمات کشوری"/><ref name="فهرست آبادی‌ها"/> [[شهرستان]]‌های [[شهرستان آباده|آباده]]، [[شهرستان ارسنجان|ارسنجان]]، [[شهرستان استهبان|استهبان]]، [[شهرستان اقلید|اقلید]]، [[شهرستان اوز|اوز]]، [[شهرستان بختگان|بختگان]]، [[شهرستان بوانات|بوانات]]، [[شهرستان بیضا|بیضا]]، [[شهرستان پاسارگاد|پاسارگاد]]، [[شهرستان جهرم|جهرم]]، [[شهرستان خرامه|خرامه]]، [[شهرستان خرم‌بید|خرم‌بید]]، [[شهرستان خفر|خفر]]، [[شهرستان خنج|خنج]]، [[شهرستان داراب|داراب]]، [[شهرستان رستم|رستم]]، [[شهرستان زرقان|زرقان]]، [[شهرستان زرین‌دشت|زرین‌دشت]]، [[شهرستان سپیدان|سپیدان]]، [[شهرستان سرچهان|سرچهان]]، [[شهرستان سروستان|سروستان]]، [[شهرستان شیراز|شیراز]]، [[شهرستان فراشبند|فراشبند]]، [[شهرستان فسا|فسا]]، [[شهرستان فیروزآباد|فیروزآباد]]، [[شهرستان قیر و کارزین|قیر و کارزین]]، [[شهرستان کازرون|کازرون]]، [[شهرستان کوار|کوار]]، [[شهرستان کوه‌چنار|کوه‌چنار]]، [[شهرستان گراش|گراش]]، [[شهرستان لارستان|لارستان]]، [[شهرستان لامرد|لامرد]]، [[شهرستان مرودشت|مرودشت]]، [[شهرستان ممسنی|ممسنی]]، [[شهرستان مهر|مهر]] و [[شهرستان نی‌ریز|نی‌ریز]] شهرستان‌های این استان هستند<ref name="تقسیمات کشوری"/><ref name="فهرست آبادی‌ها"/>
 
{{موقعیت جغرافیایی
خط ۱۸۲:
 
==== تنگ‌ها و دره‌ها ====
دره‌ها و تنگ‌های مشهور استان فارس عبارتند از: [[تنگ چوگان]]، [[تنگ خانی]]، [[تنگ الله اکبر]]، [[تنگ بستانک]] (بهشت گمشده)، [[تنگ براق]]، [[تنگ خشک (مرودشت)]]، تنگاب (جهرم)، تنگ ایج، تنگه لای تاریک، تنگ استهبان، تنگ پلنگان، تنگ لای زنگان، تنگ غنیبی، تنگ لی‌حنا جنت شهر، تنگ خرچنگ جنت شهر، [[تنگ ابوالحیات]]، تنگ هرایرز (ممسنی)، تنگ بوان (ممسنی)، تنگ زی طشت، تنگ جزین یا گزین، تنگ حاجی‌آباد (جویم در [[جنوب|نیمروز]] فارس) ،[[هایقر|دره هایقر]] و تنگ خرقه .<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://www.ngdir.ir/PhotoGallery/PPhotoAlbums.asp?PCategoryCode=4&PID=173 |عنوان =تنگ‌ها و دره‌های استان فارس |ناشر =پایگاه داده علوم زمین کشور |تاریخ = |تاریخ بازدید =۷ مهر ۱۳۹۰ |پیوند بایگانی =https://web.archive.org/web/20140101055959/http://www.ngdir.ir/PhotoGallery/PPhotoAlbums.asp?PCategoryCode=4&PID=173 |تاریخ بایگانی =۱ ژانویه ۲۰۱۴ |dead-url =yes}}</ref>
 
==== رودخانه‌ها ====
{{اصلی|رودخانه‌های استان فارس}}
از مهم‌ترین [[رودخانه]]‌های استان، می‌توان به [[رودخانه]]‌های، [[رودخانه شادکام|شادکام]]، [[رودخانه فهیلان|فهلیان]]، [[شور دهرم (رود)|فیروزآباد]] ، [[تنگ شیو (رود)|تنگ شیو]]، [[رودخانه شش پیر|شش پیر]]، [[پیرآب (رود)|پیرآب]]، [[رودخانه کر|کر]]، [[رودخانه آغاج|آغاج]]، [[چوبخله (رود)|چوبخله]]، [[رودخانه شور جهرم|شور جهرم]]، [[رودخانه شور لار|شور لار]]، [[رودخانه خشک|خشک]]، [[رودخانه موند|موند (مند)]]، [[کازرون]] و [[اقلید]] اشاره کرد.<ref name="پیشینه فارس (میراث فرهنگی)"/>
 
از آبشارهای استان [[آبشار دشتک ابرج]]، [[آبشار مارگون]] و [[آبشار رحمت آباد جویم]] را نام برد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.nftdc.net/contents/fars/eghlim.html| عنوان = معرفی اقلید| ناشر = شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی استان فارس| تاریخ بازدید = ۱ آبان ۱۳۹۰| پیوند بایگانی = https://web.archive.org/web/20111015164407/http://www.nftdc.net/contents/fars/eghlim.html| تاریخ بایگانی = ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱| dead-url = yes}}</ref>
 
==== چشمه‌ها ====
خط ۲۴۳:
{{legend inline|#49006a|۸۰–۹۹}}
{{legend inline|#14001e|>۱۰۰}}]]
 
=== جمعیت ===
{{اصلی|جمعیت شهرستان‌های استان فارس}}
سطر ۲۸۹ ⟵ ۲۹۰:
=== اقوام ===
[[پرونده:Basseri woman in Persepolis.jpg|بندانگشتی|250px|چپ|بانویی از [[باصری|ایل باصری]] در جوار [[تخت جمشید]]]]
[[فارسی‌زبانان|مردم فارسی‌زبان]] بیشینه جمعیت استان فارس را تشکیل می‌دهند و در کنار آن‌ها، اقوام مختلف [[لر]]، [[مردم اچمی|اچمی]]، [[مردم قشقایی|قشقایی]]، [[باصری]] و [[عرب خمسه]] زندگی می‌کنند.<ref name="britanica"/><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.avalfars.ir/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86استان-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3فارس-%D8%8C%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA،موقعیت-%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8Cجغرافیایی-%D8%8C%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87،پیشینه/ |عنوان=استان فارسفارس، ،موقعیتموقعیت جغرافیاییجغرافیایی، ،پیشینهپیشینه تاریخیتاریخی، ،اقواماقوام و زبان | ناشر =اول فارس |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
یکی از مناطق مهم [[عشایر|عشایری]] و [[کوچ نشینی]] [[ایران]]، استان فارس می‌باشد که با جمعیت ۱۳۷٬۷۱۷ نفر، حدود ۳۲ درصد جمعیت کوچ نشین کشور و ۳ درصد جمعیت استان را شامل می‌شود. [[ایل قشقایی]]، [[ایلات خمسه]]، [[ایل ممسنی]] و همچنین طوایف [[کوهمره]] از مهم‌ترین گروه‌های کوچ‌نشین استان فارس هستند. [[ایل قشقایی]]، یکی از بزرگترین [[ایلات ایران]] است که با شش [[طایفه]] در فارس به [[کوچ|کوچ‌روی]] ادامه می‌دهد. قشقایی‌ها به زبان [[زبان قشقایی|قشقایی]] سخن می‌گویند.<ref name="همشهری"/><ref name="جغرافیا سوم دبیرستان بخش دوم">{{یادکرد وب|عنوان=جغرافیا سوم دبیرستان، بخش دوم|ناشر=اداره کل چاپ و توزیع کتاب‌های درسی|نشانی=http://www.chap.sch.ir/pdf/044-071-C237-1.pdf|قالب=پی‌دی‌اف|تاریخ بازدید=۲۶ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20120112114703/http://www.chap.sch.ir/pdf/044-071-C237-1.pdf|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref>
 
[[ایلات خمسه]] یک کنفدراسیون ایلی در فارس شامل پنج ایل [[باصری]]، [[بهارلو]]، [[اینانلو]]، [[نفر (ایل)|نفر]] و [[عرب خمسه]] است.<ref>یوسفی، احسان، عشایر پارس، شیراز، 1393 خورشیدی. ص48</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= نجفی|نام= علی محمد|کتاب=وقایع ایلات خمسه | ناشر= نشر همسایه|سال=. ص 14}}</ref> [[ایل باصری]] ایلی کوچنده ٬[[زبان فارسی|فارسی‌زبان]] و [[فارس ها|پارس نژاد]] است و به خاطر [[قالی]]‌ها و [[گلیم]]‌های خود شهرت دارد.<ref>توکلی، غلامرضا، ایل باصری از تُرناس تا لَهباز، تهران، ۱۳۷۹ خورشیدی.</ref> ایل‌های [[بهارلو]] ،[[اینانلو]]، [[نفر (ایل)|نفر]] سه ایل [[زبان‌های ترکی|ترک‌زبان]] هستند و [[اعراب خمسه]] که اصالت آن‌ها به عرب‌های بادیه نجد و یمامه و عمان عربستان می‌رسد [[زبان عربی|عرب‌زبان]] هستند و در زمان [[خلفای عباسی]] برای نظم نواحی فارس با عیال و مواشی خود از عربستان به ایران آمدند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= نجفی|نام= علی محمد|کتاب=وقایع ایلات خمسه | ناشر= نشر همسایه|سال=}}</ref>
 
[[ایل ممسنی]] از قبایل [[مردم لر|لر]] استان فارس است که از چهار طایفه رستم، بکش، جاوید و دشمن‌زیاری تشکیل شده‌است.<ref>حبیبی فهلیانی، حسن. ممسنی در گذر گاه تاریخ. انتشارات نوید شیراز، ۱۳۷۱</ref> [[کوهمره|کوهمره‌ها]]‌ها سه طایفه در استان فارس به نام‌های [[کوهمره سرخی]]، [[نودان|کوهمره نودان]] و [[کوهمره جروق]] هستند.<ref>عبدالله شهبازی، ایل ناشناخته: پژوهشی در کوه‌نشینان سرخی فارس، تهران: نشرنی، ۱۳۶۶.</ref>
 
{{اقوام استان‌های ایران/فارس}}
سطر ۳۰۱ ⟵ ۳۰۲:
 
=== زبان و گویش ===
زبان اکثریت و رسمی مردم استان فارس، مانند زبان رسمی ایران، [[زبان فارسی|فارسی]] است. پیش از اسلام زبان ایرانیان [[زبان فارسی میانه]] بوده‌است که امروزه پس از تغییراتی به صورت [[زبان فارسی|زبان فارسی امروزی]] درآمده و در بین بیشتر مردم استان مورد استفاده قرار می‌گیرد.<ref name="زبان-میراث فرهنگی">{{یادکرد وب|عنوان=ادبیات قومی مردم فارس|ناشر=سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران|نشانی=http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=464#LiveTabsContent12052|تاریخ بازدید=۱۷ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20120111112450/http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=464#LiveTabsContent12052|تاریخ بایگانی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref><ref name="ReferenceB">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=یوسفی |نام=احسان |کتاب=عشایر پارس:ایل باصری | ناشر=قشقایی |سال=1393}}</ref><ref name="جغرافیا سوم دبیرستان بخش سوم">{{یادکرد وب|عنوان=جغرافیا سوم دبیرستان، بخش چهارم|ناشر=اداره کل چاپ و توزیع کتاب‌های درسی|نشانی=http://www.chap.sch.ir/pdf/085-111-C237-1.pdf|قالب=پی‌دی‌اف|تاریخ بازدید=۲۶ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110927223200/http://www.chap.sch.ir/pdf/085-111-C237-1.pdf|تاریخ بایگانی=۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref> از قرن دوم و سوم [[زبان فارسی دری]] که ریشه‌ریشه در پارسی میانه داشت جای زبان پارسی میانه را گرفت و توجه حکومت و نویسندگان و شعرا به آن موجب شد که به صورت زبان رسمی درآید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=DARĪ – Encyclopaedia Iranica|نشانی=https://www.iranicaonline.org/articles/dari|وبگاه=www.iranicaonline.org|بازبینی=2020-09-28}}</ref> امروزه لهجه‌ها و گویش‌های فارسی [[لهجه شیرازی|شیرازی]]، [[گویش باصری|باصری]]، [[لهجه جهرمی|جهرمی]]، [[گویش‌های استان فارس|تاجیکی]]، [[لهجه شمال فارس|آباده‌ای]] و [[لهجه کازرونی|کازرونی]] در این استان تکلم می‌شوند.<ref name="جغرافیا سوم دبیرستان بخش سوم"/> [[گویش باصری]] منحصر به افراد [[باصری|ایل باصری]] است که شباهت‌ها و اشتراکات زیادی یا لهجه شیرازی دارد. [[گویش‌های استان فارس|لهجه‌های تاجیکی]] مجموعه‌ای از لهجه‌ها هستند که در روستاهایی از منطقهٔ فارس بدانها صحبت می‌شود. این لهجه‌ها اگرچه عمدتاً متعلق به زبان فارسی هستند اما در پاره‌ای از حالات صرفی و اصطلاحات با فارسی معیار متفاوت بوده و گاهی حتی شیوه‌های صرفی پارسی میانه را در خود نگاه‌داشته‌اند.<ref name="Iranica2">{{یادکرد |شهر= New York|کتاب= Encyclopædia Iranica |نویسنده= SWindfuhr, Gernot|زبان=en |عنوان = FARROḴZĀD,FORŪḠ-ZAMĀN | پیوند = http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v9f3/v9f393c.html#viii |نشریه=Columbia University}} Retrieved on 2009-04-08.</ref><ref name="salami2004">Salami, A. , 1383 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2004 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). First Volume, [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]]. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars01.aspx] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070723105226/http://persianacademy.ir/fa/ganjifars01.aspx |date=۲۳ ژوئیه ۲۰۰۷ }} {{ISBN|964-7531-32-X|en}} {{fa icon}}</ref><ref name="salami2005">Salami, A. , 1384 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2005 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). Second Volume, The academy of Persian language and literature. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars02.aspx] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101205170341/http://www.persianacademy.ir/fa/ganjifars02.aspx|date=۵ دسامبر ۲۰۱۰}} ISBN 964-7531-39-7 {{fa icon}}</ref>
 
استان فارس به لحاظ غنای فرهنگی و تحولات جغرافیایی و تاریخی از نظر تعدد و تنوع زبانها و گویشها در ایران بی‌نظیر است.<ref name="جغرافیا سوم دبیرستان بخش سوم"/> برخی بر این اعتقادند که کل زبان‌ها و لهجه‌ها در این استان به شدت تحت تأثیر حکومت [[کریم خان زند]] بوده و به عبارتی می‌توان گفت گویش‌ها و لهجه‌ها تحت تأثیر زبان لری در این استان بوده، به گونه‌ای که بسیاری از کلمات لری در این استان و حتی [[لهجه شیرازی]] رواج دارد.<ref>بررسی و تحلیل در مورد زبان‌ها و گویش‌های استان فارس</ref>
 
علاوه بر زبان فارسی، زبان‌های شناسایی‌شده استان فارس عبارتند از [[زبان اچمی|اچمی]]، [[زبان قشقایی|قشقایی]]، [[زبان لری|لری]] و [[عربی خمسه]]،<ref name="جغرافیا سوم دبیرستان بخش سوم"/> همچنین گویش‌هایی مانند [[گویش کرشی|کرشی]]، [[گویش عبدویی|عبدویی]]، [[گویش کرونی|کرونی]]، [[سیوندی]]، [[گویش دوانی|دوانی]]، [[گویش اردکانی|اردکانی]] و [[کوهمره‌ای]] (بککی) نیز در این استان رواج دارد؛ اکثر این گویش‌ها در ایران منحصربه‌فرد بوده و از بازمانده‌های پارسی پهلوی به شماربه‌شمار می‌روند. گویش مردم [[سیوند]] فارس به دلیل آمیخته نشدن با عربی و تعلق به زبان‌های ایرانی شاخهٔ شمال باختری درخور اهمیت است. [[زبان اچمی]] که با زبان‌های فارسی، لری و [[تاتی]] هم‌خانواده است؛ زبان مردم شهرستان‌های جنوب استان فارس ([[شهرستان لارستان|لارستان]]، [[شهرستان خنج|خنج]]، [[شهرستان گراش|گراش]]، [[شهرستان اوز|اوز]]) و بخشی از [[استان هرمزگان]] (شهرستان [[شهرستان بستک|بستک]]) است. عشایر [[قشقایی]] به [[زبان قشقایی]] سخن می‌گویند. زبان قشقایی و [[ترکی آذربایجانی|آذربایجانی]] از یک خانواده‌اند. [[زبان لری]] نیز در شهرستان‌های [[ممسنی]]، [[شهرستان رستم|رستم]]، [[شهرستان کوه‌چنار|کوه‌چنار]]، [[شهرستان سپیدان|سپیدان]] و بخش‌هایی از شهرستان‌های [[شهرستان کازرون|کازرون]] و [[شهرستان فراشبند|فراشبند]]، [[شهرستان اقلید|اقلید]]، غرب [[شهرستان مرودشت]] ([[درودزن]] و [[کامفیروز]]) و شهر [[شیراز]] رواج دارد. همچنین [[زبان عربی]] در میان عشایر [[عرب خمسه]] صحبت می‌شود.<ref name="زبان-میراث فرهنگی"/><ref name="ethnologue2">{{یادکرد وب|عنوان=Indo-European, Indo-Iranian, Iranian, Western, Southwestern|ناشر=ethnologue|نشانی=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=15-16|تاریخ بازدید=۱۶ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20121019141433/http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=15-16|تاریخ بایگانی=۱۹ اکتبر ۲۰۱۲|dead-url=no}}</ref><ref name="ethnologue2"/><ref name="ethnologue1">{{یادکرد وب|عنوان=Ethnologue report for language code|ناشر=ethnologue|نشانی=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=lrl|زبان=انگلیسی|تاریخ بازدید=۶ ژوئن ۲۰۱۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20120217092516/http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=lrl|تاریخ بایگانی=۱۷ فوریه ۲۰۱۲|dead-url=no}}</ref><ref name="ReferenceB"/><ref name="خانه کتاب">{{یادکرد وب|عنوان=دستور زبان لارستانی بر مبنای گویش خنجی|ناشر=خانه کتاب|نشانی=http://www.isbn.ir/HomePage.aspx?TabID=3564&Site=ketab&Lang=fa-IR&BookID=228852|تاریخ بازدید=۱۶ خرداد ۱۳۹۰|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/67SZl96Qd?url=http://www.isbn.ir/HomePage.aspx?TabID=3564|تاریخ بایگانی=6 مه 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.hamshahrionline.ir/news-20136.aspx |title=آشنایی با استان فارس-همشهری آنلاین |accessdate=۲۷ ژوئیه ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110827045519/http://www.hamshahrionline.ir/news-20136.aspx |archivedate=۲۷ اوت ۲۰۱۱ |dead-url=no}}</ref>
 
== فرهنگ ==
سطر ۴۲۳ ⟵ ۴۲۴:
 
=== گاز ===
حجم ذخیره گاز درجای میدان هالگان در استان فارس ۴/۱۲ تریلیون فوت مکعب و ذخیره میعانات گازی درجای این میدان ۲۴۹ میلیون بشکه‌است.<ref name="نفت نیوز">{{یادکرد وب |نویسنده =نفت نیوز |نشانی =http://www.naftnews.net/view-8066.html |عنوان =نفت نیوز |ناشر =نفت نیوز |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ سپتامبر ۲۰۱۱ |پیوند بایگانی =https://web.archive.org/web/20160319171956/http://www.naftnews.net/view-8066.html |تاریخ بایگانی =۱۹ مارس ۲۰۱۶ |dead-url =yes }}</ref>
میدان هالگان را جدیدترین میدان کشف شده در منطقه [[جنوب|نیمروز]] استان فارس اعلام کرد و یادآور شد، این میدان گازی در ۷۳ کیلومتری [[شمال|اَپاختر]] عسلویه و در جنوب استان فارس در ۲۵ کیلومتری جنوب میدان سفید باغون و [[شمال|اَپاختر]] میدان سفید زاخور و دی قرار دارد.<ref name="نفت نیوز"/> میدان‌های گازی سفید زاخور، سفید باغون، دی، هالگان و چند میدان دیگر در این منطقه برای توسعه آماده هستند و می‌توانند یک قطب گازی رادر منطقه تشکیل دهند.<ref name="نفت نیوز"/>
میدان‌های استان فارس از نظر ساختار [[زمین‌شناسی]] کاملاً مستقل هستند، میدان‌های سفید باغون، سفید زاخور و هالگان روی تاقدیس قرار گرفته‌اند و میان آن‌ها ناودیس است که این میدان‌ها را از یکدیگر جدا می‌کند.<ref name="نفت نیوز"/>
سطر ۴۷۸ ⟵ ۴۷۹:
در آبان ماه ۱۳۴۹ هم‌زمان با راه‌اندازی رسمی فرستنده مهارلو، [[صدا و سیمای مرکز فارس|شبکهٔ فارس]] به‌طور رسمی افتتاح و پخش برنامه‌های خود را آغاز نمود.<ref>{{یادکرد وب |نشانی = http://fars.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=616&Itemid=280 |عنوان = تاریخجه سیما در استان فارس |تاریخ بازدید = ۱۰ اوت ۲۰۱۱ |پیوند بایگانی = https://web.archive.org/web/20110825183839/http://fars.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=616&Itemid=280 |تاریخ بایگانی = ۲۵ اوت ۲۰۱۱ |dead-url = no}}</ref> شبکهٔ فارس در اردیبهشت ماه ۱۳۹۰ به عنوان نخستین شبکه استانی ۲۴ ساعتهٔ کشور معرفی شد. این شبکه روزانه ۶ بخش خبری به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی و ۴ بخش خبری ۹۰ ثانیه‌ای پخش می‌نماید و قطب انیمیشن کشور محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://fars.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=15920:0077&catid=341:1389-11-13-21-05-04&Itemid=334| عنوان = شبکه فارس، نخستین شبکه ۲۴ ساعته استانی کشور| تاریخ بازدید = ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۰}}</ref>
 
[[رادیو جهرم|رادیو شهری جهرم]] از سال ۱۳۵۶ در این شهرستان شروع به کار کرده‌است. رادیو جهرم در ایام [[انقلاب اسلامی]] و دوران جنگ ایران و عراق دارای فعالیت گسترده‌ای بود و هر هفته از نماز جمعه جهرم پخش مستقیم داشت ولی پس از ۳۵ سال فعالیت، از ادامه کار بازماند. اخیراً برنامه‌هایی برای راه‌اندازی دوبارهٔ آن وجود دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://fars.iqna.ir/fa/news/3467534/رادیو-جهرم-دوباره-راه‌اندازی-شود-لزوم-توجه-ویژه-به-قابلیت‌های-فرهنگی-این-شهرستان |عنوان= رادیو جهرم دوباره راه‌اندازی شود| ناشر =خبرگزاری بین‌المللی قرآن |تاریخ =۲۵ دی ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی=}}</ref>
دفتر خبر صدا و سیمای واحد جهرم نیز از اولین و فعالترین دفاتر خبر کشور است و بعد از مراکز استان‌ها و دو شهر [[مهاباد]] و [[کیش]] نخستین مرکزی است به امکانات پخش زنده تلویزیونی مجهز شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.farsnews.com/news/13910808000803/آغاز-پخش-زنده-اخبار-از-دفتر-خبر-جهرم|عنوان=آغاز پخش زنده اخبار از دفتر خبر جهرم | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ =۸ آبان ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۲۳ بهمن ۱۳۹۷}}</ref> این دفتر چندین سال متمادی مقام اول کشوری در میان دفاتر خبر کشور را از آن خود نموده‌است.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910808000803 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۸ مه ۲۰۱۳ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140414011120/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910808000803 |archivedate=۱۴ آوریل ۲۰۱۴ |dead-url=no}}</ref>
 
سطر ۵۳۱ ⟵ ۵۳۲:
 
=== دانشگاه‌ها ===
 
[[پرونده:SUMS-Central-Building.jpg|چپ|بندانگشتی|[[دانشگاه علوم پزشکی شیراز]]]]
[[پرونده:دانشگاه علوم پزشکی جهرم.jpg|بندانگشتی|چپ|[[دانشگاه علوم پزشکی جهرم]]]]
خط ۵۳۹:
* '''[[دانشگاه علوم پزشکی شیراز]]''' شامل دانشکده‌های [[بهداشت]]، [[توانبخشی]]، [[پزشکی]]، [[پرستاری]] و [[مامایی]]، [[تغذیه]]، [[داروسازی]]، [[دندان‌پزشکی]]، [[مدیریت|مدیریت و اطلاع‌رسانی]] و [[تاریخ علوم|علوم و فناوری‌های نوین]]<ref name="دانشگاه علوم پزشکی">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.sums.ac.ir/about/| عنوان = دربارهٔ دانشگاه علوم پزشکی شیراز| تاریخ بازدید = ۲۷ خرداد ۱۳۹۰| ناشر = وبگاه رسمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز| زبان = فارسی| پیوند بایگانی = https://web.archive.org/web/20110617022115/http://www.sums.ac.ir/about| تاریخ بایگانی = ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱| dead-url = no}}</ref>
* '''[[دانشگاه صنعتی شیراز]]''' شامل دانشکده‌های [[مهندسی برق|مهندسی برق و الکترونیک]]، [[مهندسی کامپیوتر]] و [[مهندسی فناوری اطلاعات|فناوری اطلاعات]]، [[مهندسی شیمی]]، [[مهندسی مکانیک]] و [[مهندسی هوافضا|هوافضا]]، [[مهندسی عمران]] و [[مهندسی محیط زیست|محیط زیست]]، [[مهندسی مواد|مهندسی و علوم مواد]]، [[مهندسی صنایع]]، [[شیمی]]، [[فیزیک]] و [[ریاضی]]<ref name="دانشگاه صنعتی">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.sutech.ac.ir/| عنوان = دانشگاه صنعتی شیراز| تاریخ بازدید = ۲۷ خرداد ۱۳۹۰| ناشر = وبگاه رسمی دانشگاه صنعتی شیراز| زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20140213182202/http://sutech.ac.ir/| archivedate = ۱۳ فوریه ۲۰۱۴| dead-url = no}}</ref>
* '''[[دانشگاه هنر شیراز]]''': متشکل از دانشکده‌های [[باستان‌شناسی]] و [[مرمت]]، [[معماری]] و [[شهرسازی]]، [[هنرهای نمایشی]]، [[هنرهای کاربردی]] و [[هنرهای تجسمی]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://shirazartu.ac.ir/?page_id=69 |عنوان=اعضا هیئت علمی | ناشر =دانشگاه هنر شیراز |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
* '''[[دانشگاه جهرم]]''' شامل دانشکده‌های [[مهندسی|فنی و مهندسی]]، [[کشاورزی]]، [[ادبیات]] و [[علوم انسانی]] و [[علوم پایه]]<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.jahrom.ac.ir/ |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151222043243/http://jahrom.ac.ir/ |archivedate=۲۲ دسامبر ۲۰۱۵ |dead-url=yes}}</ref>
* '''[[دانشگاه علوم پزشکی جهرم]]''' شامل دانشکده‌های [[پزشکی]]، [[پیراپزشکی]] و [[پرستاری]] و [[مامایی]]<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.jums.ac.ir/ |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۱۲ دسامبر ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191106032540/http://jums.ac.ir/ |archivedate=۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref>
خط ۵۴۶:
* '''[[دانشگاه سلمان فارسی کازرون]]:''' شامل دانشکده‌های [[ادبیات]] و [[علوم انسانی]]، [[علوم پایه]]، [[مهندسی|فنی و مهندسی]] و [[هنر]] و [[معماری]]
* '''[[دانشکده علوم پزشکی لارستان]]''' متشکل از دانشکده‌های [[پرستاری]] و [[بهداشت]]<ref>{{یادکرد وب |url=http://larums.ac.ir/ |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۳۰ اوت ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190327090328/http://www.larums.ac.ir/ |archivedate=۲۷ مارس ۲۰۱۹ |dead-url=yes}}</ref>
* '''[[دانشکده علوم پزشکی گراش]]''' متشکل از دانشکده‌های [[پرستاری]] و [[پیراپزشکی]]<ref>[http://usid.research.ac.ir/University.php?id=222 دانشکده علوم پزشکی گراش]{{پیوند مرده|date=فوریه ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
<div class="reflist references-small references-column-count references-column-count-3" style="{{column-count|2}}">
* '''مرکز آموزش عالی استهبان'''
خط ۵۵۶:
 
== ورزش و تفریح ==
استان فارس دارای ۲ تیم [[فوتبال]] [[باشگاه فوتبال فجر شهید سپاسی شیراز]] و [[باشگاه فوتبال قشقایی شیراز]] <ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.varzesh3.com/match/91985/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87دسته-%DB%8C%DA%A9یک-%D9%84%DB%8C%DA%AFلیگ-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86آزادگان-00-99-%D9%81%D8%AC%D8%B1فجر-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DB%8Cسپاسی-%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8Cقشقایی-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2شیراز|وبگاه=www.varzesh3.com|بازبینی=2021-02-08}}</ref> در [[لیگ دسته اول فوتبال ایران]] و تیم فوتبال قشقایی شیراز در لیگ برتر بانوان<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مدیرعامل قشقایی شیراز: دیگر امکان پرداخت هزینه تیم بانوان را نداریم|نشانی=https://www.irna.ir/news/84143857/مدیرعامل-قشقایی-شیراز-دیگر-امکان-پرداخت-هزینه-تیم-بانوان-را|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2020-12-12|بازبینی=2021-02-10|کد زبان=fa|نام خانوادگی=2837}}</ref> تیم [[فوتسال]] ایمان شیراز در لیگ برتر [[فوتسال]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تیم فوتسال ایمان شیراز|نشانی=https://www.isna.ir/tag/%D8%AA%DB%8C%D9%85تیم+%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%84فوتسال+%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86ایمان+%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2شیراز|وبگاه=ایسنا|بازبینی=2021-02-10|کد زبان=fa}}</ref>و تیم فوتسال پویندگان فجر شیراز در لیگ برتر فوتسال بانوان<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سرمربی تیم فوتسال پویندگان فجرشیراز: هفته‌های گذشته نتایج خوبی نگرفته‌ایم|نشانی=https://www.irna.ir/news/83644414/سرمربی-تیم-فوتسال-پویندگان-فجرشیراز-هفته-های-گذشته-نتایج-خوبی|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2020-01-22|بازبینی=2021-02-12|کد زبان=fa|نام خانوادگی=2837}}</ref> وهیئت هندبال فارس در لیگ برتر مردان و زنان دارای ۳ تیم هندبال مردان و زنان نیروی زمینی شهید شاملی کازرون و کربنات سدیم فیروزآباد است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=لیگ برتر هندبال{{!}} اعلام برنامه دور برگشت لیگ مردان/ رقابت 4 تیم برای عناوین پنجم تا هشتم لیگ زنان|نشانی=https://www.dana.ir/news/1707022.html/لیگ-برتر-هندبال--اعلام-برنامه-دور-برگشت-لیگ-مردان--رقابت-4-تیم-برای-عناوین-پنجم-تا-هشتم-لیگ-زنان|وبگاه=شبکه اطلاع رسانیاطلاع‌رسانی راه دانا|بازبینی=2021-02-10|کد زبان=fa}}</ref>.
[[پرونده:Pars Stadium.jpg|چپ|بندانگشتی|ورزشگاه پارس شیراز]]
 
خط ۵۶۴:
* [[دهکده المپیک شیراز]] با ظرفیت ۱۰۰ هزار نفر که البته در حال ساخت و آماده شدن است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1385694| عنوان = نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی: احداث دهکده المپیک جنوب در حاشیه شیراز یک فاجعه است| تاریخ بازدید = ۲۱ اکتبر ۲۰۱۱| تاریخ = | ناشر = روزنامه رسالت| زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20120112091119/http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1385694| archivedate = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲| dead-url = yes}}</ref>
* [[ورزشگاه شهدای ارتش شیراز]] که سابقاً مسابقات مهم در آن انجام می‌گرفت و در یک پادگان متعلق به ارتش واقع است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1455586| عنوان = در حاشیه سفر رئیس‌جمهوری به استان فارس (به نقل از روزنامه ایران)| تاریخ بازدید = ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۹| تاریخ = | ناشر = بانک اطلاعات نشریات کشور| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20120112095430/http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1455586| تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲| dead-url = no}}</ref>
*
* [[مجموعه ورزشی تختی جهرم|ورزشگاه تختی جهرم]] در شهر [[جهرم]] که میزبان مسابقات مهمی از استان فارس می‌باشد.