مهر (ایزد ایرانی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز اصلاح جزئی
Jeepubot (بحث | مشارکت‌ها)
جز رفع ابهام پیوندها به پهلوی (پیوند به زبان پارسی میانه تغییر یافت؛ نیازمند کمک) با کمک ابهام‌یار.
خط ۵:
'''مهر'''، '''میترا''' یا '''میثِره'''، از [[ایزد|ایزدان]] باستانی [[هندوایرانی]] پیش از روزگار [[زرتشت]] است، که معنای پیمان و دوستی و خورشید نیز می‌دهد و نماد او خورشید است. پس از آمدن زرتشت یکی از ایزدان یا فرشتگان آیین [[مزدیسنا]] گردید. نیروهای طبیعت و زاستار مانند خورشید و ماه و ستارگان و آتش و خاک و باد و آب که برای ستایش آریاییان بوده‌است. خدایانی را هم که نشانهٔ نیروهای طبیعت بوده‌اند «دئوه» می‌خوانده‌اند. در میان این خدایان برتر از همه [[ایندرا]] بوده‌است که اژدهاکش و پروردگار تندر و آذرخش و برق و جنگ به‌شمار می‌آمده‌است. این خدا با این نام در میان آریاهای ایران آن روایی را که میان [[هندو|هندوان]] می‌داشت نیافت. نزد [[ایرانی‌ها|ایرانیان]] آشکارا پرستش میترا (مهر) جای آن را گرفت و ایندرا رفته‌رفته و به ویژه از زردشت در ردیف دیوان پس زده شده درآمد. در فرهنگ‌های فارسی مهر را فرشته‌ای نشان بر مهر و دوستی و خرد در کارهای مالی و نیکخواهی دانسته‌اند که در ماه مهر (ماه هفتم از سال خورشیدی) و روز مهر (روز شانزدهم هر ماه) بدو پیوند یافته‌است و شمار آفریدگان از نیکی و بدی به دست اوست.
 
مهر در اوستا و در نوشته‌های پادشاهان [[هخامنشی]] میثره Mithra و در [[سانسکریت]] میتره Mitra آمده‌است. در [[زبان پارسی میانه|پهلوی]] میتر Mitr شده. امروز مهر نامیده می‌شود.
دختران دارای اسم میترا(Mitr) دارای چشمانی روشن پوستی گندمگون و موهای همچون ابریشم هستند، در زمان اوستا و زرتشت دختران متولد برج میزان (مهر) میترا نام گذاری می‌شدند،
نور الهی و زیبایی خداوندی میترا به آنها تابیده می‌شود.
خط ۲۱:
 
نام او در نوشته‌های [[یونان]] ائون است و در پهلوی زروان.
در نوشته‌های [[پهلوی]]{{نا|تاریخ=مارس ۲۰۲۱}} سه باور گوناگون در مورد زروان بیان شده:
# بر پایه نوشته‌های خود [[زردشت]] زروان آفریده اهورامزدا خدای نیکویی است.
# بر پایه نظریه‌ای دیگر دو دیدگاه در جهان هست که خوبی و بدی نام دارند.