تابران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Amir102030 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۱:
{{coord|۳۶|۲۹|۱۰٫۰۵|N|۵۹|۳۱|۳٫۱۵|E|region:IR|display=title}}
ولایت توس در قرون پیشین به منطقه‌ای در میان دو [[رشته کوه بینالود]] در جنوب و هزار مسجد در شمال اطلاق می‌شده استمی‌شده‌است. این ولایت مشتمل بر چهار شهر تابران، رادکان، نوغان و تروغبذ بوده و تابران که اکنون به توس مشهور است در قرن ۴ [[هجری قمری]] بزرگترین شهر منطقه محسوب می‌شده‌است.
[[پرونده:نیشابور بیهق قومس.jpg |بندانگشتی|چپ|200px|برخی شهرهای ولایت طوس به ترتیب '''طابران (طبران)'''، [[طرقبه|تروغوز]]، [[شهر نوقان|نوقان]] و [[رادکان (چناران)|رادکان]] در کتاب [[صورة الارض]] ترسیم شده توسط [[ابن حوقل]] مشخص شده استشده‌است. ]]
[[آرامگاه فردوسی]] شاعر نامی و [[آرامگاه منسوب به غزالی|آرامگاه امام غزالی]] در این شهر قرار دارد.<ref>{{پک|دهخدا و دیگران|۱۳۹۱|ف=طابران}}</ref>
 
== پیشینه ==
طابران یکی از دو شهر مهم ولایت [[توس]] به شماربه‌شمار آمده و در کتب تاریخی از آن یاد شده استشده‌است.
[[اصطخری]] در نیمه اول قرن چهارم می نویسدمی‌نویسد: {{نقل قول|«اگر طوس را در شمار نیشابور گیریم شهرهای طوس عبارتست از
[[رادکان (چناران)|رادکان]]، '''طابران'''، [[طرقبه|بزدغور]] ، [[شهر نوقان|نوقان]]}}
[[ابن حوقل]] در نیمه دوم همین قرن می نویسدمی‌نویسد: {{نقل قول|« طوس در مجموع نیشابور باشد شهرهای آن عبارتست از [[رادکان (چناران)|رادکان]]، '''طبران'''، [[شهر نوقان|نوقان]]، [[طرقبه|تروغوز]] }}
صاحب [[حدود العالم]] ولایت توس را توصیف کرده و می نویسدمی‌نویسد:
{{نقل قول|«طوس ناحیتی است و اندر وی شهرکهاست چون '''طوران'''، [[شهر نوقان|نوقان]] ، بروغون، [[رادکان (چناران)|رایکان]]، بنوازه و اندر میان کوههاستکوه‌هاست و اندر کوههایکوه‌های وی معدن پیروزه و معدن مس و سرب و سرمه و شبه و دیگ سنگین و سنگ خان و شلواربند و جوراب خیزد».}}
[[شمس‌الدین مقدسی|مقدسی]] صاحب [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم|احسن التقاسیم]] در نیمه دوم قرن چهارم هجری ولایت طوس را چنین توصیف نموده استنموده‌است: {{نقل قول |«طوس خزانه [[ربع نیشابور|ایرانشهر]] است که قصبه اش '''طابران'''، [[شهر نوقان|نوقان]] ، [[رادکان (چناران)|رادکان]] ، [[گن‌آباد|جنابذ]] ، استورقان و [[طرقبه|تروغبذ]] است ».}}
[[ابن خلکان]] در [[وفیات الأعیان]] می نویسدمی‌نویسد:{{نقل قول| «طوس ناحیه ای است در خراسان مشتمل بر دو شهر یکی '''طابران''' و دیگری [[شهر نوقان|نوقان]] که دارای هزار قریه بوده است بوده‌است».}}
[[یاقوت حموی]] در نیمه اول قرن هفتم هجری از طوس چنین یاد کرده: {{نقل قول|«طوس شهری است در خراسان که فاصله میان آن و نیشابور ده فرسخ می باشدمی‌باشد و مشتمل است بر دو شهر (طابران و نوقان)}}
 
== آثار تاریخی ==
آنچه از تابران توس پیشین بر جای مانده عبارتند از: باروی شهر، ارگ توس، [[گنبد هارونیه]] و بقایای [[مسجد جامع]] تابران است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://www.donyayesafar.com/guides/mashhad.php |عنوان =راهنمای گردشگری مشهد |تاریخ بازدید =۲۰۱۲-۰۱-۱۶ |archiveurl =https://web.archive.org/web/20120118223656/http://www.donyayesafar.com/guides/mashhad.php |archivedate =۱۸ ژانویه ۲۰۱۲ |dead-url =yes }}</ref>
 
=== حصارکهن دژ تابران توس ===
بارو یا حصار توس دیوار عظیمی از خشت و گل است که حدود ۶ کیلومتر بر گرد شهر تابران کشیده شده و امروزه در ۲۴ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع است. این بخش از شهر در زمان رونق خود دارای ۹ دروازه و ۱۰۶ برج بوده و در حال حاضر ۴ دروازه آن قابل تشخیص است. کهن دژ در گذشته شامل ابنیه حکومتی و عمارات شاهی و… بوده‌است.