پروفسور ولفرام کلیس ([[زبان{{به انگلیسیآلمانی|انگلیسی]]: Wolfram Kleiss)}} [[باستان‌شناسی|باستان شناسباستان‌شناس]] [[آلمان|آلمانی]] بود که بسیاری از اکتشافات [[باستان‌شناسی|باستان شناسی]] رابسیاری انجام داده و مکان هایمکان‌های تاریخی بسیاری را در ایران را کاوش کرده است. این مقاله اطلاعاتی برای آشنایی با او و فعالیتهایش در خصوص باستانس شناسی وی در ایران می دهدکرده‌است.
== زندگینامهزندگی‌نامه ==
پروفسورپولفرام ولفرام کلیسکلایس در سال 1930۱۹۳۰ در [[برلین]] و وایمار{{کدام}} آلمان متولد شد. وی در [[دانشگاه فنی برلین]] تحصیل کرد و در 25۲۵ سپتامبر 1959۱۹۵۹ در رشته "ساختمانهای«ساختمانهای عمومی در کامبوج: مشخصات و بازسازی"» فارغ التحصیلفارغ‌التحصیل شد. در همان سال وی از [[موسسه باستانمؤسسه شناسیباستان‌شناسی آلمان]] (DAI) بورس تحصیلی دریافت کرد و برای اولین بار به ایران سفر کرد. از سال 1967۱۹۶۷ وی به عنوان معاون مدیر در شعبه موسسهمؤسسه مذکور در تهران کار کرد و در سال 1971۱۹۷۱ مدیر آن شد و این سمت را تا زمان بازنشستگی در 1995۱۹۹۵ و جایگزینی با جانشینش در طول اقامت خود در ایران حفظ کرد.
وی مدیر انستیتوی باستان شناسیباستان‌شناسی آلمان در تهران بود<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=Stephan Kroll|وبگاه=www.biainili-urartu.de|نشانی=http://www.biainili-urartu.de/Iran/North-West-Iran.html|عنوان=Archaeology of Northwestern Iran}}</ref> و در سال 1995۱۹۹۵ بازنشسته شد.<ref name=":1">{{یادکرد وب|تاریخ=22 دسامبر 2020|وبگاه=www.ibna.ir|نشانی=http://www.ibna.ir/en/tolidi/300361/german-archaeologist-who-wrote-about-iranian-historical-sites-passes-away|عنوان=German archaeologist who wrote about Iranian historical sites passes away}}</ref> و اخیراً{{چه زمانی}} در سن 90۹۰ سالگی درگذشت.<ref name=":2">{{یادکرد وب|تاریخ=December 22, 2020|وبگاه=www.tehrantimes.com|نشانی=https://www.tehrantimes.com/news/456090/German-archaeologist-Wolfram-Kleiss-famed-for-intensive-Iranian|عنوان=German archaeologist Wolfram Kleiss, famed for intensive Iranian studies, dies at 90}}</ref> ویاو متخصص [[اورارتو]] بود که در مورد انواع ساختمانهاساختمان‌ها و آثار معماری دوره هایدوره‌های مختلف [[پیشاتاریخ]] و تاریخی ایران نیز تحقیق و مطالعه کرد.
== تحقیق در ایران ==
وی در سال 1959۱۹۵۹ از موسسهمؤسسه باستان شناسیباستان‌شناسی آلمان کمک هزینه تحقیقاتی دریافت کرد و برای اولین بار به ایران سفر کرد. در 1971-1986 ،۱۹۷۱–۱۹۸۶، او مدیر انستیتوی شعبه تهران بود و در ایران طی دههدهه‌های های 1970۱۹۷۰ و 1980 ،۱۹۸۰، بسیاری از اکتشافات باستان شناسیباستان‌شناسی انجام شده را در [[تخت سلیمان]]، [[مسجدسلیمان|مسجد سلیمان]]، [[بسطام]] و [[بیستون (کوه)|بیستون]] با یک تیم باستان شناسباستان‌شناس از ایران انجام داد.<ref name=":0"/><ref name=":1"/><ref name=":2"/><ref name=":3">{{یادکرد وب|تاریخ=15 دسامبر 1994|وبگاه=www.iranicaonline.org|نشانی=https://iranicaonline.org/articles/deutsches-archologisches-institut|عنوان=DEUTSCHES ARCHÄOLOGISCHES INSTITUT|تاریخ بازبینی=22 نوامبر 2011|تاریخ بازدید=}}</ref>
او در ایران در طول زندگی خود به عنوان عضوی از موسسهمؤسسه باستان شناسیباستان‌شناسی آلمان و به همراه همکارش استفان كرولکرول (باستان‌شناس) باستان شناس )سفرهای زیادی به ایران انجام داد و از بیش از 1000۱۰۰۰ سایت باستانی بازدید كردکرد تا با اشتیاق و دقت ،دقت، معماری و آثار فرهنگی باستانی ایران را ثبت كندکند.<ref name=":1"/><ref name=":2"/><ref name=":3"/> او همچنین از [[استحکامات|قلعه هاقلعه‌ها]]<nowiki/>ی اورارتوگرفته تا پل هاپل‌ها و [[مسجد|مساجد]] [[ایران قاجاری|قاجار]] همه چیز را مطالعه و مستند کرد.
بین سالهای 1969۱۹۶۹ و 1978۱۹۷۸، ، كلیسکلایس با همکاری تیمی از باستان شناسان از ایران ،ایران، [[آلمان]]، [[ایتالیا]]، [[کانادا|كانادا]] و [[ایالات متحده آمریکا|آمریكاآمریکا]] قلعه اورارتوی در [[بسطام]] را حفاری كردکرد.
علاوه بر این ،این، از سال 1967۱۹۶۷ تا 79 ، كلیس بررسی۷۹، هایکلیس باستانبررسی‌های شناسیباستان‌شناسی را در شمال غربی ایران انجام داد و نتایج را در مجموعه ایمجموعه‌ای از مقاله هامقاله‌ها منتشر كرد ،کرد، طبق [[موزه ملی ایران]] كهکه نه تنها بقایای اورارتوییاورارتویی، ، بلكهبلکه تمام دوره هایدوره‌های از [[دوران نوسنگی|نوسنگی]] به بعد را شامل می شودمی‌شود.<ref name=":2"/><ref name=":3"/>
== انتشارات ==
انتشارات وی - بیش از سیصد اثر - موضوعات گسترده معماری و [[شهرگرایی|شهرسازی]] در ایران را پوشش می دهدمی‌دهد. از جمله کتابهایکتاب‌های وی "«تاریخ معماری ایران" »، " «[[کاروانسرا|کاروانسراهای]]های ایران" »؛ 'بیستون، تاریخ، و تاریخ تحقیق 1963-1967۱۹۶۳–۱۹۶۷' و 'Bastam / Rusa-i Uru.Tur 'قابل توجه تر هستند.<ref name=":1"/><ref name=":3"/><ref>{{یادکرد وب|تاریخ=1 دسامبر 2020|وبگاه=www.biainili-urartu.de|نشانی=http://www.biainili-urartu.de/Iran/bibliography%20wolfram%20kleiss.htm|عنوان=Wolfram Kleiss (1930-2020) Bibliographie 1960-2017}}</ref>
