گسلایتینگ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:مرتب‌سازی عنوان‌ها+مرتب+
←‏لید: ابرابزار
خط ۱:
{{short description|نوعی سوء استفاده روانشناختی}}
'''گس لایتینگ''' {{انگلیسی|Gaslighting}} یا '''نعل وارونه زدن'''،<ref name="ikgmg">{{یادکرد وب | نام خانوادگی=Saleminejad | نام=Hossein | عنوان=معنی نعل وارونه | وبگاه=لغت‌نامه دهخدا | پیوند=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/نعل+وارونه | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2021-03-25}}‏</ref> نوعی [[دستکاری روان‌شناختی]] است که در آن یک شخص یا گروه، بذر شک را در در فرد یا گروه هدف کاشته، و با این کار موجب می گرددمی‌گردد که آن‍ها در مورد حافظه، ادراک یا قضاوت خود پرسش کنند.<ref>https://www.psychologytoday.com/us/blog/communication-success/201702/8-signs-someone-is-in-relationship-gaslighter</ref> ممکن است این کار باعث ایجاد تغییراتی چون [[ناهماهنگی شناختی]] یا پایین آوردن [[عزت نفس]] اهداف شده و قربانی را به طوربه‌طور مضاعف به گس لایتر (شخصی که در حال ایجاد گس لایتینگ است)، جهت پشتیبانی عاطفه ای یا اعتبار بخشی به او، وابسته کند. گس لایتر سعی می کندمی‌کند با سازوکارهایی چون انکار، گمراه سازی، ایجاد تناقض و ارائه [[اطلاعات نادرست]]، قربانی را ناپایدار ساخته و موجب عدم مشروعیت اعتقادات قربانی گردد.
 
مثال‌های گس لایتینگ، از انکار [[سوءاستفاده|سوء استفاده]]<nowiki/>گر از سوء استفاده‌های گذشته گرفته تا تحقیر عواطف قربانی و احساساتش و همچنین برجسته کردن رویدادهای نامأنوس توسط سوء استفاده گر با هدف گیج کردن قربانی صورت می پذیردمی‌پذیرد. هدف گس لایتینگ این است که به طوربه‌طور تدریجی، اعتماد به نفس قربانی را تحلیل برد تا توانایی اش جهت تمیز حقیقت از کذب، درستی از نادرستی، یا حقیقت از توهم را از بین برده و ازین رو شخص یا گروه را به صورت [[آسیب‌شناسی روانی|آسیب‌شناختی]] در فکر و احساسات به گس لایتر وابسته کند.
 
این اصطلاح از بازی بریتانیایی ''Gas Light'' در ۱۹۳۸ که به نام ''Angel Street'' در ایالات متحده اجرا شد، نشأت گرفته که فیلم هایفیلم‌های ۱۹۴۰ و [[چراغ گاز (فیلم)|۱۹۴۴]] (هردو با عنوان ''Gaslight'') از آن هاآن‌ها اقتباس شده اندشده‌اند. این اصطلاح اکنون در متون [[روان‌شناسی بالینی]] به کار می رود،می‌رود،<ref name="Dorpat1996">{{cite book|last=Dorpat|first=Theodore L.|url=https://books.google.com/books?id=QxUCcfBJQfoC|title=Gaslighting, the Double Whammy, Interrogation, and Other Methods of Covert Control in Psychotherapy and Psychoanalysis|publisher=[[Jason Aronson]]|year=1996|isbn=978-1-56821-828-1|location=Northvale, NJ|oclc=34548677|access-date=2014-01-06|pages=31–46}}</ref><ref name="JacobsonGottman1998">{{cite book |last1 = Jacobson |first1 = Neil S. |last2 = Gottman |first2 = John M. |title = When Men Batter Women: New Insights into Ending Abusive Relationships |date = 1998 |publisher = Simon and Schuster |isbn = 978-0-684-81447-6 |url = https://archive.org/details/whenmenbatterwom00jaco |url-access = registration |access-date = 2014-01-06 |pages = [https://archive.org/details/whenmenbatterwom00jaco/page/129 129]–132}}</ref> همچنین در تفاسیر سیاسی و در فلسفه نیز به کار می رودمی‌رود.<ref name="Abramson">{{Cite journal|last=Abramson|first=Kate|date=2014|title=Turning up the Lights on Gaslighting|journal=Philosophical Perspectives|language=en|volume=28|issue=1|pages=1–30|doi=10.1111/phpe.12046|issn=1520-8583}}</ref>
 
== منابع ==